Paylaş
Kira parasını zekata saymak
Question
Fakir kiracıdan alınacak kira bedeli, alınmayarak zekata sayılabilir mi?
Zekatın geçerli olması için, fakire verilecek para veya malın ona temlik edilmesi yani onun mülküne geçirilmesi şarttır. Bu da zekâtın fiilen fakire teslimi ile gerçekleşir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 171). Mesela yemek hazırlayıp bunu fakirlerin yiyebileceğini ilan etmekle ya da onlara yedirmekle o yemek temlik edilmiş/verilmiş olmaz. Ancak aynı yemek yapılıp zekât niyeti ile fakire teslim edilirse, temlik gerçekleşmiş yani zekât verilmiş olur. Buna göre, bir kimseye borç verirken zekâta niyet edilmediği, daha sonra da bu parayı zekâta saymaya niyet edildiği zaman, paranın kendisi ortada bulunmadığı için temlik gerçekleşmiş olmayacaktır.
Dolayısıyla bir kimseye borç olarak verilmiş olan paranın daha sonra borçluya zekât niyeti ile bağışlanması ile zekât verilmiş olmaz. Dört mezhep âlimleri bu görüştedir.
Temlik kavramına daha geniş bir anlam yükleyen bazı âlimler ise, fakirin zimmetinde bulunan alacağın ona bağışlanmasını da temlik olarak değerlendirmişler ve bunu caiz görmüşlerdir (Karadâvî, Fıkhu’z-zekât, II, 848-850; Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, II, 895 vd.). Bu son görüşle de amel edilebilir.
CEVAP:
Fakir bir kiracının, ödenmesi gereken kira bedelinin alınmayarak zekâta sayılıp sayılamayacağı konusu, fıkıhta “temlik” şartı üzerinden tartışılmıştır. Zekâtın geçerli olması için zekât malının fakire mülk olarak teslim edilmesi (temlik) gereklidir. Ancak bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır:
1. Temlik Şartını Katı Şekilde Anlayan Görüş:
Fakire verilecek malın fiilen onun mülkiyetine geçirilmesi gerektiğini savunur.
Kiracının kira borcunun zekâta sayılması, paranın veya malın fakirin eline teslim edilmediği için bu görüşe göre geçerli değildir.
Dolayısıyla, kiracıdan kira alınmaması zekât olarak kabul edilemez. Eğer kira bedeli tahsil edilip fakire tekrar zekât niyetiyle verilirse, bu durumda temlik gerçekleşmiş olur.
2. Temlik Şartını Daha Esnek Anlayan Görüş:
Bazı âlimler, fakirin zimmetinde bulunan bir alacağın bağışlanmasını da temlik olarak değerlendirmiştir.
Bu görüşe göre, fakir bir kiracının kira borcunu bağışlamak, fakirin zimmetindeki hakkı ona teslim etmek anlamına geldiği için zekât niyetiyle yapılırsa geçerli sayılabilir.
Ancak bu görüş, daha az tercih edilen bir içtihada dayanmaktadır.
Sonuç:
Güvenli olan yaklaşım: Zekâtın kabulünde hiçbir şüpheye yer bırakmamak için, kira bedelini tahsil edip bunu zekât niyetiyle kiracıya veya başka bir fakire teslim etmek en uygun yol olacaktır.
Esnek görüşle amel etmek isteyenler: Kiracının kira borcunu zekât niyetiyle bağışlamayı tercih edebilirler. Ancak bu durumda, böyle bir uygulamanın tüm mezheplerce kesin şekilde kabul edilmediği dikkate alınmalıdır.
Her iki durumda da niyetin önem taşıdığını ve bu niyetin zekâtın ödenme anında yapılması gerektiğini unutmamak gerekir. Ayrıca detaylı ve kişisel bir değerlendirme için bir din âlimine danışılması faydalı olabilir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Kira gelirini zekata saymak, İslam hukukuna göre belirli kurallar çerçevesinde yapılabilir. Zekat, malın birikmesi ve belirli bir nisaba ulaşması durumunda farz olur. Kira geliriniz, eğer yıllık toplamda nisap miktarına ulaşmışsa ve bu mal üzerinden bir yıl geçmişse, zekat vermeniz gerekebilir.
Bununla birlikte, kira geliri ve zekat konusunda bazı hususlar önemlidir:
Nisap Miktarı: Zekat vermek için malın nisap miktarına ulaşması gerekir. Nisap miktarı, 85 gram altın veya bunun karşılığı olan paradır. Eğer kira geliriniz bu miktara ulaşırsa, zekat vermeniz gerekir.
Bir Yıl Geçmesi: Kira gelirinizin zekata tabi olması için bir yıl boyunca elinizde bulunması gerekir. Yani, kira gelirinizin bir yıl boyunca elde edildikten sonra zekatını vermeniz gerekecektir.
Zekat Oranı: Zekat, elde edilen malın 40’ta birini, yani %2.5’ini vermek anlamına gelir. Yani, kira gelirinizin yıllık toplamından %2.5 oranında bir miktar zekat olarak verilmelidir.
Kira Geliri ile İlgili Masraflar: Eğer kira gelirinizden bazı masraflar (bakım, onarım, vergi vb.) düşülüyorsa, zekat bu net gelir üzerinden hesaplanmalıdır.
Özetle, kira geliriniz zekat için uygun olursa ve diğer şartlar sağlanıyorsa, bu geliri zekata dahil edebilirsiniz. Ancak konuya dair kesin hüküm almak için bir dini otoriteye veya uzmana danışmanız faydalı olacaktır.