Kur’ân okumasını ve dinî ilimleri öğretmek için ücret almak caiz midir?

Allah’ın kitabı karşılığında alınan ücret, ücretlerin en helal olanıdır, hadisi sahih midir?

Âlimler, “Hakikat, indirdiğimiz o açık açık âyetlerimizi…” âyeti ne istinaden Kur’ân okumasını ve dinî ilimleri öğretmek için ücret alınmasının câiz olmadığını söylerler. Zira ayet, ilmin açıklanması ve yayılmasını emretmektedir. İnsan yapmakla mükellef olduğu bir işi yaptığı zaman ücret almak hakkına sahip değildir. Meselâ, namaz kılan kimse, kıldığı namazdan ötürü bir ücret alamayacağı gibi, bir kimseye namaz kılmayı öğretmekle de ücret alamaz. Bundan dolayı öğretme -namaz gibi insanlar üzerine farzdır. Ancak son devir âlimleri, halkın dinî ilimleri öğrenmekten yüz çevirip dünya metaı ile meşgul olduklarını, Kur’ân hâfızları için dinî ilimlerin tamamen yok olacağını, bu nedenle de halkın cahil kalacağını görerek Kur’ân okumak ve dinî ilimleri öğretmek karşılığında bir ücret alınmasını mubah saymışlardır. Bazı âlimler de dinî ilimleri lâyıkıyla öğrenme ve öğretme hususunda ücret alma ve vermeyi vacip görmüşlerdir. Vakıfların yapılış sebepleri araştırıldığı zaman, yalnız Kur’ân ilimlerinin korunup nesilden nesile intikal ettirilmesi için meydana getirildiği görülür.

Mütekaidimin âlimleri ise öğrenme ve öğretme karşılığında ücret alınmasının haram olduğu hususunda ittifak etmişlerdir. Zira ilim, ibadettir. İbadet karşılığı ücret almak ise haramdır.

Ebû Bekr el-Cessâs: “Hakikat, indirdiğimiz o açık açık ayetlerimizi ve doğruyu gizleyenler yok mu?...” ayeti, dini ilimlerin açıklanmasının gereğine delâlet eder. İlmî bir meselenin açıklanması karşılığı ücret almak câiz değildir. İnsanın yapmakla yükümlü olduğu ibadet karşılığında ücret alması uygun olmaz. Bu ibâdetlerden birisi hatta en büyüğü, bilmeyenlere onu öğretmektir. Dinî ilimlerin öğretilmesi, fakat karşılığında bir ücret alınmaması hususuna, “Allah’ın indirdiği kitâbtan (Peygamberin vasıflarına dâir) bir şeyi gizleyip de onunla az bir pahayı (hasis bir menfaati) satın alanlar (yok mu?) Onlar karınlarına ateşten başka (bir şey) yemiş olmazlar. Kıyâmet günü Allah, on larla konuşmaz, onları temize de çıkarmaz. Onlar için pek acıklı bir azap vardır.” (Bakara: 174) âyeti de delâlet eder. Allah’ın “Onunla az bir pahayı satın alanlar” emri, İslâmî ilimleri öğretme karşılığında ücret almanın bütün yönleriyle yasak olduğunu gösterir. Sahabelerden birisi, Resûlullah’a (s.a.v) gelerek “Kavmime Müslüman olmaları için 100 koyun verdim” dedi. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (sav), “Verdiğin koyunları geri al. Eğer İslâm’ı terk ederlerse onlar İslâm’a dönünceye kadar savaşırız.” buyurdu. Bu hadis-i şerîf, İslâmî ilimleri öğretme ve yayma karşılığında bir şeyin alınması ve verilmesinin yasak olduğunu göstermektedir.” der.

Bu izahlardan anlaşılan şudur: Kur’ân okumayı ve İslâmî ilimleri öğretme karşılığında ücret almak bâtıldır (doğru değildir).
Fahreddin er-Râzî ise “Fakihler, “Hakikat indirdiğimiz o açık açık âyetlerimizi ve doğruyu gizleyenler yok mu?…” âyetini delil alarak, İslâmî ilimleri öğretme karşılığında ücret almanın, câiz olmadığı na hükmederler. Âyet, öğrenmenin farz olduğuna delâlet eder. Farz bir emrin, îfâsı karşılığı ücret almak caiz değildir.” demektedir.

Fakihlerin görüşü, ilmi, ibâdet derecesine yükseltiyor. Bu görüş ise takdire şâyândır. Yalnız şer’î ilimler, müteahhirin (son devir) âlimlerin ücret hususundaki görüşlerine (ücret alımının mubah olması) rağmen gün geçtikçe azalmaktadır. Eğer biz, “Mütekaddimîn (eski devir) âlimlerin bu husustaki fetvalarını kabul edersek, alınan maaş ve ücretleri yasaklarsak, şer’î ilimleri öğreten ve öğrenen hiç kimse kalmaz.” deriz. Ahkam tefsiri C.Yıldırım

BENZER KONULAR:

• Ücretle Kur’an Okumak
• Ücretle Hafızlığa Çalıştırmak
• Oruç tutmamayı mubah kılan özürler nelerdir?
• İslam nedir? Bütün Peygamberler Müslüman Mıdır
• Zekat hakkında geniş bilgi, Güncel Sorular
• Tümünü görüntüle.