Paylaş
İtkan Ne Demek? Hadis Terimi
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
İtkan Nedir? Kısaca
Bir işi muhkem ve sağlam yapmak manasınadır. Hadis usulünde güvenilir olmak vasfını kazanmış, hadisler üzerinde titizlik gösteren muhaddislere verilen vasıflardandır. îtkan sahibi hadisci adalet ve zabt vasıflarını taşımakla birlikte hadis rivayetinde az da olsa gafleti görülmeyen, rivayet şartlarına büyük bir dikkat ve titizlikle yerine getiren, hadis ilminde bu özellikleriyle belli bir yere gelmiş olan muhaddistir. îtkan sahibi muhaddise veya raviye mutkin denilmiştir.
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
İTKAN NE DEMEK?
Sözlükte işi sağlam yapmak anlamındaki “itkân” kelimesi bir şeyi tam ve noksansız, muhkem yapmak manasındadır. İtkân herhangi bir ilim veya meslek dalında uzman olup, işini tam ve sağlam yapan kimse demektir.
Varlık âleminin her bir zerresi, hem nizam ve sağlamlık açısından “itkân” üzere, hem de estetik yönü ile (hüsn) “ihsan” üzere yaratılmıştır. Aynı zamanda, ahsenü’l hâlikîn olan Allah’ın her yönüyle mükemmel olarak yarattığı bu âlem, ahsen-i takvîm üzere olan insana Allah’ın bir lütfu, ikramı ve “ihsan”ıdır.
Hadislerde de “etkane” fiili Kur’an’daki kullanımı ile aynı manada kullanılmış, bu bağlamda Hz. Peygamber insanları yaptıkları işleri en güzel şekilde ve tastamam yapmaya davet etmiştir. Hz. Aişe’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurmuştur; “Allah teâlâ, sizden birinizin bir iş yaptığı zaman, onu sağlam (güzel) yapmasını sever.
İş yapmak ya da bir eser ortaya koymak, insana özgü bir yetenektir. İşi güzel ve sağlam yapmak ise estetik ve sorumluluk duygusu gelişmiş, sahasında ilim sahibi olmuş yani işini benimsemiş kişilere ait bir üstünlüktür. İnançta tevhid, ibadette ihlas, muamelede doğruluk, sanatta incelik, yapılan işte sağlamlık bu hadisin öngördüğü “itkân” cümlesindendir.
Yapılanın cinsi, ismi ve şeklinden öte, yapanın en güzeli ve en mükemmeli yapma arzu ve gayreti yani ihlası (niyet ve çabası) önemli görülmüştür. Çünkü en sağlamı, en mükemmeli ve en güzeli yapmak Allah’a (cc) yaraşır. Kul niyet ve gayret eder. Bu samimi niyet ve gayret, Allah’ın lütfuna ve inayetine mazhar olan en önemli unsurdur. Yapılan işin , amelin sağlamlığı, güzelliği Allah’ın yardımı ve kudreti ile gerçekleşir. Yani ihlaslı bir kalp, güzel bir niyetle hareket eden kul, gücü nispetinde azamî gayretle yaptığı işte Allah’ın yardımı ve lütfu ile ihsan ve itkâna ulaşır.