Paylaş
Kurban nedir? Kurban hakkında ayet hadis ve hükümler
Question
KURBAN HAKKINDA GENİŞ BİLGİ
Kurban kesmek, zekat ve bayram namazları gibi hicretin ikinci yılında meşru kılınmıştır. Meşruiyeti Kitap, Sünnet ve İcma ile sabittir. Kurban, Müslüman olmak, hür olmak, seferde olmamak, akıl ve baliğ olmak ve fıtır sadakasını vacip kılan zenginliğe sahip olmak şartıyla Müminlere vaciptir. Kuran-i Kerim Kurbandan şöyle bahseder:
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الانْعَامِ
Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızk olarak verdiği hayvanların üzerine O’nun adını anarak kurban kesmeyi meşru kıldık.
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاَ ابْنَىْ ادَمَ بِالْحَقِّ اِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ اَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الاخَرِ قَالَ لأقْتُلَنَّكَ قَالَ اِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقينَ
“Ey Muhammed! Onlara Adem’in iki oğlunun kıssasını anlat! İkisi birer kurban sunmuşlardı da birininki kabul edilmiş; diğerinki ise kabul edilmemişti.”
وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظيمٍ Biz, oğluna bedel ona büyük bir kurban verdik.”
فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ “ Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.”
لَنْ يَنَالَ اللّهَ لُحُومُهَا وَلاَ دِمَاؤُهَا وَلكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوى مِنْكُمْ
“ (İyi biliniz ki kurbanlarınızın) ne etleri ve ne de kanları Allah’a erişmez. Fakat O’na sadece sizin takvanız ulaşır.”
Bu son ayetteki emir, Hanefilerce vacip, Cumhura göre ise sünnet sayılmıştır.
قال رسولُ اللّه: مَا عَمِلَ آدَمِىٌّ عَمَلاً يَوْمَ النَّحْرِ أحَبَّ إلى اللّهِ تَعالى مِنْ إهْرَاقِهِ الدِّمَاءَ، إنَّهَا لَتَأتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ بُقُرُونِهَا وَأشْعَارِهَ وأظْلاَفِهَا، وَإنَّ الدَّمَ لَيَقَعُ مِنَ اللّهِ تَعالى بِمَكَانٍ قَبْلَ أنْ يَقَعَ في الارْضِ فَطِيبُوا بِهَا نَفْساً .
“Hz. Peygamber buyurdular ki: “Hiç bir kul, kurban günü, Allah indinde kan akıtmaktan daha sevimli bir iş yapamaz. Zîra, kesilen hayvan, kıyamet günü boynuzlarıyla, kıllarıyla, sınnaklarıyla(Kurbanlıklarda paça denen kısım) gelecektir. Hayvanın kanı yere düşmezden önce Allah indinde yüce bir mevkiye ulaşır. Öyle ise, onu gönül hoşluğu ile ifâ edin.”
يَا أيُّهَا النَّاسُ إنَّ على كُلِّ أهْلِ بَيْتٍ في كُلِّ عَامٍ أُضْحِيَة.
Ey insanlar! Her aile halkına her yıl için bir kurban gerekir.”
مَنْ وَجَدَ سَعَةً فَلَمْ يُضَحِّ فَلاَ يَقْرَبَنَّ مُصَلاَّنَا
“Mali imkanı olup ta kurban kesmeyen bizim mescitlerimize yaklaşmasın.”
İbnu Ömer de Allah Resulünün Medine de bulunduğu 10 yıllık zaman içinde her yıl kurban kestiğini ve hiç terk etmediğini rivayet etmiştir.
وعن أبى أيوب رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ قال: ما كُنَّا نُضَحِّى إلاَّ بِالشَّاةِ الْوَاحِدَةِ يَذْبَحُهَا الرَّجُلُ عَنْهُ وَعَنْ أهْلِ بَيْتِهِ ثُمَّ تَبَاهَى النَّاسُ بَعْدُ وَصَارَتْ مُبَاهَاةَ.
