Kadın Ve Erkeğin Ortak Olduğu Noktalar
SORU: Aşağıdaki ayetin tefsirini rica ediyorum:
Erkeklerin kadınlar üzerindeki haklan gibi, kadınların da erkekler üzerinde belli haklan vardır. Ancak erkekler kadınlara göre bir derece üstünlüğe sahiptirler. Allah azizdir, hakimdir. (Bakara/228)
CEVAP: Yani kadınların erkekler üzerinde vacib olan haklan vardır. Erkeklerin de kadınlar üzerinde vacib olan haklan vardır. Kocalara, güzel sohbet etmek, zarar vermeyi bırakmak ve güzel muaşerette bulunmak düşer. Kadınlara da itaat etmek, dinin emrettiği emaneti korumak düşer. Ayet-i kerimedeki tabir kan-koca haklarının tümünü kapsamaktadır.
İbn Abbas, erkeğin kadın üzerindeki haklarını şöyle sıralıyor: Ona baktığında içinin açılması, ona emrettiğinde yerine getirmesi, gıyabında onun malım ve ırzını korumasıdır.
Kadının koca üzerindeki haklanna gelince, kocanın hanımına iyi muamelede bulunması, temizlik ve nezafet kurallarına dikkat etmesidir. Tefsir-i Menar’da. bu ayet uzunca açıklanmıştır ki özeti şudur: Kadın bütün haklarda erkeğe eşittir. “Ancak erkekler kadınlara göre bir derece üstünlüğe sahiptirler.”
Bunda ölçü insanların örfünün cereyan ettiği şekildedir. Onların adet, adab, inanç ve hukuklan nasıl uygun olursa, öyle olur.
Kur’an erkeğe her işte eşine nasıl muamele edeceği hususunda bir ölçü vermiştir. Kadının yaptığı her iş mukabilinde erkeğe de bir şey yapmak düşer. Bir tarafın diğerine tahakküm etmesi, diğerini köle edinmesi ve hakir görmesi adaletli bir şey değildir.
Ustad İmam Muhammed Abduh şöyle diyor: Hiç bir nizam İslâm’ın kadını yükselttiği kadar yükseltmemiştir. İslâm’dan önce, İslâm’dan sonra hiç bir düzen buna ulaşamamıştır. Hâlâ bir çok devletlerin kanununa göre kocasının izni olmadan kadın kendi malında tasarruf hakkına sahip değildir.
Sonra ayet “Erkekler kadınlara göre bir derece üstünlüğe sahiptirler” diyor. Derece kadem demektir. Erkeğe verilen bu derece ise, nafakadan mesul olan kişi olmasından kaynaklanıyor. Çünkü mehri veren odur, ailenin reisi odur. Bundandır ki Tefsir-i Menar’da aile reisliğine ve Nisa suresinde geçen maslahatlara binaen bir derece daha üstün olduğu ifade edilmiştir.
Allah’ın insanlardan bir kısmını diğerlerine üstün kılması sebebiyle ve mallarından harcama yaptıkları için erkekler kadınların yöneticisi ve koruyucu sudur… (Nisa/34)
Evlilik toplumsal bir hayattır. Her topluma bir baş lazımdır; çünkü toplumların görüş ve isteklerinde değişiklik vardır. İhtilaf anında bir başa müracaat etmek hepsinin faydasınadır. Ta ki biri diğerinin zıddına hareket etmesin, aralarındaki bağ kopmasın, nizam bozulmasın. Erkek reisliğe daha uygundur. Malıyla, kuvvetiyle işi yerine getirir.
Amma tahakküm, niza ve intikam almak için kadının üstüne gitmek bir zulümdür. Hiç bir surette caiz değildir.
Abdullah İbn Abbas söz konusu ayetteki derece’yi şöyle yorumluyor: İlişkilerde erkeğin kadından daha çok yükün altına girmesi demektir. Yani din burada erkeğin kadından daha sabırlı olması, daha çok sorumluluk yüklenmesi gerektiğini söylüyor. Özetle İbn Abbas dere-ce’nin, erkeği iyi geçinmeye ve kadın için daha fazla mal sarfetmeye ve güzel huy göstermeye teşvik olduğunu ifade etmektedir. Müfessir İbn Atiye “Bu çok güzel ve harika bir sözdür” demiştir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
İslam’da kadın ve erkeğin ortak noktaları, temel haklar ve sorumluluklar açısından birçok benzerlik taşır. İşte bazı önemli ortak noktalar:
İman ve İbadet: Hem kadınlar hem de erkekler, İslam’ın temel inançlarını kabul etmeli ve ibadetleri yerine getirmelidir. Namaz, oruç, zekat ve hac gibi ibadetlerde cinsiyet farkı yoktur. Her ikisi de Allah’a inanmalı ve O’na kul olmalıdır.
Eşit Değer: İslam, kadın ve erkeği Allah’ın yarattığı iki değerli varlık olarak kabul eder. Her ikisi de Allah’ın kullarıdır ve insanlıkta eşit haklara sahiptirler.
Ahirette Eşitlik: İslam’a göre, ahirette kadın ve erkekler yaptıkları amellerine göre değerlendirilecektir. Her bireyin ceza ve mükafatı, sadece kendi amellerine bağlıdır. Kadın ve erkek arasında ahirette bir ayrım yoktur.
Ahlaki Sorumluluklar: Hem kadınlar hem de erkekler, İslam ahlakına uymalı, dürüst, yardımsever ve saygılı olmalıdır. Ahlaki sorumluluklar, cinsiyet fark etmeksizin her ikisi için geçerlidir.
Eğitim Hakkı: İslam, hem kadınlara hem de erkeklere eğitim almayı tavsiye eder. İlk vahiyde yer alan “Oku!” emri, tüm insanlara, cinsiyet ayrımı yapmaksızın verilmiştir.
Miras Hakkı: Kadın ve erkeğin miras hakkı vardır. Miras paylaşımı, İslam’daki belirli kurallara göre yapılır, ancak kadınların payı erkeklerin payına oranla farklılık gösterebilir. Bu durum, İslam hukukuna dayalıdır ve kadınların haklarını ihlal etmek yerine, toplumsal dengeyi sağlamayı amaçlar.
Toplumda Katkı: Hem kadınlar hem de erkekler, topluma hizmet etmekle yükümlüdür. Aileyi desteklemek, toplumsal işlerde yer almak ve diğer insanlara yardım etmek gibi görevlerde her iki cinsin de rolü büyüktür.
İslam’da, kadın ve erkek arasında cinsiyet farklılıkları olsa da, her birey için eşit değer ve temel haklar sağlanmıştır. Bu, sadece fizyolojik farklılıklara dayanarak belirli rollerin farklı olmasına neden olabilir, ancak manevi sorumluluklar ve haklar açısından eşitlik söz konusudur.