Paylaş
Lâ Be’se Bihi Ne Demek? Hadis Terimi
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
Lâ Be’se Bihî Nedir? Kısaca
Lâ Be’se Bihi “Zararsız, zararı yok” manasına ta’dil lafızlarındandır.
İbn Ebi Hatim’İn tertibine göre ikinci, ez-Zehebı’nin tertibine göre üçüncü, İbn Haceri’l-Askalaninin tertibine göre ise dördüncü mertebeye aelalet eder.
İbn Ebî Hâtim’e göre bu ve benzeri ifadelerle adaletine hükmedilen râvinin hadisi yazılır ve gözden geçirilir.
İbnu’s-Salâh da İbn Ebi Hâtim’in görüşüne katılarak şöyle der: İbn Ebî Hatim “Hakkında lâ be’se bihi denen râvinin hadisleri yazılır ve gözden geçirilir” derken haklıdır; zira ta’dilin ikinci mertebesine delalet eden lafızlar, râvinin zabt şartına işaret etmezler. Bu yüzden hadisleri râvinin zabtının açığa çıkması için gözden geçirilir.” Diğer taraftan la be’se bihi lafzı Yahya b. Maîn’in bir ifadesi dikkate alınırsa, râvinin sika olduğuna delâlet eder.
Rivayete göre Ebu Hayseme bu tanınmış cerh ve ta’dil alimine “Fulânun leyse bihi be’sun (Falan râvi la be’se bihdir); Fulan ise zayftır diyorsun? Bu sözlerinden maksadın nedir?” diye sorar. Alimimiz şu cevabı verir. “Biri hakkında la be’se bihi dersem o sikadır. Da’if dersem bilki sika değildir. Hadisleri yazılmaz.” Yahya b. Ma’în’in bu sözü üzerine sika lafzı ile la be’se bihi lafzının aynı seviyede ta’dile delâlet edip etmediği üzerinde münakaşalar olmuştur.
İbnu’s-Salâh’a göre Yahya b. Ma’inin sonradan İbn Ebi Hâtim’in tertibinde birinci mertebede bulunan ta’dil lafzı sika ile ikinci mertebedeki lâ be’se bihî lafzını bir manada kullanması kendisine has bir ıstılahtır. El-Irakî de İbnu’s-Salâh’a katılır ve Yahya b. Ma’în iki lafzı bir gösterecek şekilde “Leyse bihi be’sun” dediğim, “sikadır” dediğim gibidir dememiş, sadece “biri hakkında “la be’se bih” dersem o sikadır.” demiştir. Sikanın ise mertebeleri vardır. Mutlak olarak sikaya delâlette her iki lafız müşterektir. Bununla beraber sika lafzı ile râvinin mevsukiyetinin ifadesi la be’se bihle ifadesinden daha yüksek derecededir,
İbn Mehdî’nin “Haddesena Ebu Halde” dediğinde “sika mıydı?” diye sorulması üzerine “saduktu, me’ınundu, hayırlıydı, fakat sika Şu’be ve Sufyandı” cevabını vermesi de buna delâlet eder. Aynı şekilde el-Mervezî, Ahmed b. Hanbel’e “Abdulvehhab b. Atâ sika mıdır” diye sormuş o da “Sika kimdir biliyor musun? Sadece Yahya b. Sa’îd el-Kattandır” cevabını vermiştir. Şu hale göre Yahya b. Ma’in bahse konu sözüyle sika ve la be’se bih lafızlarının birbirine denk olduğunu belirtmiştir. La be’se bihi ta’dil lafzı yerine bazı âlimler leyse bihî be’sun lafzını kullanmışlardır.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
“Lâ be’se bihi” ifadesi Arapça kökenli bir deyim olup İslam literatüründe yer almaktadır. Bu ifade, “sorun yok”, “bir sakınca yok”, “bir engel yok” anlamına gelir.
Hadis terimi içinde “lâ be’se bihi” ifadesi, bir hadisin senedinde veya metninde geçtiğinde, o hadisin sağlam, kabul edilebilir veya bir sorun taşımadığı anlamında kullanılır. Yani, hadisin güvenilir olduğu, itibar edilebileceği anlamına gelir.
Bu ifade, hadislerin sınıflandırılmasında da önemli bir rol oynar. Bir hadisin senedinde veya metninde “lâ be’se bihi” ifadesi bulunuyorsa, o hadis Sahih (sağlam) veya Hasan (iyi) kategorisinde değerlendirilebilir. Ancak, bu ifadenin olmaması hadisin zayıf (zayıf) veya mevzu (uydurma) olabileceği anlamına gelmez. Hadislerin değerlendirilmesi, uzman hadis alimleri tarafından daha kapsamlı bir yöntemle gerçekleştirilir.
Bu ifade, hadislerin değerlendirilmesi ve sınıflandırılması sürecinde, hadis alimlerinin güvenilirlik ve sağlamlık konularında bir değerlendirme yapmalarına yardımcı olur.