Gıybet Ne Demek Kısaca

İslam Dini sosyal ilişkileri zedeleyen, kişilik haklarına zarar veren, tartışma ve dargınlıklara sebep olan gıybet, iftira, yalan, haset gibi söz ve davranışları yasaklamıştır. Gıybet bir insanı gıyabında eleştirmek, çekiştirmek ve hoşlanmayacağı sözler söylemektir. Hz. Peygamber (s.a.v.) gıybeti “Kardeşini onun hoşlanmadığı bir nitelik ile anmandır.” Şeklinde tarif etmiş,  “Kardeşimde dediğim nitelik varsa ne buyurursunuz? Denilmesi üzerine, “Eğer dediğin sıfat kardeşinde varsa işte o zaman gıybet olur. Yoksa, ona iftira etmiş olursun”[1]buyurmuştur.” İftira ise değerli kardeşlerim gıybetten iki misli çirkin bir günahtır.

Gıybetin, dinen, aklen, kalben,  insaniyeten, vicdanen ve fıtraten ne kadar çirkin bir günah olduğunu şu ayet-i kerime açık bir şekilde göstermektedir.“Ey iman edenler! Zannın birçoğundan sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurlarını ve mahremiyetlerini araştırmayın. Birbirinizin gıybetini yapmayın. Herhangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah tövbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir.”[2]

Bazı kimselerin gıybetten kaçınıyor gibi görünerek, başkaları hakkındaki  “ben bunları onun yüzüne karşı da söylüyorum. Ya da daha neleri var neleri, ama gıybet olmasın diye hepsini söylemiyorum.” gibi sözleri, onları gıybetin ağır vebalinden kurtarmaz.

Gıybet yapılan yerde susan kişi de gıybete ortak olmuş olur. Gıybet eden kimseye,diliyle karşı duramayanın, onu kalbiyle reddetmesi gerekir.[3]

Eğer gıybet etmiş veya isteyerek dinlemişsek; “Allah’ım, bizi ve gıybetini ettiğimiz kişiyi affet” diye dua etmeli ve gıybet edilen kişiyle karşılaşınca helallik istemeliyiz. Şayet gıybetimizin yapıldığını duymuş isek kızmamalı, küsmemeli, hatta mümkünse Hasan-ı Basri Hazretleri gibi davranmalıyız. Hasan-ı Basri Hazretleri, gıybetini yapan kişiye, bir tabak taze hurma göndermiş ve “Duydum ki sen hayırlı amellerinden bir kısmını bana hediye etmişsin. Ben de buna karşılık vermek istedim. Ancak kusura bakma tam karşılık veremedim demiştir.[4]

Gıybet, ateşin odunu yiyip bitirdiği gibi sâlih amelleri yer bitirir. Kul hakkına sebep olduğundan hesap gününde hayırlı amellerin başkasına verilmesine hatta iyilikler bitince başkasının günahını yüklenmeye neden olur. Ve son olarak okuyacağım şu hadis-i şeriften de anlaşılacağı üzere; gıybet eden kimseler âhirette cezalandırılacaklardır.Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Mi’raca çıkarıldığımda, bakırdan tırnaklarla yüzlerini ve göğüslerini tırmalayan bir topluluğun önünden geçtim. Ey Cebrail! Bunlar kimlerdir? Diye sordum. Cebrail şöyle dedi: bunlar (gıybet etmek suretiyle) insanların etlerini yiyenler ve onların şereflerini zedeleyen kimselerdir.”[5] Rabbim cümlemizi muhafaza eylesin. Ve böyle günahlardan da uzaklaştırsın.

[1]Tirmizi, Birr, , hadis no:1857, Şamile Prog.

[2] Hucurât, 49/12.

[3]Zübdet’ul İhya,Trc: Ali Özek, İstanbul, s. 362.

[4]İhya, Gazali, c.3, s. 154, Dar’ulMarife, Beyrut.

[5] Ebu Davud, Edeb, hadis no:4235,Şamile Prog.

BENZER KONULAR:

• gıybet- Koğuculuk
• gıybet ve Sakıncaları Nelerdir ?
• Toplumsal Hastalık gıybet
• gıybet Ve Zararları
• gıybete istemeden gülmek
• Tümünü görüntüle.