İNSANIN DEĞERİ

İslam’a göre insanın konumu, insanın özellikleri nedir

Bugünkü sohbetimiz insanın değeri ve önemiyle ilgili olacaktır. Rabbimiz Kuranı Kerim’de İsra Suresi 70. ayeti kerimede şöyle buyurmaktadır:

“And olsun, biz insanoğlunu şerefli kıldık. Onları karada ve denizde taşıdık. Kendilerini en güzel ve temiz şeylerden rızıklandırdık ve onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık.”
Cenabı Hak insanı çok güzel bir biçimde yaratmıştır. Ona beş duyu organı vermiştir. Daha önemlisi ona akıl ve gönül vermiştir. Konuşma yeteneği vermiştir. Bütün bunlar sayesinde insan görür, anlar, eşya arasında ayrım yapar. Eşyan ın iyisini ve güzelini bilir, kendisi için zararlı olanları da bilir. İlginçtir “Her canlı yiyeceğine kendisi uzanırken, insan yiyeceğini eliyle ağzına getirir.” (Kadı Beyzavi) “Onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık.” İfadesinden hareketle insanın melekten üstün olduğunu söyleyenler bile olmuştur.
Allah Teala Tin Suresi’nde de şöyle buyurmaktadır:

“Biz gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık. Sonra onu aşağıların aşağısına indirdik.” (Tin Suresi, (95)4-5)
“İnsan meleklerin makamından daha üstün olabilecek bir yücelik mertebesine ulaşmaya müsait şekilde yaratılmıştır. Nitekim bunun delili miraca hadisesidir. Orada Hz. Cibril bir noktaya gelince durmuş ama bir insan olan Hz. Muhammed Mele-i a’laya yücelmiştir.
Aynı zamanda insan doğru yoldan çıkınca hiçbir mahlûkun ulaşamayacağı aşağılıklara düşüp yuvarlanmaya da müsaittir. Öyle bir nokta ki orada hayvanlar bile onlardan daha üstün ve yücedir. Çünkü hayvan, fıtratının doğrultusunda hareket eder. Fıtratının ilhamları ile Rabbini tesbih ederek yeryüzündeki vazifesini ifa eder. Hâlbuki insan ahseni takvim üzere yaratılmışken Rabbine karşı gelir, onun isteklerinden uzaklaşır ve böylece hayvanların bile düşemeyeceği derekeye yuvarlanır.” (Fi Zılali’l-Kuran)
Aziz Müslümanlar! İnsan böyle bir değere sahip olunca onun yaşama hakkı her şeyden kutsal bilinmiştir dinimizde. Bütün dinlerin de kutsal ve dokunulmaz kabul ettiği 5 temel esas vardır. Dinimizdeki bütün emirler ve yasaklar da bu 5 temeli korumaya yöneliktir: 1- Can 2- Akıl 3- Din 4- Nesil 5-Mal
Canı korumak yani yaşama hakkına bütün dinlerde önem verilmiş ve insanların öldürülmemesi için en caydırıcı tedbirler alınmıştır. Bu konuda Cenabı Hak, bir kişiyi öldürmenin en denli günah olduğu ile ilgili şöyle buyurmaktadır:

“Kim bir cana veya yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya karşılık olmaksızın (haksız yere) bir cana kıyarsa bütün insanları öldürmüş gibi olur.” (Maide, 32)
Kürtaj bu sebeple haram sayılmıştır İslam âlimlerince. Çünkü ana rahmine düşmüş bir canlının aldırılması onun yaşama hakkının elinden alınması olarak izah edilmiştir.
Bu sebeple rahmet peygamberi savaşlarda bile çocuk ve kadınların öldürülmesini yasaklamıştır:

“Allah Rasulü, kadın ve çocukların öldürülmesini yasaklamıştır.” (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi)
“İmam Malik ve Evzai, Hz. Peygamber’in bu husustaki hassasiyetine binaen şu hükme varırlar: Kadın ve çocuğun (savaşta) öldürülmesi hiçbir surette caiz değildir. Öyle ki ehl-i harb, kadın ve çocukları kendilerine kalkan yapıp gerisinde siperlenseler veya bir kaleye veya gemiye girip beraberlerinde çocukları ve kadınları alıp perde olarak tutsalar onlara öldürücü atış yapmak veya sığınıklarını yakmak caiz olmaz.” (İbrahim Canan, Kütübi Sitte Şerhi, V/96)
Yine “Rasulullah Efendimiz Necranlılar’la anlaşma yaptı. Bu anlaşmaya göre Müslümanlar, Hıristiyan mabedlerini yıkmayacaklar, onların dini-ilmi reislerine dokunmayacaklardı.” (Ebu Davud, Harac, 30 ; Canan, Kütüb-i Sitte Şerhi, V/151)
Evet, bunlar Yüce Dinimizin insanın yaşama hakkına verdiği önemi gösteren birkaç örnektir. Yaşadığımız çağda, insanların çoluk çocuk demeden insanları katlettiği güya çağdaş dünyada, bu hükümlerin ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Gerçekten insanlık İslam’ın hayat veren hükümlerine muhtaçtır. Bütün insanlığa bunu haykırmak ve duyurmak ne kadar da önemlidir. İslam her kim olursa olsun yaşatmak için gayret sarf etmektedir, başka din mensupları ise öldürmek için…

BENZER KONULAR:

• İnsanın Değeri
• İslamda insanın değeri nedir? Kısaca
• “Her insanın hayatında varlığını ve değerini bilen, hisseden, fark eden kuyumcular mutlaka vardır. Mesele kuyumcuyu bulmaktadır.” sözünü açıklayınız
• Birini kaybedince değerini anlamak
• İmanın önemi ve değeri kısaca
• Tümünü görüntüle.