Medine’nin Yedi Fakihi

SORU: Medine’nin yedi fakihi ifadesini (zaman zaman) duymakta­yız. Bunların hayatlarından kısaca bahsederek kim olduklarım anlatır mısınız?
CEVAP: Nurlu Medine hicret yurdudur. Zafer merkezi ve Rasûlul-lah’ın ebedî istirahatgâhıdır. Hz. Peygamber bu beldenin temizliğine, şerefine ve kadrinin yüceliğine şu sözü ile işaret buyurmuştur.
Hz. Allah Medine’ye (halkının güzelliğinden dolayı) güzel (yer) adını vermiştir.
Efendimiz bir diğer hadisinde de şöyle buyuruyor:
Medine körük gibidir. Kirleri giderir, iyi adamları içten bir hale getirir.
Yılan nasıl deliğine girerse iman da Medine’ye girer, orada toplanır.
İslâm’ın ilk döneminde önde gelen fakihler “Medine’nin Yedi Fakihi” adı ile ün yapmışlardır.
Bunlar, hakkında karar verilecek bir şey olursa toplanırlar, mese­le hakkında araştarma yaparlardı. Mahkemelerde görevli bulunan ka­dılar, (önemli meseleleri) bunlara arz edip onlardan bir karar çıkmadık­ça hüküm vermezlerdi.

Bunların adları şöyledir:
1. Hârice b. Zeyd
2. Urve b. Zübeyr
3. Kasım b. Muhammed
4. Ubeydillah b. Abdullah b. Utbe b. Mes’ud
5. Süleyman b. Yesar
6. Said b. Müseyyeb
7. Salim b. Abdullah b. Ömer
Yedinci sıradaki fakihin Ebubekir b. Abdurrahman b. Haris veya Ebu Seleme b. Abd’ur-Rahman olduğunu söyleyenler vardır.
Şairlerden birisi bu yedi zatın isimlerini şu beytinde saymıştır:
Her önüne gelene uyar sözüne bakarsın
O zaman hak olanın dışına çıkarsın
Uymaya değer olan Ubeydullah, Kasım ve Urve’dir
Diğerleri de Said, Süleyman, Harice ve Ebu Bekir.
“Medine’nin Yedi Fakihi” tabiri, bize on fıkıh âlimini hatırlat­maktadır.
Bunlar Raşid halifelerin beşincisi sayılan Ömer b. Abd’ul-Aziz’in Medine valisi olduğu zaman kendilerine baş vurduğu kadılar toplulu­ğudur.
İbn Cerir Taberi Tarihinde şöyle diyor: Abd’ul-Melik oğlu Velid, hicretin 87. senesinde Medine valiliğine Ömer b. Abd’ul-Aziz’i tayin etmiştir.

Vali, Medine’ye Rebi’ul-evvel ayında geldi. Henüz 25 yaşında idi. Öğle namazını kılınca Medine’nin şu on fıkıh âlimini çağırdı:
1. Urve b. Zübeyr
2. Ubeydullalı b. Abdullah b. Utbe
3. Ebubekir b. Abd’ur-Rahman,
4. Ebubekir b. Süleyman b. Hayseme
5. Süleyman b. Yesar,
6. Kasım b. Muhammed
7. Salim b. Abdullah b. Ömer
8. Abdullah b. Abdullah b. Amr
9. Abdullah b. Amir b. Rabia
10. Harice b. Zeyd
Bu on fıkıh âlimi valinin yanma gelip oturdular. Vali layık olduğu gibi Allah’a hamd ü sena ettikten sonra şöyle dedi:
Ben sizi sevap alacağınız bir şey için çağırmış bulunuyorum. Siz­ler hak hususunda (bana) yardımcı olacaksınız.
Sizin veya sizden yanımda hazır bulunan birinizin görüşünü alma­dan hiçbir konuda kesin emir (ve karar) vermeyeceğim.
Birisinin zulmettiğini görürseniz veya görevlilerden birinin hak­sızlık yaptığı haberi size gelirse, bunun üzerinde titizlikle durup mutlaka bana haber vermenizi istiyorum.
Fıkıh âlimleri valiye dua ederek ayrıldılar.
Burada sözünü ettiğimiz yedi fakih, bizim değerlendirmemize göre herşeyden önce, beşinci raşid Halife Ömer b. Abd’ul-Aziz’in kendi­lerine danıştığı on kadı arasından seçilmiştir.
Medine’nin on fıkıh âlimini Ömer b. Abd’ul-Aziz seçip bir araya topladığına göre “Medine’nin yedi fakihi” denilen kimseleri belki bir-kişi seçmiş değildir. Ancak insanlar arasında bunların Medine’nin fıkıh âlimleri olduğunun yaygın olarak kabul edilmesi onların fıkıh konu­sundaki yüksek makamlarından ileri gelmektedir.
Bu büyük âlimlerin her birinden kısaca söz edeceğiz. Bunlar hak­kında konuşurken birini diğerinden ayırma ve üstün tutma şeklinde bir girişimimiz olmayacaktır.

BENZER KONULAR:

• Fakih ne demek? Kısaca
• Medine’nin Yedi Fakihi
• Aktab ne demek
• islam’a göre giyim kuşam adabı
• Peygamber Efendimize salavat getirmenin fazileti ile ilgili Hadisler
• Tümünü görüntüle.