Kusur Bulma

Kendinde veya başkasında kusur bulma hastalığı

Şeytanın insanoğluna sızmaya çalıştığı en önemli gediklerden biri de kötülükten sakındırma gibi göstererek yaptırmaya çalıştığı kusur bulma illetidir. Bu illete kapılan biri öyle bir hale düşer ki başkalarının kusurlarını bulup sağa sola yaymak onun hobisi haline gelir.

İmam İbn el-Cevzi şöyle der: İblis’in insanları çirkin davranışlara sevk etme biçimlerinden biri de şudur: Kişi, bir meclise oturduğu vakit kendi yaptıklarını sıralamaya ve onlar ile övünmeye başlar. Çirkin davranış sergileyenleri ise kınayıp yerden yere vurur. Belki de sövüp saydığı kimseler günahlarından tevbe etmiş ve onlardan dolayı pişmanlık hisleriyle dolu insanlardır. Böyle birinin davranışı, Müslümanların gizlenmesi gereken kusurlarını açığa vurmaktan başka bir şey değildir. Çünkü o, insanların daha önce bilinmeyen yönlerini diğerlerine ilan etmektedir. Hâlbuki Müslüman’a farz olan, din kardeşinin kusur ve günahını olabildiğince gizlemektir.

Bu hastalığa yakalanmış biri, kişinin kendinde bir kusur bulamazsa, bu defa yazdıklarına bakar. Eline bir kalem alarak hata sandığı cümlelerin altlarını kalın hatlarla çizer. Halbuki bu ifadeler çoklarına göre hata değildir. Bu farklılığın nedeni onun suizan sahibi, diğerlerinin hüsnü zan sahibi olmaları değildir. Bilakis onun, baktığı ifade ve kavramları çarpıtarak yorumlamaya eğilimli olmasıdır.

İnsanların bu zümresi hiç de yeni olmayıp belki beşeriyet tarihi kadar eski bir geçmişe sahiptir. Büyük sahabe Ebu Hüreyre (ra) kendi döneminde bu zümreye karşı dikkatli olunmasını istemiş ve bu hastalığın sebebini zikretmek suretiyle oku tam hedefe göndermiştir. Ona göre bu hastalığın temel nedeni, kişinin kendi kusurlarını görmemesidir. O bunu ifade ederken şöyle demiştir: Sizden biri başkasının gözündeki kılı görür de kendi gözündeki çapağı görmez.

Hafız İbn Hibban da bu hakikati fark etmiş ve bunu akıllı kimselere yakışmayan bir sıfat olarak görerek bundan kurtulmayı önemli bir erdem saymıştır: Akıllı kimseye düşen; insanların kusurlarını araştırmayı bırakmak suretiyle selameti seçmektir.

Kişi, kendi kusurlarını düzeltmekle meşgul olmalıdır. Kendi kusurlarıyla uğraşmaktan başkasının kusurlarına vakit bulamayan kimse hem ruhunu, hem de kalbini rahatlatmış olur. Kendindeki kusuru gördükçe, başkalarının kusurları ona daha hafif gelecektir.

Başka insanların kusurlarıyla uğraşmaktan kendi kusurlarına vakit ayıramayan kimseye gelince, böyle biri hem ruhen, hem de bedenen yorulacak, kusurlarından kurtulması güç olacaktır. İnsanların en acizi, kusurlarından dolayı başkalarını ayıplayandır. Bundan da acizi, kendisinin de sahip olduğu bir kusurdan dolayı başkalarını ayıplayandır. İnsanları ayıplayan kimse, onlar tarafından ayıplanacaktır.

Bütün bunlar, davetçinin her şeyi boş vermesi, fısk ve fücur ehlini kendi hallerinde bırakması ve gaflet ehlinin yaptıklarını görmezden gelmesi gerektiği anlamına gelmez. Çirkin bir davranış görüldüğünde gösterilecek tepkinin aşamaları arasındaki farklar unutulmamalı, önce elle, sonra dille, en sonra kalp ile buğz etmek şeklinde olduğu bilinmelidir. Tabii nehy-i ani’l-münker olarak bildiğimiz bu büyük emirle insanların kusurlarını araştırmak arasında dağlarca fark vardır.

Müslüman birey kendini arındırmaya çalışıp masiyet sahiplerini aşağılamaya, onları teşhir edip kendi kusurlarıni unutmaya, başkalarının sözüyle suizanda bulunmaya yönelmedikçe Yüce Allah’ın murat ettiği gibi muvaffak ve değerli bir insan olur. Bu hastalıklardan arınmadığı takdirde ise şeytanın askerlerinin bulunduğu zümreye girmekten kurtulamaz.

BENZER KONULAR:

• Allah her şeyi Kusursuz yaratmıştır âyet tefsiri
• Dış görünüşüme Kusur buluyorlar bende estetik olmak istiyorum
• Trafikteki Kusurlu davranışlar
• Hangi Kusurları taşıyan hayvan kurban edilemez?
• Mülk suresi nedir, hangi konulardan söz eder?