Paylaş
Nesh eden ve Nesh edilen hükümler
Question
Nesh eden hüküm, nesh edilen hükümden daha ağır ve daha zor olur mu?
İmâm Fahreddin er-Râzî, “Bazı âlimlere göre nesh eden hükmün nesh edilen hükümden daha ağır olması câiz değildir. Zira Allah’ın (c.c.) “Biz ondan daha hayırlısını veya benzerini getiririz.” âyeti, nesh eden hükmün bir önceki hükümden daha ağır olmayacağını gösterir. Daha ağır olan hüküm, daha hayırlı olmadığı gibi benzeri de olamaz. Bu görüşteki âlimlere şu cevabı verebiliriz: Daha hayırlıdan maksat, âhirette sevabı daha çok olan anlamına gelmez mi? Allah’ın (c.c.) zina eden hak kındaki ilk hükmü, zina edenlerin hapsedilmesi iken daha sonra bu hükmün kaldırılarak bekâr ise yüz değnek, evli ise taşlanarak öldürülmesini emreden hükmün gelişi, bir gün olan aşûre orucuyla ilgili hükmün nesh edilerek otuz gün olan ramazan orucunu emreden hükmün gelişi ve namazların iki rek’at olarak kılınmasını emreden hükümlerin nesh edilerek mûkim için dört rek’atlı namazların kılınmasını âmir hükümlerin gelişi, nesh eden hükmün, nesh edilen hükümlerden daha ağır olduğunu gösterir.
Diğer taraftan kocası ölen kadının iddet müddetinin bir sene olduğunu emreden hükmün nesh edilerek, iddet müddetini dört ay on güne indiren hükmün gelişi ve gece namazlarının (teheccüd) kılınmasının farz olduğunu emreden hükmün kaldırılarak gece namazı kılmayı serbest bırakan hükmün gelişi, nesh eden hükmün, nesh edilen hüküm den hafif olarak geldiğini de gösterir.
Yine kiblenin Mescid-i Aksa’dan Ka’be’ye çevrilmesi de bir hükmün nesh edilerek benzeri bir hükmün gelişini gösteren en bariz misåldir”20 der.
Yukarıdaki misâller, hükümlerin vaz’ı (koyucusu)nun Cenâb-1 Allah olduğunu gösteriyor. “Allah’ın her şeye kâdir olduğunu bilmiyor musunuz?” fermân-ı ilâhisi, nesheden hükümlerin ister ağır, ister hafif, ister benzeri olsun aynen kabul etmemizin imânımızın kemâline işaret edeceğinin beyânıdır. En küçük bir şüphe -Allah, Müslümanları koru sun-insanları isyan ve küfre götürür. Zira Kur’ân-ı Kerim’deki bir hük mün inkârı ile tümünü inkâr arasında bir fark yoktur.
Ahkam Ayetleri Tefsiri Celal Yıldırım
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
İslam hukukunda “nesh” terimi, bir hükmün diğer bir hüküm tarafından geçersiz kılınması veya iptal edilmesi anlamına gelir. Nesh eden hüküm, geçerliliğini yitiren veya değiştirilen hüküm olarak adlandırılırken, nesh edilen hüküm ise yerine geçen veya nesh eden hüküm tarafından iptal edilen hüküm olarak adlandırılır.
Kur’an-ı Kerim’de bazı ayetlerin diğer ayetler tarafından neshedildiği belirtilir. Bu nesh hükümleri, daha sonra gelen hükümlerle yerine konulmuş veya değiştirilmiştir. İslam hukukçuları, neshedilen hükümlerin nasıl anlaşılması gerektiği konusunda farklı görüşlere sahiptirler ve bu konuda tefsir ve fıkhi çalışmalar yapmışlardır.
Örneğin, içki tüketimiyle ilgili ayetlerde nesh eden ve nesh edilen hükümler bulunmaktadır. Başlangıçta içki tüketimi haram olmadığı, ancak daha sonra gelen bir ayetle içkinin zararlarının haram kılındığı ifade edilir. Bu durumda, nesh eden hüküm, içkinin tüketiminin haram kılındığı ayettir, nesh edilen hüküm ise içkinin başlangıçta haram olmadığına dair olan hükümdür.
Nesh eden ve nesh edilen hükümler konusu, İslam hukukunun derinlikli bir konusu olup, uzmanlık gerektiren bir alandır. İslam alimleri, hadisler, tefsirler ve fıkhi kaynaklar aracılığıyla bu konuyu inceler ve hükümlerin anlamını ve ilişkisini açıklamaya çalışır. Dolayısıyla, bu konuda daha fazla bilgi edinmek için ilgili İslam hukuk kaynaklarına başvurmanız önerilir.