Ebu Eyyub (radıyallahu anh) anlatıyor: “Bizden biri, kendisi ve ailesi halkı için tek bir koyun kurban eder, (etinden hem yerler hem de başkalarına yedirirlerdi). Sonra insanlar, övünmeye başladılar ve (kurbanlar) bir övünme vâsıtası oldu.”
لاَ تَبِيعُوا لُحُومَ اَضَاحِى وَالْهَدْىِ وَتَصَرَّفُوا وَكُلُوا وَاسْتَمْتَعُوا بِجُلُودِهَا وَلاَ تَبِيعُوا وَإنْ اَطْعَمْتُمْ مِنْ لُحُومِهَا فَكُلُوا إنْ شِئْتُمْ
“Kurbanların ve hedyin (Kâbe’ye bağışlanan kurban) etlerini satmayın, (hayır yolunda) tasarruf edin ve yiyin. Derilerinden de istifade edin ama satmayın. Etlerinden başkalarına yedirseniz bile kendiniz de dilerseniz yiyin.”
GÜNÜMÜZDE NİSABIN BELİRLENMESİ
Zenginlik için nisab, 20 Miskal (80.18 gram)altın, 200, dirhem (561 gram)gümüş, 40 koyun, 30 sığır ve 5 deveden ibarettir.
Asrı saadette nisab ölçülerinin parasal değerleri aşağı yukarı aynı iken günümüzde büyük meblağlarda fark mevcuttur. Örneğin bugün 200 dirhem gümüşün yaklaşık 300 milyon ederken bu altında 1 milyar 600 milyona tekabül etmektedir. Koyun, sığır ve devede ise bu fark daha da büyümektedir. Dolayısıyla 200 dirhem gümüşü olanı zengin sayarsak fakirleri mağdur etmiş oluruz. O halde nisabın belirlenmesi neye göre tespit edilecektir.
Asrımızdaki bazı alimler (Yusuf Kardavi, Hayreddin Karaman) deve ve koyunun yarısının değerini nisabda ölçü alırken bazıları da (Ebu Zehra, A. Kerim Zeydan) altını esas almışlardır.
Kurbanın rüknü kan akıtmaktır. Kan akıtılmadan yerine değeri tasadduk edilse kurban yerine geçmez. Kurban muayyen bir sünnet olduğu için, onun yerine bedel olacak başka bir sünnette söz konusu değildir. Hayvanın hareketini azaltmak ve rahatlatmak amacıyla kesmeden önce iğne ile uyuşturmak veya bayıltmak eğer hayvanın el-kol ve kuyruk hareketi veya nefes alıp-vermesi gibi hayati fonksiyonları kesmezse bunda bir sakınca yoktur. Bu hareket hayvanı rahatlattığı için dinen teşvik de edilmiştir.
قال رَسُولُ اللّهِ: إنَّ اللّهَ تَعالى كَتَبَ الاحْسَانَ عَلي كُلِّ شَيْءٍ. فإذَا قَتَلْتُمْ فَأحْسِنُوا الْقِتْلَةَ! وَإذَا ذَبَحْتُمْ فأحسِنُوا الذِّبْحَةَ وَلْيُحِدَّ أحَدُكُمْ شَفْرَتَهُ وَلْيُرِحْ ذَبِيحَتَهُ.
Bundan dolayı Peygamber efendimiz (sav) “ Allah her şeye karşı güzel muameleyi emir buyurmuştur. Öyle ise bir şeyi öldürürken güzel bir şekilde kesin. Herhangi biriniz keserken bıçağını keskinleştirsin ve boğazlayacağı hayvanı rahatlatsın.”
Fakat şayet iğne ile uyuşturmak hayati fonksiyonları ortadan kaldırırsa, bu taktirde caiz olmaz. Çünkü bu durumda ölü bir hayvan boğazlanmış olacağından etini yemek helal olmaz. Hayvanı uyuşturma meselesi ise maharet isteyen bir iştir. Ameliyat olacak bir hastaya her kesin narkoz veremediği bilinmektedir. Kurban kesilirken de verilecek dozu kim ne kadar verecek bu da bilinmemektedir.
