Paylaş
Kitap fotokopisi kul hakkı mı
Question
Kitap fotokopisi kul hakkı sayılır mı
Hocam selamun aleyküm benim acilen bir kitabı almam lazım fiyatı 120 tl ama ben şu an bunu alacak maddi güce sahip değilim kopyası 45 tl alıyım mı sizce ne yapmalıyım? almam gereken bir kitap var ve 120 tl benim de şu an bu fiyatı ödeyecek gücüm yok ama fotokopi olarak 45 tl alıyım mı sizce? ve bu kitap bana çok acil lazım ne yapmalıyım?
Cevap:
maddi imkanı olan kişiler mutlaka kitabın orijinalini almalıdırlar şayet fakir ise ve alma imkanı yoksa o zaman fotokopi konusunda bir şey demiyoruz.
Ve Aleyküm selam.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın fetvalarına ve İslam’da kul hakkı konusundaki genel esaslara göre şu şekilde değerlendirme yapabiliriz:
Asıl Durum: Kitap telif hakkına sahip bir eser ise, yazarı veya yayınevi bu eserin çoğaltılması ve dağıtılması üzerinde hak sahibidir. Bu hak, İslam’da kul hakkı kapsamına girer. Bu nedenle, maddi imkânı olan kişilerin eserin orijinalini alması gerekir.
Zaruret Durumu: Eğer bir kişinin gerçekten o kitabı alacak maddi gücü yoksa ve o kitaba acil olarak ihtiyacı varsa, bu durumda fetva veren bazı âlimler, zaruret hâlinde ve mecburiyet durumunda fotokopi çektirmenin caiz olabileceğini ifade etmektedir. Ancak bu, kitabın tamamen bireysel kullanım için olduğu, ticari amaç taşımadığı ve daha sonra imkân bulununca eserin orijinalinin alınması gerektiği koşuluyla mümkündür.
Alternatifler: Eğer mümkünse, kitabı kütüphanelerden ödünç almak, ikinci el olarak daha uygun bir fiyata temin etmek veya dijital bir kopyası varsa yasal yollarla edinmek gibi seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Bu sayede hem ihtiyacınızı gidermiş olur hem de telif hakkını ihlal etmemiş olursunuz.
Sonuç olarak, gerçekten maddi imkânınız yok ve başka bir çözüm bulamıyorsanız, bu durumda fotokopi bir çözüm olabilir. Ancak imkânınız olduğunda kitabın orijinalini almayı ve yazarın emeğine hakkını teslim etmeyi unutmamalısınız. Allah helalinden kazanmayı ve harcamayı nasip eylesin.
Benzer Konular:
Answers ( 2 )
Çıkmış tus sorularını kitaplaştırıp satan bir kitabevinin sorularını fal etmeden korsan aldım yani aldığım seti derleme sorular zannediyordum yayınevi kopyası çıktı ve bu yayınevi hakkımı helal etmiyorum şeklinde kitaplarına not düşen bir yayınevi cidden haram olur mu, çünkü spruların devlete ait olması kafamı karıştırdı ve bu kitaba da hakkımızı helal etmiyoruz yazmamışlar
Bu durumda bahsedilen kitaptaki soruların kaynağı önemli bir konu. Türkiye’deki TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) soruları devletin denetiminde ve kamuya ait olup, TUS soruları ve içerikleri genellikle devletin ilgili kurumları tarafından hazırlanmaktadır. Ancak, bu soruların bir yayınevi tarafından kitaplaştırılması ve satılması, soruların telif haklarına dair bir soruyu gündeme getirebilir.
Eğer yayınevi, bu soruları devletin kaynağından alıp, yalnızca derleme yaparak, metinleri kendi adı altında basıyorsa, bu durum hukuki açıdan sorunlu olabilir. Çünkü devletin hazırladığı sorular, genellikle kamu malı olarak kabul edilir ve bu soruları çoğaltmak, yayımlamak veya satmak, belirli yasal şartlara bağlanabilir. Ancak, yayınevi bu soruları ticari amaçla yayınlıyorsa ve kamuya ait olan soruları izinsiz şekilde ticarileştiriyorsa, bu durum hukuki olarak problemli olabilir.
Hakkınızı helal etme meselesi de dini bir konu olup, genel olarak başkasının hakkını izinsiz olarak almak veya ticarileştirmek, İslam hukukunda helal olmayan bir durum olarak değerlendirilebilir. İslam dini, insanların emeklerini, telif haklarını ve haklarını ihlal etmeyi yasaklar. Eğer yayınevi, soruları izinsiz şekilde çoğaltmış ve ticari olarak satmışsa, bu durumu din açısından da değerlendirmek gereklidir.
Ancak, “hakkınızı helal etme” meselesi, kişisel bir durumdur ve herkesin vicdanına bağlıdır. Edebiyat ve yayınevi alanında ticarileşen materyallerin bu şekilde kullanılmasının haram olup olmadığına dair bir fetva almak için, yerel bir dini otoriteye veya fetva kaynağına başvurmanız en doğrusu olacaktır.
Sonuç olarak, devletin sorularını kopyalayarak yayımlamak, eğer izinsizse, hukuken ve dini açıdan problemli olabilir.