Paylaş
İslam’da Komşuluk İlişkilerinin Önemi
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
İslam’da Komşuluk İlişkileri Yeri Ve Önemi
İnsan tabiatı gereği medeni ve sosyal bir varlıktır. Yakınları, komşuları, arkadaşları ve daha birçok insanla birlikte yaşamak zorundadır. Böyle olunca da toplum halinde yaşamanın gerektirdiği kurallara uymak mecburiyetindedir.
Aile fertlerimizden ve yakınlarımızdan sonra en çok yüz yüze geldiğimiz kişiler şüphesiz komşularımızdır. Zor anlarımızda ilk yardım elini uzatan, sevinç ve kederlerimizi paylaşan onlardır. Günün hemen her saatinde yüz yüze, göz göze geldiğimiz yine komşularımızdır. Öyle ki bazı akrabalarımızdan daha çok onlarla görüşmekteyiz. O halde bu kadar iç içe yaşadığımız komşularımızla ilişkilerimiz de o denli önemlidir. Sağlıklı ve sağlam temeller üzerine kurulan komşuluk ilişkileri elbette huzurlu bir toplum hayatının göstergesidir. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’de mealen: “Allah’a ibadet edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz Allah, kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.”(1) buyrulmaktadır.
Görülüyor ki Allah’a şirk koşulmadan ibadet yapılması emredildikten hemen sonra çevremizde yaşayan insanların haklarına riayet etmemiz istenmektedir. Onların başında anne-babamız, akrabalar, yetimler ve miskinleri takiben komşular gelmektedir. Ayeti celileden anlaşıldığına göre bu insanlara karşı görevlerimiz; iyilik etmek, kibirlenmemek ve onları küçük görmemek şeklinde özetlenebilir.
İnsanın Allah’a iman ve ibadetleri ile kazandıklarını koruması Allah’ın kullarının haklarına riayet etmekle mümkündür. Bir hadis-i şerifte bazı kişilerin ibadetlerini tam yaparak Allah’ın huzuruna geldiği halde insanların canına, malına, şeref ve namusuna karşı tecavüzkâr davranışları sebebiyle kıyamet günü müflis (iflas eden) durumuna düşecekleri ifade edilmektedir.(2)
Komşu haklarının önemini en çarpıcı bir biçimde vurgulayan şu hadis-i şeriftir: “Cebrail, bana komşu hakkında o kadar tavsiyede bulundu ki, onu mirasçı kılacak zan ettim.” (3) Hadisi şerifidir. Vahiy meleği komşu hakkında o kadar ısrarla tavsiyede bulunuyor ki, mirasta hakkı olan yakınlarımızla komşular arasında ramak kalıyor. İşte bu nedenle, komşulara iyilik etmek birçok hadisi şerifte imanla ilişkilendirilmiştir. Şöyle ki: bir defasında üç kere “ Vallahi iman etmiş olmaz” şeklinde buyuran Rasulullah’a “Kim iman etmiş olmaz ya Rasalullah” diye sorulunca; “Kötülüğünden komşusunun emin olmadığı kimse” cevabını vermişlerdir.(4) Diğer bir hadisi şerifte; “Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa komşusuna eziyet etmesin.”(5) buyrulmuştur.
Komşularımızla daima iyi geçinmeliyiz ve onlara karşı daima güler yüzlü ve tatlı sözlü olmalıyız. Karşılıklı ziyaretleşmeliyiz. Sevinç günlerinde onları tebrik, keder günlerinde ise onları teselli etmeliyiz. Darda kaldıklarında ve borç istediklerinde de yardımcı olmalıyız. Evimize götürdüğümüz yiyeceklerden, tenceremizde pişirdiğimiz yemeklerden onlara da ikram etmeliyiz. Asla komşularımıza eziyet vermemeliyiz. Onlardan gelebilecek eza ve cefalara sabır ve tahammül göstermeliyiz. Hastalandıklarında mutlaka ziyaret etmeliyiz. Ölümleri halinde cenazelerine iştirak ederek yakınlarına taziyede bulunmalıyız. Kısacası komşularımızın sevinç ve kederini paylaşarak kıyamet günü kendisi ile ilk mahkeme edileceğimiz kişilerin komşularımız olduğunu unutmamalıyız.