Kurban, koyun, keçi, sığır manda ve deve cinsinden olan hayvanlardan olur. Bunlardan koyun ve keçi bir kişi için, diğerleri ise bir kişi için kesilebileceği gibi, 2, 3, 4, 5, 6 veya 7 kişi için de kesilebilir. Ortakların sayısının tek veya çift olmasında bir sakınca yoktur. Yalnız ortakların tamamında kurban niyeti şarttır. Üç kişi bir sığıra ortak olduklarında, onlardan birisi, kendi hissesine bir başkasını ortak ederse; bu caiz olur. Daha fazlası caiz ancak ortakların rızası ile olur.
Kurban koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Altı ayı dolduran ve annesinden ayırt edilemeyecek kadar büyük olan kuzu da kurban edilebilir. Keçi olmaz. Sığır ve mandanın iki yaşında olanı, devenin ise beş yaşında olanı kurban edilir.
Ölen kişi kendi adına kurban kesilmesini vasiyet eder veya bunun için bir mal vakfederse, varislerin kurban kesilen günlerde bunun gereğini yerine getirmeleri gerekir.
Bu kurbanın etinden yemek caiz de değildir. Şayet varisler vasiyet olmadan kendi taraflarından ölüye kurban keserlerse, bu caizdir, etinden de yiyebilirler.
Halk arasında ölü kurbanının Arefe günü kesilmesi gerekir görüşü yanlıştır. Vasiyet edilmişse kurban kesimi günlerinde olması şarttır. Fakat vasiyet yoksa her hangi bir günde kesilebilir, ancak bayram günlerinde kesilmesi daha efdaldır.
Bir hadiste efendimiz (sav) “Kurban bayramı 3 gündür. Birinci günü en faziletlisidir.” Bu hadisi esas alan Hanefi fukahası kurban kesilecek günlerin 3 gün olduğunu belirtmişlerdir.
Hünsa, İki gözü veya bir gözü kör, dişlerinin çoğu düşmüş ve kulakları kesilmiş, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırılmış, kulağının veya kuyruğunun yarıdan fazlası veya memelerinin başları kopmuş, kulakları veya kuyruğu yaratılışında bulunmayan, bir hayvan kurban olmaz. Bu kusurlar kurban alınırken varsa, kurbanın sıhhatına engeldir. Şayet sağlıklı olarak alınmış sonra da kurban edilmeyi engelleyici bir kusur meydana gelmişse, sahibi zengin ise değiştirir, fakirse onunla yetinmesinde bir sakınca yoktur. Kurban etlerinin 3/1 birini fakirlere, 3/1 birini eş-dost verip kalan 3/1 birini de ailemize ayırmak sünnettir.
BENZER KONULAR:
Answers ( 2 )
Kurban, İslam dini açısından belirli bir zaman ve şartlara uygun olarak kesilen hayvan demektir. Kurban ibadeti, Allah’a yaklaşma, sadakat gösterme, şükür ifade etme, paylaşma ve yardımlaşma amacı taşır.
Kurban hakkında ayetler ve hadisler şu şekildedir:
Kurban kesimiyle ilgili hükümler ise şu şekildedir:
Özet olarak, kurban, İslam’da Allah’a yaklaşma, sadakat gösterme ve paylaşma amacı taşıyan önemli bir ibadettir. Kurban kesimi, belirli şartlara ve usullere uygun olarak gerçekleştirilir ve etinin paylaşılmasıyla toplumsal dayanışma ve yardımlaşma sağlanır.
