Paylaş
Kıyas ne demek islam’da kıyasın yeri
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
Kıyas kelimesinin anlamı ve dini hükmü
Kiyasin Caiz Olusu
Hadis serifte geçen: Ey Allah’ın Rasulu, dediler bizden herhangi bir kimse arzusunu yerine getirdiği halde bundan dolaya ecir alma sozkunusu olur mu? (Rasulullah (SAV) soyle buyurdu: “O arzusunu haram yoldan karşılayacak olursa ne dersiniz onun için gürah olur mu? İşte ayni sekukde o arzusunu helal yoldan karşılayacak olursa onun için ecir olur. Nevevi der ki “Bu ifadelerden kıyasın caiz olduğu anlaşılmaktadır Bütün ilim adamlarınan goruşude budur Bu hususta Zahiriler müstesna muhalefet eden yoktur.
Sozlukte kiyas Birseyi Benzeri şey ile olçüp biçmek. anlamındadır Mesela kumasi metre ile olctu, kiyas etti denilecek olursa, onun miktarını metre ile tesbit etti anlamındadır Kayas esit kalmak hakkında da kullandır Çünkü bir şeyi benzeri olan sey ile takdir yoluna gitmek, o iki şeyi birbirine eşitlemek demektir Filan kişi filanla kıyas edilemez derken. filan kişi onunla eşit ve denk olmaz demek olur Usul alimlerinin istilahına göre ise kiyasın tarifi söyledir Hükmü hakkında nass bulunmayan bir vakayu hükmü hakkında nass varid olmuş bir vaşlka vakaya hakkında nassın varid olduğu hükmu bu hükmün illete noktasında iki vakanan da eşit olması dolayısıyla- aynen geçerli kalmaktadır. Kıyas Kitap, Sünnet ve icma dan sonra Şer’i deliller arasında dördüncü mertebededir Bu nassda hadis-serifte) varid olan bu kıyas türüneusulcüler tarafından “kayasul-aks adı verilir Kayasul-aks ise llet bakarnan dan iki say arasındaki zıtlık dolayısıyla bir gayin hükmünün aksini o zit olan diğeri hakkında kabul etmek demektir Müslim’in Sahibinde su rivayet sabit olmur
Bise Muhammed b Nümeyr anlatti Bize babam ve Veka anlatti, (ikisi el A’meşten, o Şakik ten, o Abdullah (b Mesudidar Veki (Abdullah b Mesud Dan Rasulullah (sa) buyurdu ki dedigini, Ibn Numeyr de (Abdullah Mesud dan Rasulullah is.ai soyle buyururken dinledim diye rivayet et miştir (dedikten sonra, Rasulullah (SAS.in): Kim Allah’a herhangi birşey sirk koşarak olirse Cehennem’e girer Ben (Vell de derim k: Kim de Al lah’a hiç birseyi sirk koşmaksızın olurse, Cennet’e girer. Evet der la Usal alimleri bununla amel etmek hususunda farklı go
rüşlere sahiptir. Bu hadis ise bu tür kayas ile) amel edenlerin lehine delildir. daha sahih olan da budur, doğrusunu. en iyi bilen Allah’tır.
Cevap:
Kıyas nedir? Kısaca
Kıyas: Sözlükte “bir şeyi diğer bir şeyle ölçmek, karşılaştırmak, iki şeyi birbirine eşitlemek” gibi anlamlara gelen kıyas, fıkıh usulünde, hakkında nass bulunmayan bir meselenin hükmünü, Kitap veya sünnette hükmü bilinen bir meseleye göre açıklamak manasını ifade etmektedir. Başka bir tanımla, hakkında nass bulunmayan bir meseleye, aralarındaki ortak illet sebebiyle, hakkında nass bulunan meselenin hükmünü vermek demektir.
İslâm hukukçularının çoğunluğu, kıyasın amelî hükümlerin bilinmesinde bir delil ve İslâm hukukunun esaslarından biri olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Kıyasın delil olabileceğine delalet eden âyet ve hadisler bulunmaktadır (bk. Nisâ 4/59; Sâd 38/28; Muhammed 47/10; Haşr 59/2; Tirmizî, Ahkam, 3; Daremî, Mukaddime, 19).
İslâm dini, son dindir, kıyamete kadar başka bir din gelmeyecektir. Bu nedenle, kıyamete kadar ortaya çıkacak bütün olayların hükümlerini kapsayacak zenginlikte olması gerekir. Halbuki, Kur’ân ve sünnetteki nasslar sınırlıdır ve başka nass da gelmeyecektir. Buna karşılık, karşılaşılan olaylar ise sınırsızdır. Sınırlı kaynaklarla, sınırsız olaylar karşılanamayacağına göre, yeni ortaya çıkan olayların hükümlerini elde etme yolu, hakkında nass bulunan hükümlerin hangi gerekçelerle konduğunu belirleyerek, benzeri olaylara uygulama şeklinde olacaktır. Bu da kıyastır.
Kıyasın, asıl, fer’, hüküm ve ortak illet olmak üzere dört rüknü bulunmaktadır. Asıl, kendisine kıyaslanan, hükmü nass ile belirlenmiş mesele demektir. Buna makîsun aleyh de denir. Fer’, hakkında nass bulunmayan meseleyi ifade eder. Hüküm, asıl hakkında nassla sabit olan ve kıyas yoluyla fer’e uygulanmak istenen hükümdür. İllet ise, hem asıl, hem de fer’de bulunan ortak vasıftır. (bk. illet)
Benzer Konular:
Answers ( 2 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
İcma ve Kıyas Nedir?