(1) Nisa , 36.
(2) Müslim, Birr, 59.
(3) Sahih-i Buhari Tecrid-i Sarih Tercemesi c. 7, s. 406 ve c. 12, s.130.
(4) Sahih-i Buhari Tecrid-i Sarih Tercemesi c. 5, s. 196 ve c. 12, s.130.
(5) Sahih-i Buhari Tecrid-i Sarih Tercemesi c. 11, s. 304 ve c.12, s.131.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
İslam’da komşuluk ilişkileri büyük önem taşır ve bir Müslümanın sosyal ve ahlaki sorumluluklarının hayati bir yönü olarak vurgulanır. İslam’ın öğretileri, dinleri veya geçmişleri ne olursa olsun, komşularla güçlü, pozitif ilişkilerin geliştirilmesini teşvik eder. İslam’da komşuluk ilişkilerinin önemi şu yönlerden anlaşılabilir:
Komşuluk Hakları: İslam, kişinin komşularına karşı nezaket, şefkat ve desteği içeren komşuluk haklarının yerine getirilmesini vurgular. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Cebrail, komşuları varis yapacağını zannedene kadar bana komşulara iyi davranmayı öğütledi.” Müslümanlar, komşularına saygılı davranmaya, gerektiğinde onlara yardım etmeye ve zarar vermekten veya rahatsızlık vermekten kaçınmaya teşvik edilir.
Sosyal Uyum: Güçlü komşuluk ilişkileri kurmak, toplum içinde sosyal uyumu ve birlik duygusunu besler. İslam, Müslümanları kendi yerel topluluklarıyla ilgilenmeye, komşularla bağlar kurmaya ve mahalle faaliyetlerine aktif olarak katılmaya teşvik eder. Bu, barışçıl ve müreffeh bir topluma katkıda bulunan bir işbirliği, uyum ve karşılıklı destek ruhunu besler.
Dayanışma ve Empati: İslam, özellikle ihtiyaç veya sıkıntı zamanlarında komşularla empati ve dayanışmayı teşvik eder. Müslümanlar şefkat göstermeye, komşularının refahını gözetmeye ve mümkün olduğunda yardım sağlamaya teşvik edilir. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa, komşusuna cömert davransın.”
Olumlu Etki: Müslümanlar, komşularıyla iyi ilişkiler sürdürerek İslam’ın değerlerini ve öğretilerini olumlu bir şekilde temsil etme fırsatına sahip olurlar. Müslümanlar, örnek davranışları ve karakterleri sayesinde, hoşgörü, anlayış ve iyi niyet ortamını geliştirerek yanlış anlamaları ve basmakalıpları ortadan kaldırabilirler.
Manevi Ödüller: İslam, komşularla iyi ilişkiler sürdürmekle bağlantılı muazzam manevi ödülleri vurgular. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Yanında komşusu açken tok yatan mümin değildir.” Komşulara iyilik, cömertlik ve yardımlaşma, Allah katında büyük sevap kazandıran ibadetler olarak görülür.
İslam’da komşu kavramının fiziksel yakınlığın ötesine geçtiğini ve yakın temas halinde olan veya daha geniş bir topluluk içindeki herkesi kapsadığını belirtmek önemlidir. İslam, evrensel şefkat ve adalet ilkelerini vurgulayarak, Müslümanları dini veya kültürel geçmişleri ne olursa olsun tüm insanlara nezaket ve saygıyla davranmaya teşvik eder.
Sonuç olarak, komşuluk ilişkileri şefkat, birlik ve sosyal uyumu teşvik ettiği için İslam’da önemli bir öneme sahiptir. Müslümanlar, komşuluk haklarını yerine getirerek, empati göstererek ve yerel toplumla aktif bir şekilde ilişki kurarak olumlu bir etki yaratmaya, toplumun refahına katkıda bulunmaya ve İslam’ın öğretilerini ve değerlerini desteklemeye çalışırlar.