Kurban, İslam dininde, Allah’a yakınlaşmak amacıyla belirli bir zamanda, belirli bir şartla ve belirli bir hayvanı keserek yapılan ibadettir. Kurban, genellikle Zilhicce ayının 10. günü, Bayramın birinci günü olarak bilinen Kurban Bayramı’nın başlangıcında yapılır. İslam’da kurban, Allah’ın rızasını kazanmak amacıyla yapılan önemli bir ibadettir ve sünnet olarak kabul edilir.
Kurban ile İlgili Temel Ayetler:
Hac suresi, 37. ayet:
“Onların etleri ve kanları asla Allah’a ulaşmaz; fakat O’na yalnızca sizin takvanız ulaşır. İşte böylece onları sizin için tayin etti ki, Allah’ın size doğru yolu göstermesini hatırlayasınız. Ve müjdele o takva sahiplerini.”
Bu ayet, kurbanın sadece fiziksel olarak etinin ve kanının Allah’a ulaşmadığını, asıl amacın kulun takva (Allah’a yaklaşma) derecesinin artması olduğunu vurgular.
Sad suresi, 34. ayet:
“Ve Davud’a da bir nimet verdik. ‘Ey dağlar! Sen de onunla beraber sabah akşam tesbih et!’ dedik.”
Burada, kurbanın aslında geçmiş peygamberlere ve onların takipçilerine de farz olduğu belirtiliyor, fakat bu özellikle İslam’a özgü bir ibadet değildir.
Kurban ile İlgili Hadisler:
Hz. Peygamber (s.a.v.)’in Hadisi:
“Kurban, İbrahim (a.s.)’ın sünnetidir. Kim zengin olup da kurban kesmezse, bizim namazgahımıza yaklaşmasın.” (Tirmizi)
Bu hadis, kurbanın bir sünnet olduğunu ve zengin olanların bu ibadeti yapmalarının beklenildiğini ifade eder. Peygamberimiz, kurban kesmeyi terk edenlerin toplulukla bir araya gelmelerini tavsiye etmemektedir.
Bir başka hadis:
“Kurban kesmek, Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan bir ibadettir. Her bir kurban, bir bedel ödemektir ve her birinin etinden bir parça almak, Allah katında size mükafat olarak dönecektir.” (İbn Mace)
Kurbanın Hükümleri:
Kurban, farz değil ancak sünnet-i müekkededir (kesinlikle yapılması tavsiye edilen bir sünnettir). Müslümanların, kurban kesmek için belirli şartları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu şartlar şunlardır:
Kurban kesmek için belirli bir yaşta olmak: Kurban edilecek hayvanın belli bir yaşa gelmesi gerekir. Örneğin, koyun en az bir yaşında, sığır en az iki yaşında olmalıdır.
Kurban sahibinin mali gücünün yerinde olması: Kurban, zenginlik anlamına gelen mal birikimine sahip kişilere farzdır. Fakir olanların kurban kesmeleri gerekmez.
Kurban kesmek için doğru zaman: Kurban bayramının birinci günü sabahı, kurban kesmek için belirlenmiş bir zaman dilimidir ve bu zaman diliminde kesilmesi gerekir.
Kurbanın uygun şekilde kesilmesi: Kurban, İslam’ın kurallarına uygun bir şekilde kesilmelidir. Hayvanın kesilme şekli, İslam’da “helal” olarak adlandırılan şekilde yapılmalıdır.
Kurbanın Amacı ve Faydaları:
Allah’a yakınlaşma: Kurban, Allah’a olan yakınlığı artırma, O’nun rızasını kazanma ve manevi temizlenme amacını güder.
Sadaka ve yardımlaşma: Kurban etleri fakirlere dağıtılarak, toplumda yardımlaşma ve dayanışma sağlanır.
Bireysel ibadet ve toplumsal fayda: Hem bireysel olarak Allah’a karşı sorumluluk yerine getirilmiş olur, hem de toplumda fakirlerin ihtiyaçları karşılanır.
Kurban, İslam’ın insanlara yönelik yüksek değerler ve öğretiler sunduğu bir ibadet olup, hem manevi hem de sosyal açıdan büyük bir öneme sahiptir.