Kibirden Uzak Olalım

Yüce dinimiz İslam, yaratılış bakımından bütün insanları değerli bir varlık olarak kabul edip soy, renk, cinsiyet, mevki ve makam gibi özelliklerin bir üstünlük ifadesi olmadığını bildirmiş,  toplumdaki konumu ne olursa olsun bütün Müslümanları da kardeş ilan etmiştir.

Şüphesiz, insanlar arasında bozgunculuğa sebep olan, Müslümanlar arasındaki kardeşliği ve sevgiyi yok eden en önemli ahlâkî kusurlardan biri kibir ve gururdur: Yani kendini beğenme ve başkalarını küçük görme hastalığıdır. Ateşten yaratılan şeytanın bu vasfıyla, topraktan yaratılmış olan Hz. Âdem’e karşı büyüklük iddiasında bulunup Allah’ın emrine itaat etmesine engel olan da kibir ve gurur olmuştur. İşte bu yüzden Yüce Allah, emir ve yasaklarına karşı isyan eden, yarattığı varlıkları hor gören kibirli kimselerden olmamayı hutbemin başında okuduğum âyet-i kerimenin meâlinde şöyle bildirir: “Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü Allah, hiçbir kibirleneni, övüneni sevmez.”[1] Peygamber Efendimiz ise; “Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez.”[2] buyurarak kibir ve gururun ne kadar tehlikeli olduğuna dikkat çekmiştir.

Kibir ve gurur, hakikatte insandaki acziyetin ve zayıflığın bir göstergesidir. Zira büyüklük ve övgü, her şeye gücü yeten ve her türlü kusurdan uzak olan Yüce Rabbimize ait bir vasıftır. Kula yakışan ise kusurlarının farkında olup alçakgönüllü davranmasıdır. Çünkü kişi sahip olduğu tevazu ölçüsünde hem Allah Teâlâ hem de insanlar nazarında değer kazanır. Bunun en canlı örneği Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) olmuştur. Peygamber Efendimizin yaşantısı, aile halkından başlamak suretiyle tüm insanlara karşı en güzel tevazu örnekleri ile doludur. Ev işlerinde hanımlarına yardımcı olmuş, elbisesindeki söküğü kendi eliyle dikmiş, odasını kendisi süpürmüştür. Ziyaretine gelenlere ikramda bulunmuş, misafirlerini kendisi ağırlamıştır. Fakir ve zengin ayırımı yapmadan herkesin evine gitmiş, onların hatırını sormuştur. Ashabından farklı giyinmemiş, bu yüzden ashabıyla birlikte otururken gelen bir yabancı “Hanginiz Muhammed” diye sorma ihtiyacını duymuştur.

Bir gün ziyaretine gelen biri, Hz. Peygamberin huzurunda olduğunu öğrenince heyecanlanmış ve titremeye başlamıştı. Sevgili Peygamberimiz ona yaklaşmış ve: “Heyecanlanma, ben bir hükümdar değilim. Kureyş kabilesinden kuru ekmek yiyen bir kadının oğluyum.”[3] diyerek adamın sakinleşmesini sağlamıştır. Rasûlullah’ın bütün bu davranışları ümmeti olan bizlere bırakmış olduğu en anlamlı miraslardan kabul edilmelidir.

İnsanları dış görünüşleriyle, sahip oldukları makam ve mevkiye göre ele almak, giyimine kuşamına bakarak onları değerlendirmek çoğu zaman düştüğümüz hatalardandır. Kibir ve gururdan uzak kalmanın en etkili yolu, kimseyi küçümsememek ve sosyal statüsü ne olursa olsun herkese değer verdiğini göstermektir. Unutmayalım ki Yüce Mevlâmız, kalplerimizin temiz, ibadetlerimizin mükemmel oluşuna göre bize değer verir. Böyle olmakla birlikte müminin bilgisine, yaptığı ibadet, hayır ve iyiliklere bakarak kendini beğenip övünmesi de doğru değildir. Bu konuda şair ne güzel söylemiş:

“Okudum bildim deme

Çok taat kıldım deme,

Eğer hakkı bilmezsen bu kuru laf etmektir.”

[1] Lokman, 31/18.

[2] Müslim, İman, 39.

[3] İbn Mâce, Et’ime, 30.

[4] İsrâ, 17/37.

Benzer Konular:

• Gösterişi sevmek kibir mi ?
• Allah kıyamet gününde üç kişiyle konuşmaz, onları temize çıkarmaz, suratlarına bile bakmaz; onlar için acıklı azap vardır: Bunlar zina eden ihtiyar, yalan söyleyen hükümdar, kibirlenen fakirdir.
• Tevazu, kibir ve gurur
• kibir ve Gurur İnsanı Helak Eder
• kibir ve Tevazu
• Tümünü görüntüle.