Paylaş
Müteşabihlerin Yararı Nedir?
Question
Müteşabihlerin Yararı Nedir?
SORU: Müteşabihler, manalarında kapalılık ve incelik bulunan âyetler olduğuna göre bunların Kur’an’da bulunmalarının faydası nedir?
CEVAP: Mesailü’r-Râzi ve Ecvibetiha isimli kitapta bu sorunun cevabı vardır. Bu cevap Âl-i İmran süresindeki şu âyetle ilgilidir:
Sana Kitab’ı indiren O’dur. Onun (Kur’an’ın) bazı âyetleri muhkemdir ki, bunlar kitabın esasıdır. Diğerleri de müteşabihtir. Kalplerinde eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onun tevilinin ardına düşmek için ondaki müteşabihin peşine düşerler. Halbuki onun tevilini ancak Allah bilir. İlimde yüksek payeye erişenler ise: “Ona inandık; hepsi rabbimiz tarafmdandır” derler. Bu inceliği ancak akl-ı selim sahiplen düşünüp anlar.
Sözü edilen kitapta sorunun cevabı şu şekilde verilir:
Arabın kelamı, manası kolayca anlaşılan ve zahiri anlamdan başka anlam taşımayan söz ile; mecaz, kinaye, işaret, ima ve içinde farklı pek çok manayı bulunduran söz gibi kısımlara ayrıldığına ve bu ikinci kısımdaki söz onlar nazarında daha makbul olduğuna göre icaz anlamını gerçekleştirmek için (yani Kur’an’ın eşsizliğini göstermek için) ilk defa Kur’an-ı Kerim kelamın her ikisini de ihtiva edecek şekilde nazil olmuştur. Kur’an adeta şöyle demektedir: Kelamın tamamına inanan ve müteşabihler hakkında şüphe ve tereddüt edip cezayı hak eden münafığı denemek için bu Kur’an’ı muhkem ve müteşabih olarak indirmiştir. Nitekim kulu Tâlût’u ve askerleri bir ırmakla imtihan etmişti.
Veya Allah Teâlâ âlimlerin düşünerek, akıl yürüterek, araştırma yaparak ve içtihat ederek müteşabihleri de muhkemler gibi anlaşılır hale getirmeye uğraşmalarını ve bundan bir ibadet sevabı kazanmalarını murat etmiştir. Kur’an’ın tamamı açık ve kolayca anlaşılır olsaydı âlimler ve câhiller arasında Kur’an’ın anlaşılmasında hiç bir fark olmasaydı, araştırma ve istinbat (çıkarsama) yapılamayacağı için düşünce ve tefekkür hayatı öldürdü. Çünkü düşüncenin ateşi problemlerin kıvılcımıyle parlar.
Bu sebeble filozoflar şöyle demişlerdir: Zenginliğin kusuru, ahmaklığı (ve tenbelüği) miras olarak bırakması, düşünceyi ve aklı öl-dürmesidir. Fakirliğin fazileti ise fikir çalışmalarına yöneltip kazanç yollarını arayıp bulmaya sevketmesidir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
2 / 2
Müteşabihler, Kur’an-ı Kerim’in bazı ayetlerinde yer alan, anlamı açık olmayan veya birden fazla yoruma açık olan ifadelerdir. Bu tür ayetler, anlam bakımından daha derin ve soyut bir mesaj içerirler. İslam’da, müteşabih ayetlerin yararı ve işlevi çeşitli şekillerde değerlendirilir:
Sınırlandırma ve uyarı: Müteşabih ayetler, insanlara Allah’ın sınırsız ilmi ve kudreti karşısında sınırlı insan anlayışının yetersiz olduğunu hatırlatır. Bu ayetler, insanları Allah’ın sırlarını tamamen kavramaya çalışmaktan ziyade Allah’ın büyüklüğünü ve ilmini takdir etmeye teşvik eder. İnsanların kendi sınırları ve bilgileriyle ölçmeye çalıştıklarında yanılgıya düşebilecekleri konusunda uyarır.
İman ve ibadetin sınavı: Müteşabih ayetler, iman ve ibadetlerin bir sınav olduğunu vurgular. Bu ayetlerdeki anlam karmaşıklığı, insanların imanlarını sorgulamalarını ve derinlemesine düşünmelerini gerektirir. İslam alimleri, müteşabih ayetlerin üzerinde çalışarak, anlamını çıkarmaya ve Allah’a olan inançlarını güçlendirmeye çalışırlar.
Düşünme ve tefekkür fırsatı: Müteşabih ayetler, insanları düşünmeye, tefekkür etmeye ve Allah’ın ilim ve hikmetinin derinliklerini araştırmaya teşvik eder. Bu ayetler, insanların Allah’ın yaratılışındaki hikmetleri, evrenin düzenini ve hayatın anlamını düşünmelerini sağlar. Müteşabih ayetler, insanları Allah’ın varlığı, birliği ve eşsizliği hakkında daha derin bir anlayışa yönlendirir.
Allah’ın ilmini takdir etme: Müteşabih ayetler, Allah’ın ilminin sonsuz olduğunu ve insan anlayışının bu ilmi tam olarak kavramasının mümkün olmadığını hatırlatır. Bu da Allah’ın yüce ve eşsiz olduğunu, O’na olan hayranlığı artırır ve insanları Allah’ın ilmine ve hikmetine daha fazla hayranlıkla yaklaşmaya teşvik eder.
Müteşabih ayetler, Kur’an’ın derinliklerini keşfetme ve anlamlandırma sürecinde Müslümanlara bir fırsat sunar. İslam’da, müteşabih ayetlerin anlaşılması ve yorumlanması İslam alimlerinin görevi olarak kabul edilir. Bu ayetler, imanın derinleşmesine, Allah’ın büyüklüğüne hayranlık duyulmasına ve düşünce gücünün geliştirilmesine katkıda bulunur.