İtikâfın Şartları

İtikâfın sahih olması için aşağıdaki şartlar :

1- Müslüman olmak: Kâfirin itikâfı sahih değildir. Çünkü itikaf imana bağlı meselelerdendir.

2- Akıllı olmak yahut temyiz çağında olmak: Deli ve benzeri kimselerle temyiz çağında olmayan çocuğun itikâfi sahih değildir. Çünkü bu kimseler ibadete ehil değillerdir. Dolayısıyla kafir kişide olduğu gibi, bu kimselerin itikâfı sahih olmaz. Temyiz çağındaki çocuğun itikafi sahihtir.

3- İtikâf mescitte olmalıdır: Evlerde yapılan itikaf sahih değildir. Nitekim bu husus daha önce açıklanmıştır. Ancak Hanefîler kadınların evlerindeki mescitte itikafa gitmelerini caiz görüşlerdir. Ev mescidi evde namaz kılmak için aynlan yerdir.

4- Niyet etmek: fuifakla niyetsiz itikâf sahih değildir. Çünkü hadiste “Ameller niyetlere bağlıdır. Herkes için ancak niyet ettiği vardır.” buyurulmaktadır. Ayrıca bu halis bir ibadettir, oruç ve namazda olduğu gibi niyetsiz olarak sahih değildir. Şafifler buna şunu ilâve etmişlerdir: Eğer itikâf farz ise farz olunduğuna niyet ede rek belirlenmesi şarttır. Bunun sebebi, farzı nafileden ayırmaktır.

5- Oruçlu olmak: Malikilere göre, mutlak olarak oruçlu olmak itikaf için şart tir. Hanefilerde sadece adanan itikâflar için oruçlu olmak şarttır, diğer nafile itikaflarda şart değildir. Şafif ve Hanbelîlere göre ise oruçlu olmak şartı yoktur. Oruçsuz itikaf onlara göre sahihtir. Itikafla beraber orucu da adamışsa o hariçtir. Malikiler dışındaki cumhura göre, adanmamış ise sadece gece itikaf yapılması da sahihtir.

İtikâfta orucu şart koşanların dayandıkları delil şu hadis-i şeriftir: “Oruçsuz itikaf yoktur.”

itikâfta orucu şart koşmayanların dayandıkları delil ise Hz. Ömer şöyle demiş tir. “Dedim ki: “Ya Resulullah! Ben Mescid-i Haram’da gece itikâfı adadım” Hz. Ömer’e şöyle buyurdu: “Adağını yerine getir.”  Bir rivayete göre, Hz. Ömer bir gün itikafa girmeyi adamıştı. Hz. Peygamber (a.s.) Hz. Ömer’e oruç tutmayı şart koşmamıştı. Bir delili de gece itikâfa girmenin sahih olmasıdır. Çünkü gece oruç yoktur. Dayandıklan delillerden biri de Ibni Abbas hadisidir: “Kendine vacip kilması dışındaki durumlarda itikâfa giren kimseye oruç tutmak gerekli degildir.”

6- Cünüplükten, hayız ve nifastan temizlenmiş olmak: Bu cumhura göre şart tir. Ancak cünüplükten temizlenmiş olmak Malikilere göre mescitte eğleşmenin helal olması için şarttır, itikâfin sıhhati için şart değildir. Itikafa giren kişinin, ih- tilâm olurda su bulabilirse ya mescidin içinde yahut mescidin dışında yıkanması farzdır.

Hanefiler de böyle söylemişlerdir. Cünüplükten temizlenmek itikâfın helål ol- ması için şart olup itikafın sahih olması için şart değildir. Cünüp kimse itikâfta bu- lunsa haram olmakla beraber itikafi sahihtir. Hayız ve nifas durumlarından temiz lenmiş olmak vacip olan adanmış itikâfın sıhhati için şarttır. Çünkü bu durumda oruç itikaf için şarttır. Hayız ve nifas durumlarındaki kadınlarn ise oruç tutmalan sahih değildir.

7- Kadına kocası tarafından izin verilmiş olmak: Hanefi, Şafif ve Hanbelflere göre şarttır. Kocasının izni olmaksızın bir kadının itikâfa girmesi adanmış bir itikâf olsa bile sahih değildir. Malikilere göre, kocasının izni olmaksızın kadının itikâfa girmesi günah olmakla beraber sahihtir.

Malikilerden Ibnü Çüzeyy şu şartı da ilave etmiştir: Gece ve gündüz itikâfa giren kişinin gücü yettiğince ibadetle meşgul olması şarttır. Bu ibadet çeşitleri İbnu’l- Kasım’a göre, özellikle namaz, zikir, Kur’an okumak gibi şeylerdir. İbni Vehb’e gö- re ise ahiretle ilgili diğer amellerdir. Birinci görüşe göre -ki bu görüş racihtir- itikafa giren kişi cenaze namazına iştirak edemez, hasta ziyareti yapamaz, ilim okutamaz. İkinci görüşe göre, bunlann hepsini yapabilir.

Şafi mezhebine göre itikaf ile ilgili hükümler nelerdir?