İcma ve kıyas, İslam hukukunda (fıkıh) Kuran ve Sünnet’ten sonra gelen iki önemli hüküm çıkarma yöntemidir.
İcma: Belirli bir dönemde yaşayan tüm müctehidlerin (İslam hukuku alanında uzman olan kişilerin) bir konuda aynı görüşü paylaşmasıdır. İcma, İslam toplumunun genel kabulünü yansıtır ve hukuki bir konuda kesinlik sağlar.
Kıyas: Kuran ve Sünnet’te hükmü açıkça belirtilmeyen bir konunun, hükmü bilinen benzer bir konuya kıyaslanarak hükmünün çıkarılmasıdır. Kıyas, İslam hukukunun esnekliğini ve yeni durumlara uyum sağlama yeteneğini gösterir.
İcma ve Kıyas Örnekleri
İcma Örneği: Müslümanların namaz kılarken kıbleye yönelmeleri gerektiği konusunda tüm müctehidler hemfikirdir. Bu, icma ile sabit bir hükümdür.
Kıyas Örneği: Kuran’da alkolün haram olduğu açıkça belirtilmiştir. Benzer şekilde, uyuşturucu maddeler de aklı örtmesi ve zarar vermesi nedeniyle alkole kıyas edilerek haram kabul edilmiştir.
İcma ve Kıyasın Önemi
İcma ve kıyas, İslam hukukunun dinamik bir yapıya sahip olmasını sağlar. Bu yöntemler sayesinde, Kuran ve Sünnet’te doğrudan ele alınmayan yeni konular hakkında da hükümler çıkarılabilir. Bu da İslam’ın her zaman ve her yerde uygulanabilir bir din olmasını sağlar.
Sonuç
İcma ve kıyas, İslam hukukunun temel taşlarındandır. Bu yöntemler sayesinde İslam hukuku, değişen zaman ve koşullara uyum sağlayarak güncelliğini korur. İcma ve kıyas, İslam’ın evrensel bir din olduğunu ve her türlü soruna çözüm üretebileceğini gösterir.
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
İcma ve Kıyas Nedir?
İcma ve kıyas, İslam hukukunda (fıkıh) kullanılan iki temel yöntemdir. Bu yöntemler, Kur’an ve Sünnet’te doğrudan ele alınmayan konularla ilgili İslami hükümlerin çıkarılmasında kullanılır.
İcma:
İcma, İslam alimlerinin bir konuda oybirliğiyle verdikleri kararı ifade eder. Eğer bir mesele hakkında Kur’an ve Sünnet’te açık bir hüküm bulunmuyorsa, İslam âlimleri bir araya gelerek bu konuda bir görüş birliği oluşturabilirler. Bu görüş birliği, icma olarak adlandırılır ve bağlayıcı bir delil olarak kabul edilir. İcma, İslam toplumunun farklı zaman ve yerlerde karşılaştığı yeni problemlere çözümler üretmek amacıyla kullanılmıştır.
Örnek:
Kur’an ve Sünnet’te açıkça belirtilmeyen bazı ibadetlerin nasıl yapılacağına dair hükümler, sahabe ve sonrasındaki âlimler tarafından icma yoluyla belirlenmiştir. Mesela, beş vakit namazın rekât sayıları icma ile sabitlenmiştir.
Kıyas:
Kıyas, bir mesele hakkında Kur’an ve Sünnet’te açık bir hüküm bulunmadığında, benzer bir olayın hükmü üzerinden sonuca varma yöntemidir. Kıyas, bir olayın hükmünü, aralarındaki benzerliklere dayanarak, başka bir olayın hükmüne kıyaslayarak çıkarır. Bu yöntem, İslam hukukunun esnekliğini ve zamana göre değişen durumlara cevap verme kabiliyetini gösterir.
Örnek:
Kur’an’da şarap (hamr) haram kılınmıştır. Şarap içmenin yasaklanma sebebi sarhoş edici olmasıdır. Bu yüzden, kıyas yoluyla, şarap gibi sarhoş edici olan tüm maddelerin (örneğin, eroin, kokain gibi uyuşturucular) de haram olduğuna hükmedilir.
Kıyas ve İcmanın Kullanımı:
Bu iki yöntem, İslam hukukunda karşılaşılan yeni durumlar için önemli bir esneklik sağlar. Örneğin, modern tıbbi müdahaleler, sigara içmek, organ nakli, tüp bebek gibi konuların İslami hükmü, bu yöntemler kullanılarak belirlenir. İslam âlimleri, bu konuları Kur’an ve Sünnet’teki temel prensiplere göre değerlendirir ve icma ve kıyas yoluyla hüküm verirler.
Sonuç:
İcma ve kıyas, İslam hukuku içinde zaman ve mekânın değişkenliklerine uyum sağlayan, dinamik ve geniş kapsamlı yöntemlerdir. Bu yöntemler, İslam’ın evrenselliğini ve her çağda geçerliliğini koruyan temel taşlardır. Alimlerin icma ve kıyas yoluyla verdikleri hükümler, İslam’ın değişen zamanlara ve yeni problemlere karşı açık kapı bırakmasının bir örneğidir.