Kur’an’ı Okuyup Anlamak Ve Yaşamak

Yüce Allah; akıl ve irâde sahibi kıldığı insanları, kendisine ibâdet etmesi için yaratmış, kullarını bu görevi yerine getirirken yalnız bırakmamış, onlara peygamber ve kitaplar göndermiştir. Son olarak bitmez tükenmez bir ilim ve hikmet kaynağı olan Kur’ân’ı, insanlara tebliğ etsin diye Hz. Muhammed (s.a.v.)’e indirmiştir.

İslam dininin temel kaynağı olan Kur’ân-ı Kerim’in gönderiliş amacı, muhatabı olan insanı inanç, ibâdet, ahlâk ve sosyal yönden kemâle erdirmektir. Bu yüzden Yüce Kitabımız, insanı dünya ve âhirette mutlu kılacak her şeyi ihtiva eden bir özelliğe sahiptir. Bu hususu Rabbimiz şöyle beyan eder: “(Ey Muhammed!) Sana bu kitabı; her şey için bir açıklama, doğru yolu gösteren bir rehber, bir rahmet ve Müslümanlar için bir müjde olarak indirdik.”[1] Böylece hayatın manasını anlamak, çilelerini ve sıkıntılarını göğüsleyebilmek,  iyi bir mümin olmak için Kur’an’ı okumamız, anlamamız, Kur’anın emir ve yasaklarına uymamız gerektiği anlaşılır.

Kur’ân’ın muhataplarından istediği ilk şey, onu okumaktır. İlk vahiy “Yaratan Rabbinin adıyla oku!”[2] emri ile başlar. Ancak bu, gelişigüzel bir okuma değil; “Kur’ân’ı ağır ağır, tane tane oku.”[6] emri gereği onu yavaş ve durarak anlayarak, düşünerek okumak; ondan gerekli öğüt ve mesajı almak şeklinde olmalıdır. Zira Kur’ân, insana hitap ederken hep aklı ve tecrübeyi hedef alır, üzerinde düşünmeyenleri yerdiği gibi körü körüne taklidi de sevmediğini beyan eder. O bakımdan Kur’ân’da aklın işletilmesi, tedebbür, tefekkür ve tezekkür gibi derinlemesine düşünüp gerekli mesajı almak anlamlarına gelen kavramlara vurgu yapılır. Bunu insanı düşünmeye sevk eden pek çok âyet-i kerimede görmek mümkündür. Örneğin hutbemin başında zikrettiğim âyette şöyle buyruluyor: “Bu Kur’ân, âyetlerini düşünsünler ve akıl sahipleri öğüt alsınlar diye sana indirdiğimiz mübarek bir kitaptır.”[3] Yine, Kur’an’da anlatılanları daha kolay anlayabilmemiz için bazen misallere yer verildiği bazen de aynı konunun farklı biçimlerde sunulduğunu Cenab-ı Hak şöyle ifade eder: “Andolsun, öğüt alsınlar diye biz bu Kur’an’da insanlar için her türlü misali verdik.”[4] “Andolsun biz, onlar düşünüp öğüt alsınlar diye (gerçekleri) bu Kur’an’da değişik biçimlerde açıkladık.”[5] Bu âyetlerde Kur’ân’ın anlaşılmak için okunması gerektiği onu anlamaktan maksadın da ona uymak, ahkâmı ile amel etmek,  hâsılı Kur’an’ı yaşamak olduğu belirtilmiştir.

Kur’ân’ı tam manasıyla anlamak ve yaşamak, ilâhî vahyin pratik hayata yansıması olan Sevgili Peygamberimizin sünnetini yaşama geçirmekle mümkündür. Çünkü Kur’ân’ın nasıl okunup anlaşılacağını ve hükümlerini Hz. Peygamber  insanlara öğretmiş, ashabını bu konuda teşvik etmiştir. Bununla ilgili olarak meşhur sahabi İbn Mesud (r.a.) kendi döneminde Kur’ân öğrenenlerin âyetleri onarlı grup halinde öğrendiklerini, bunları iyice anlayıp amel etmeden diğerlerine geçmediklerini nakleder.[7]

Kur’ân, evlerimizin en müstesna köşelerinde saklanmak, öpüp başa konmak ve ölülere okunmak için gelmemiştir. Sevgili Peygamberimizin; “Sizin en hayırlınız Kur’ânı öğrenen ve öğretendir.”[8] buyurduğu gibi okunup anlaşılmak ve yaşanmak için gönderilmiştir. Öyleyse nüzulünün 1400. yılında müminler olarak ilâhî mesaja kulak verelim, onu anlamaya ve yaşamaya çalışalım. Hutbemi bunun gereğini bildiren bir hadis-i şerifle bitirmek istiyorum: “Size sımsıkı sarılıp hükümlerini uyguladığınız zaman asla sapıtmayacağınız iki şey bırakıyorum: Allah’ın Kitab’ı ve Resûlü’nün sünneti.”[9]

[1] Nahl, 16/89.              [6] Müzzemmil, 73/4.

[2] Alak, 96/1.                [7] Taberi, Tefsir, I, 35.

[3] Sâd, 38/29.               [8] Buhârî, Fedâilü’l-Kur’ân, 21.

[4] Zümer, 39/27            [9] Muvatta, Kader, 3.

[5] İsrâ, 17/41.

BENZER KONULAR:

• Kuran’da Hangi Davranışlar Salih Amel Kapsamında Değerlendirilir?
• Çocuklarımız Ve Kuran Eğitimi
• Kuran’ı Kerim Öğretmenin Fazileti
• Kuran Ve Sünnet Bütünlüğü
• Kuran’da vildan isminin anlamı
• Tümünü görüntüle.