KADİR GECESİ

Arapça kadir gecesinin yazılışı:  ليلة القدر

Kadir gecesinin anlamı ve önemi kısaca

Kadir gecesi, Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı mübarek gecedir.

Geceye adını veren “el-kadr” kelimesi sözlükte “hüküm, takdir, şeref, güç, yücelik” gibi anlamlara gelir. İslam âlimlerinin birçoğunun kanaatine göre, bir yıl içinde meydana gelecek bütün işler bu gece takdir edilip hükme bağlandığı için, Kadir gecesi “hüküm gecesi” veya “takdir gecesi” anlamına gelir.

Kur’ân-Kerim’in bu gece ile aynı adı taşıyan ve onun faziletini anlatan 97. süresinin meali şöyledir:

“1. Biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik. 2. Bilir misin nedir Kadir gecesi? 3. Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır. 4. O gece melekler ve Cebrail rablerinin izniyle her bir iş için iner dururlar. 5. O gece, tan yeri ağarıncaya kadar esenliktir” (el-Kadr 97/1-5).

Kur’an-ı Kerim bu geceden itibaren Allah katından indirilmeye başlamış, sonraki yirmi üç yıl boyunca sûre sûre, âyet âyet Hz. Peygamber’e bildirilmiştir. Allah Teâlâ’nın insanlara son hitabı ve mesajı olan Kur’an’ı indirmesi insanlığın doğru yola (hidayet) ulaşmasında bir dönüm noktası teşkil ettiği için bu gece özel bir anlam taşır. Kadir gecesinin önemine işaret edilen bir hadiste, önceki ümmetlerin uzun ömürlü olmaları sebebiyle sahip oldukları fazla sevap kazanma avantajlarına karşılık müslümanlara bin aydan hayırlı Kadir gecesinin verildiği belirtilir (bk. el-Muvatta’, “I’tikâf”, 15). Hem Kadir (Kadr) sûresinde hem bu hadiste bildirildiğine göre Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Dolayısıyla bu gece yapılan ibadetlerle hayırlı işlerin (amel-i sâlih), diğer zamanlarda bin ay boyunca yapılacak benzerlerinden daha faziletli olduğu kabul edilmektedir.

Kadir gecesinin ramazan ayı içinde olduğu bilinmekle birlikte hangi gün olduğu kesin değildir. Kadir (Kadr) sûresinde verilen bilgilerin yanı sıra, “Ramazan, hidayetin ve hak-bâtıl ayırımının apaçık delilleri ve insanlara rehber olmak üzere Kur’an’ın indirildiği aydır” (el-Bakara 2/185) ve “Hakk’ı açıklayan apaçık kitaba and olsun ki, biz onu mübarek bir gecede indirdik. Biz daima insanları uyarıyoruz. Her bir hikmetli iş o gecede tarafımızdan bir emirle ayırt edilir” (ed-Duhân 44/2-4) gibi âyetler Kadir gecesinin ramazan ayı içinde bulunduğunu göstermektedir. Ancak ramazan ayının hangi gecesinin Kadir gecesi olduğu konusunda farklı rivayetler bulunmaktadır. Bu geceyi daha çok ramazanın son yedi veya on günündeki tekli gecelerde aramak gerektiğine dair hadisler (Buhârî, “Fazlü leyleti’l-Kadr”, 2-3; Müslim, “Sıyâm”, 205-220) ve sahabeden gelen konuyla ilgili rivayetler en çok ramazanın yirmi yedinci gecesine işaret etmektedir (Müslim, “Salâtü’l-müsâfirîn”, 179- 180, “Sıyâm”, 220-221; Ebû Dâvûd, “Şehru Ramazân”, 2, 6; Tirmizî, “Savm”, 72).

Bazı rivayetlerde, Hz. Peygamber’in Kadir gecesinin vaktini haber vermek üzereyken, aralarında anlaşmazlık bulunan iki sahâbînin Resûlullah’a başvurması üzerine onlarla ilgilenmek zorunda kaldığı, sonra da konunun kendisine unutturulduğu bildirilir (Buhârî, “Fazlü leyleti’l-Kadr”, 4; Müslim, “Sıyâm”, 217; Dârimî, “Savm”, 56). Hz. Peygamber’in bu olayın sonunda, “Belki de böylesi daha hayırlıdır” buyurmasını yorumlayan İslam âlimleri, Kadir gecesinin kesin olarak belirlenmemesinde bir hikmet bulunduğunu bildirmişler, insanları ramazan ayının son on gününde ibadete daha çok teşvik etmek amacıyla durumun bu şekilde sonuçlanmış olabileceğini söylemişlerdir. Nitekim Hz. Peygamber şu müjdeyi vermektedir: “Kim inanarak ve mükâfatını Allah’tan bekleyerek Kadir gecesini ihya ederse geçmiş günahları affedilir” (Buhârî, “Fazlü leyleti’l-Kadr”, 1; Müslim, “Salâtü’l-müsâfirîn”, 175-176). Kendisi de ramazan ayının son on gününe girildiğinde dünyevi işlerden uzaklaşıp itikâfa çekilir (bk. İTİKÂF), gecelerini daha çok ibadet ve tefekkürle geçirir, ailesini de buna teşvik ederdi (Buhârî, “Fazlü leyleti’l-Kadr”, 5, “İ’tikâf”, 1; Müslim, “İ’tikâf”, 1-5; Tirmizî, “Savm”, 73). Resûl-i Ekrem Kadir gecesinde şöyle dua edilmesini tavsiye etmiştir:

Kadir gecesi duası arapça ve türkçe anlamı

اللهم إنك عفو كريم تحب العفو فاعف عني.

“Allahım! Sen affedicisin, cömertsin, affı seversin, beni de affet!” (Tirmizî, “Daavât”, 84; İbn Mâce, “Duâ”, 5).

Bu sebeple müslümanlar, ramazan ayının son on gecesini ve özellikle yirmi yedinci geceyi, ibadet ederek ve geçmişte yaptıkları hataları bir daha tekrarlamamaya kesin karar verip tövbe ederek geçirmeye özen gösterirler.

Kadir gecesine mahsus bir ibadet yoktur. Bir rivayette yatsı namazında hazır bulunan kimsenin bu geceden hissesini almış olacağı belirtildiğinden (el-Muvatta’, “İ’tikâf”, 16), o gün yatsı namazının cemaatle kılınmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca tövbe ve istiğfarda bulunmak, varsa kaza namazı, yoksa nafile namaz kılmak, Kur’an okumak, dua ve tefekkür etmek, akraba ziyareti yapmak ve sadaka vermek gibi ibadetler de bu gece ayrı bir kıymet kazanır. Bazı ülkelerde ramazan ayıyla birlikte başlanan Kur’an hatimlerinin Kadir gecesinden önce tamamlanması ve o gece camilerde hatim duasının yapılması güzel bir âdet olarak yaşatılmaktadır. Temel islam ansiklopedisinden derlenmiştir.

Kadir Gecesi Nedir? Kısaca

Berat gecesi namazı nedir nasıl kılınır

Kandil Geceleri Ne Demektir