Paylaş
Mezheplere göre i’tikâf
Question
“İTİKÂF” Tanımı, Şartları, adabı
(Hanefi Şafii Maliki ve Hanbeli Mezheplerine Göre)
itikaf nedir, nasıl yapılır şartları ve adabı kısaca
İtikâfın Tarifi:
İtikâf lügatte bir şeyden ayrılmamak, ister hayır olsun, ister kötülük olsun, bir şey üzerinde devam etmek demektir. Allah tealâ’nın: “Putlarından ayrılmazlar.”, “Sizin bu ayrılmadığınız heykeller nedir?”, “Sizler mescitlerde itikaf ederken kadınlarınıza yanaşmayın” ayetleri bu manadadır.
Şeran itikafın değişik mezheplere göre birbirine yakın tarifleri vardır.
Hanefilere göre: Cemaatle namaz kılınan bir mescitte oruçlu olarak ve itikâfa niyet ederek beklemektir. Mescitte beklemek itikâfin rüknüdür. Çünkü itikaf beklemek, mescidde bulunmakla gerçekleşir. Adanan itikâfta oruçlu olmak ve niyetlenmek şarttır. Erkeğin Itikafı cemaatle namaz kılınan bir mescitte olur. Cemaatle namaz kılınan mescit, imam ve müezzini bulunup beş vakit namazın öncelikle kılındığı yerdir. Kadınlar için itikaf ise evinin mescidinde yapılır. Bu mescit de kadının evi içinde namaz kılmak için belirlediği yerdir. Kadınların evinin dışındaki mescitte itikâfa girmeleri mekruhtur. Kadının itikâfa girmesi evinde namaz kıldığı yerden başka yerde sahih değildir.
Malikilere göre: İtikâf temyiz çağındaki Müslüman bir kimsenin, herkes açık olan mescitte oruçlu olarak cinsî ilişki ve bu ilişki öncesi davranışlardan uzak kalarak ibadet kastıyla ve niyetli olarak, bir gün bir gece veya daha fazla bir zaman kalmasıdır. Kafir kişinin itikâfa girmesi sahih değildir. Bunun gibi temyiz çağında olmayan kimselerin itikafi ve herkese açık olmayan mescitte yapılan itikaf ile oruç suz olarak yapılan itikaf sahih değildir. Bu oruç ister Ramazan orucu gibi farz oruç olsun, ister nafile olsun fark etmez. Gece veya gündüz cinsî ilişkide bulunmakla yahut cinsi ilişki öncesi öpüşmek, sevişmek gibi hareketlerle itikaf batil olur. Itikafin en azı bir gün bir gece olup çoğu için her hangi bir sınır yoktur. İbadet kastı ve niyet le yapılmasının sebebi ibadet olmasına binaendir. Çünkü her ibadetin niyete ihtiyaci vardır.
Şafiilere göre: Itikaf belirli bir kimsenin niyet ederek mescitte kalması
Hanbelilere göre: Itikaf, özel bir şekilde, Müslüman, akıllı, mümeyyiz, guslü gerektirecek şeylerden temizlenmiş kişilerin Allah’a itaat etmek için mescitte kalması demektir. En azı kısa bir müddettir. Mürted de olsa kâfirin itikâfi sahih de ğildir. Bunun gibi delinin ve çocuğun itikâfları da geçerli değildir. Çünkü niyet yoktur. Cünüp ve benzeri kimsenin itikâfi abdestli de olsa sahih değildir. Mescitten geçmek itikaf için yeterli değildir. En azı bir lahzadır.
