Paylaş
Kuran’da nesh çeşitleri
Question
Kur’ân-ı Kerîm’de nesh, kaç kısımdır?
Kur’ân’da nesh üç kısma ayrılır:
1. Âyetin hükmünün ve okunmasının birlikte neshi.
2. Âyetin yalnız okunmasının neshi, hükmünün kalması.
3. Âyetin sadece hükmünün neshi, okunmasının kalması.
Birincisi: Âyetin hükmünün ve okunmasının neshi
Böyle bir âyetin, hem okunması hem de hükmüyle amel edilmesi câiz değildir. Çünkü âyet tamamıyla neshedilmiştir. İslâm’ın ilk devirlerinde, süt emzirme hakkında gelen âyette, bir kadın kendi çocuğu ol mayan yabancı bir çocuğu doya doya on defa emzirmeyle o çocuğa sü tannesi sayılırdı. O kadının kendi çocukları da annelerini on defa emen çocuğun sütkardeşleri olurdu. Süt emzirmeyle ilgili âyet, Hz. Âişe’den (r.anha) şu şekilde rivâyet edilmiştir: “Kur’ân-ı Kerim’de, “On defa emzirme vâki olursa süt emzirmeyle ilgili hüküm meydana gelir” âyeti vardı. Daha sonra bu âyetin hükmü ve okunması beş defa maʼlûm emme ile nesh edildi.”
Fahreddin er-Razi, “Hz. Âişe’den (r.anha) yapılan rivâyette, âyetin birinci bölümü -on defa emzirmenin bilinmesi- hem okunma hem de hükmü bakımından nesh edilmiştir. İkinci bölümü -beş defa emzir menin bilinmesi- ise okunması bakımından nesh olunmuşsa da İmâm Şâfiî’ye göre hükmü devam etmektedir” der.
Âyetin Hükmü Nesholduğu Hâlde, Lafızlarının Okunmasının Hikmeti Nedir?
Zerkeşi, “Yukarıdaki soruya iki açıdan cevap verilebilir.
Birincis Kur’ân-ı Kerim, ihtivâ ettiği hükümlerin bilinip tatbik edilmesi için okunduğu gibi yalnız ibâdet niyetiyle de okunur. Allah (cc.) kelâmı olduğundan hükmü nesh edilse de lafızları ibadet maksadıyla okunduğu için bâki kalmıştır.
İkincisi: Nesh âyetleri, çoğu kez bir önceki âyette bulunan ağır bir hükmü hafifletmek için gönderilmiştir. Âyetin okunmasının kalışı, daha önceki hükmün ağırlığını ve Allah’ın (c.c.) kullarına vermiş olduğu nimetini hatırlatmak içindir.” demektedir.
Ahkam Ayetleri Tefsiri Celal Yıldırım
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Kur’an-ı Kerim’de nesh, genel olarak üç kısımda incelenir:
Nesh-i Mutlak (Tam Nesh): Bu tür nesh, bir hükmün tamamen iptal edilmesi anlamına gelir. Bir ayetin hükmü, daha sonra gelen başka bir ayet tarafından tamamen geçersiz kılınır. Örneğin, içki tüketimi konusunda başlangıçta hoşgörülen hüküm, daha sonra gelen bir ayetle tamamen yasaklanmıştır. Nesh-i mutlak, bir hükmün tamamen değiştiği ve geçerliliğini yitirdiği anlamına gelir.
Nesh-i Muhayyer (Seçimli Nesh): Bu tür nesh, bir hükmün yerine başka bir hüküm getirilmesini ifade eder, ancak eski hüküm tamamen iptal edilmemiştir. İki ayet arasında bir seçim yapılması gerekebilir veya koşullara bağlı olarak bir hükmün uygulanıp uygulanmayacağı belirlenebilir.
Nesh-i Takyifî (Kısıtlı Nesh): Bu tür nesh, bir hükmün geçerliliğinin sınırlı bir şekilde değiştirilmesini ifade eder. Bir hükmün bazı detayları, daha sonra gelen bir ayetle kısıtlanabilir veya değiştirilebilir. Bu tür nesh, hükmün uygulamasında bazı ayrıntıların düzenlenmesini veya değiştirilmesini sağlar.
Nesh konusu, İslam hukukunda önemli bir alan olup, alimler arasında farklı yorumlara ve tartışmalara konu olmuştur. İslam hukukçuları, neshi anlamak ve uygulamak için tefsirler, hadisler ve fıkhi kaynakları incelerler. Dolayısıyla, nesh konusunu daha detaylı olarak incelemek ve anlamak için ilgili İslam hukuku kaynaklarına başvurmanız önerilir.