KİBİR İNSANI HELAKE SÜRÜKLER

İnsan ahlakını oluşturan huylar kötü ve iyi olmak üzere ikiye ayrılır. Kötü huyların başında ise büyük günahlardan sayılan kibir gelir.

Kibir; büyüklenmek, gururlanmak, kendini başkasından üstün görmek ve başkasına değer vermeyip onu yok saymak anlamına gelmektedir. Ayet ve hadislerde büyüklenmek ve kendini beğenmek yerilmektedir. İnsanın apaçık düşmanı[3] şeytan, kibri yüzünden ilahi huzurdan kovulmuş ve lanetlenmiştir.[4]

‘’Rabb’in meleklere demişti ki: Ben çamurdan bir insan yaratacağım…. Ona secdeye kapanın! Bütün melekler topluca saygı ile eğildiler. Ancak İblis eğilmedi. O büyüklük tasladı ve kâfirlerden oldu… İblis, ‘Ben ondan daha hayırlıyım. Beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın’, dedi.’’[5]  Hz. Adem’in diğer hususiyetlerini unutan İblis’in Hz. Adem hakkındaki yaklaşımı, kendi yaratılış maddesini ondan üstün görmesindendir.

Kendini saltanat, mal, güzellik, makam, ırk, soy, sınıf veya ülke olarak üstün görüp kibirlenenlerin anlayışı da aynı şeytani düşüncenin bir sonucudur.

Peygamberimiz (s.a.s) kibri ‘’ Hakkı kabul etmemek ve insanları hakir görmek’’ şeklinde tanımlamıştır.[6]  Hakkı kabul etmemek Yüce Allah’a[7] ve Peygamberine[8] karşı gösterilen kibir ve gururdur. İnsanları hakir görmek ise; kişinin kendi nefsinde oluşturduğu kibir ve gururdur. Bunlar da insanın ilmiyle, ibadetiyle, nesebiyle, güç ve kuvvetiyle, servetiyle, makam ve mevki ile yakınlarının çokluğu ile başkalarına karşı övünüp onları hor hakir görmesidir.

Allah (c.c.) Kur’an da şöyle buyurmaktadır:

وَلاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحاً إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ [1]الْجِبَالَ طُولاً

‘’Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen yeri asla yaramazsın, boyca da dağlara asla erişemezsin.’’[9]  Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü Allah hiçbir kibirleneni, övüneni sevmez.’’[10]

Büyüklük Allah’a mahsustur. Kibir, Allah’a iman ve ibadetten yüz çevirmek, hakkı kabul etmemek ve insanlardan yüz çevirmektir. Bunun için ‘’Allah büyüklük taslayanları hiç sevmez.’’[11]

Saltanatına güvenip büyüklük taslayan Nice Firavunlar, Nemrutlar helak olmuştur. Servetine güvenip azgınlaşan nice Karunlar, Ebu Lehepler de helak olmuştur.

Kendisine hem saltanat hem de servet verilip, mülkün gerçek sahibini bilen          Hz. Süleymanlar iki cihan da aziz olmuştur. Mekke’de her türlü eza ve cefaya maruz kalan Peygamberimiz (s.a.s)  Mekke’nin Fethi günü güç ve kudret günü hamd ve tevazu ile davranarak âlemlere rahmet olmuştur.

Hangi davranışın kibir olup olmadığını ayırt etmemizde bizlere ölçü olacak şu hadisi şerifle son verelim; Peygamberimiz (s.a.s.) :

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ

لا يَدْخُل الجَنَّةَ مَنْ كَانَ في قَلْبِهِ مثْقَالُ ذَرَّةٍمِن كِبرٍ[2]

‘’ Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez buyurmuştur. Bunun üzerine bir adam, ‘’ kişi elbisesinin iyi olmasını, ayakkabısının güzel olmasını sever bu da kibir midir? Diye sormuştur. Peygamberimiz (s.a.s.) bu soruya, ‘’Allah güzeldir, güzeli sever. Kibir hakkı kabul etmemek ve insanları hakir görmektir.’’ diye cevap vermiştir.[12]

———–

[1] İsra, 17/37

[2] Müslim, İman, 147, I, 93

[3] Bakara, 2/208

[4] Bakara, 2/34

[5] Sad, 38/71-76

[6] Tirmizi, Sıfaü’ül-kıyameti, 48, No: 2494

[7] Mü’min, 40/60

[8] Mü’minun,23/34,47

[9] İsra, 17/37

[10] Lokman, 31/18; bk. 4/36

[11] Nahl, 16/23

[12] Müslim, İman, 147, I, 93; bk. Tirmizi, Birr, 61, IV, 361

BENZER KONULAR:

• Ucub Nedir? Kibir ve Gurur Hakkında Bilgi
• Kibir ve Tevazu
• İslamda gurur nedir? Kısaca
• Kibir ne demek? Kısaca
• Gurur ne demek? Kısaca
• Tümünü görüntüle.