“İtikaf Nedir Nasıl Yapılır” Dört mezhebe göre⇓
1. İtikâfın Kitap ve Sünnetten delilleri: ⇓
2. İtikâfın Amacı: ⇓
3. İtikâfın Zamanı: ⇓
4. İtikâf Yapılan Yer: ⇓
5. İtikâfın Hükmü: ⇓
6. Adağın İtikâfa Giren Hakkında Gerektirdiği Durumlar: ⇓
7. İtikâfın Şartları: ⇓
8. İtikâfa Giren Kişi için Caiz Olan ve Olmayan Hususlar: ⇓
9. İtikâfın Adabı: ⇓
10. İtikâfın Mekruhları: ⇓
11. İtikâf Bozan Hususlar: ⇓
12. Bozulan İtikafın Hükmü: ⇓
Kaynak: Fıkhul İslami Vehbe Zuhayli
BENZER KONULARIMIZ ⇓
Answer ( 1 )
İ’tikâf, İslam’da belirli bir süre boyunca dünyevi işlerden uzaklaşıp ibadetle meşgul olmak anlamına gelir. Bu uygulama, özellikle Ramazan ayında, özellikle de Kadir Gecesi’ni arama gayesiyle, camilerde veya belirli bir ibadet alanında yapılır. Ancak mezheplere göre i’tikâfın uygulanışı bazı farklılıklar gösterebilir.
İ’tikâfla ilgili temel görüşler şunlardır:
1. Hanefi Mezhebi
Hanefi mezhebine göre i’tikâf, en az bir gün süresince yapılabilir. İ’tikâfın gerçekleşebilmesi için kişinin bir camide olması gerekir ve yalnızca cami, mescid veya benzeri ibadet yerlerinde yapılabilir. Bunun dışında, evde veya başka bir yerde yapılması caiz değildir. Ayrıca, i’tikâf yapan kişi bir mescitte sürekli bulunmalı ve cami dışına çıkmamalıdır, sadece zaruri ihtiyaçlar için dışarı çıkılabilir.
2. Şafii Mezhebi
Şafii mezhebinde de i’tikâf, cami veya mescitte yapılması gereken bir ibadettir. Ancak, Şafiiler için i’tikâfın daha uzun süreli yapılması gerekir. İ’tikâfın yalnızca Ramazan ayında değil, yılın diğer zamanlarında da yapılması mümkündür. Şafiilerde, i’tikâf yapacak kişinin ne kadar süreliğine bu ibadeti yapacağına dair belirli bir zorunluluk yoktur; kişi istediği kadar süreyle i’tikâf yapabilir.
3. Maliki Mezhebi
Maliki mezhebinde de i’tikâf camilerde yapılmalıdır. Ancak, burada dikkat çeken bir farklılık, Maliki mezhebinde i’tikâf yapan kişinin ibadet sırasında, herhangi bir zamanda camiyi terk edebilmesi veya gereksiz bir şekilde dışarı çıkmasının, i’tikâfın geçerliliğini bozmayacağıdır. Bu, Hanefi mezhebindeki gibi katı bir şekilde dışarı çıkma yasağının olmaması anlamına gelir.
4. Hanbeli Mezhebi
Hanbeli mezhebi de i’tikâfı camiyle sınırlı tutar, ancak burada da i’tikâfın bir süreliğine, belirli bir hedef doğrultusunda yapılması gerektiği kabul edilir. Hanbeli mezhebinde, camiye i’tikâf için niyetle giren kişinin camiden ayrılması, i’tikâfın bozulmasına neden olur. Hanbeli mezhebinde, i’tikâf için özellikle Ramazan ayı ve Kadir Gecesi’ne ait bir zorunluluk bulunmaz, ancak Ramazan’da yapılması daha faziletli sayılır.
Sonuç
İ’tikâf, İslam’ın dört büyük mezhebinin tümünde genellikle cami ve mescitte yapılması gereken bir ibadet olarak kabul edilir. Her mezhep, i’tikâfın süresi, dışarı çıkma kuralları ve diğer pratik detaylar konusunda farklı anlayışlar geliştirmiştir, ancak temel anlamı ve amacı aynıdır: dünyevi işlerden uzaklaşıp Allah’a yönelmek ve ibadetle meşgul olmak.