İslâm Ve Mülkiyet Tahdidi

SORU: İslâm’da mülkiyeti tahdit etmek var mıdır? Varsa delili nedir?

CEVAP: Şüphesiz İslâm, çalışmaya, kazanmaya, üretmeye ve mülk edinmeye teşvik ediyor. Ancak bunların sağlam ve kuvvetli bir yolla olmasını istiyor. Şerefli ve temiz bir şekilde, iyi ve güzel bir gaye ile mal edinmelidir. Bu nedenle mülk edinmek için İslâm bazı şartlar ve kayıtlar koymuştur. Mülk edinme genellikle çalışmakla olur. Her ne kadar, vasiyet, hibe ve miras yoluyla da insanlara bir şeyler gelse de servetin esası çalışmaktır.

Servetin, mutlaka meşru yollardan edinilmesi gerekir. Bundandır ki islâm, kandırmayı, gasbı, çalmayı, ribayı, kumarı, karaborsayı, fahiş kân ve sömürüyü haram kılmıştır. Rasûlullah şöyle buyuruyor:

Helâli aramak her müslümana farzdır.

Ve yine bundandır ki İslâm, şarabı, uyuşturucuyu, domuzu, putları ve bunlara benzer şeyleri mülk edinmeyi haram kılmıştır.

Kişi, kazandığı malı kendi nefsine, çocuklarına ve nafakası kendisine vacib olanlara harcamahdır. Bu harcamayı yaparken cimrilikten ve israftan kaçınmak gerekir. Yine kazandığı maldan Allah’ın hakkını yani farz olan zekatı vermesi vacibtir. Zekatın dışında tasadduk ve teberruda bulunması da güzel görülmüştür. Ümmetin hakkını vermek gerekir. O da umumî maslahatın iktiza ettiği şeylerdir. Yine insanlann mallarını başkasının zararına kullanması da haram kılınmıştır. Eğer birisi böyle yaparsa, ^etkililer onu malını kötüye kullanmaktan alıkoy-malıdır.

İnsanlar mülk edinmede bu şartlan yerine getirirlerse, o zaman gayr-i meşru mal ve mülk edinmezler, bilakis hak yolla helâl mülk edinirler.

Araştırmacı âlimler, fiyatları artıran karaborsacıların kârlarına bir sınır konması gerektiğini söylüyorlar. Çünkü bunlar millete zarar veriyorlar. Kârlarına hudut koymak caiz olduğu gibi mallarına da sınır koymak gerekir. O caiz ise, bu da caizdir. Devlet başkanı veya ehl-i hal ve akd (yetkililer) fazla mülk edinmeyi uygun görmüyorlarsa, onlara itaat etmek vacibtir. Çünkü bu seri siyaset meselesidir.

Bu açıklamalardan anlıyoruz ki, toplumun maslahatı ve zaruretler gerektirirse, mülkiyeti tahdit etmek İslâm’a göre caizdir. Bu da zaruret miktarı kadar takdir edilir.

Benzeri konular:

• İslamda mal koruma altındadır