Niyet, kastetmek, karar vermek, kalbin bir şeye yönelmesi, ne yaptığını bilerek yapmak anlamına gelir.
Niyette kişinin kalpteki bir tercihi söz konusudur. Bu nedenle niyet, ancak sahibinin açıklaması veya davranış haline dönüştürülmesiyle belli olur.Niyet her şeyin özü ve başıdır; adeta amellerin ruhu gibidir.
Yapılan ameller niyetine göre değer kazanır. Hz. Peygamber, “Ameller niyetlere göredir. Her kişi için niyet ettiğinin karşılığı vardır. Kimin hicreti Allah ve Rasûlü için ise, o Allah ve Rasûlü için hicret etmiştir. Kim de, dünyalık elde etmek veya bir kadınla nikâhlanmak niyetiyle hicret etmişse, hicreti bunlaradır.” buyurmuştur (Buhârî, Îmân, 41; Müslim, İmâre, 155).
Kişinin ibadet veya iyilik kastıyla yapmış olduğu mubah şeyler kendisine sevap kazandırır, aksine gösteriş veya başka dünyalık bir amaç uğruna yapılan ibadetler de makbul değildir. Bu nedenle niyet, ibadetlerde şart koşulmuştur. İbadetlerde niyet ise, kişinin ne yaptığını ve hangi niyetle yaptığını bilmesi şeklindedir. Bu niyetin dil ile yapılması ise, sünnet olarak kabul edilmiştir.
Diyanet dini kavramlar sözlüğü
BENZER KONULAR:
Answers ( 2 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
NİYET HAKKINDA KISA BİLGİ
(Ayet ve Hadislerle)
KALP TEMİZLİĞİ NİYET DURULUĞU
İnsan; iman, ibadet, Salih amelleri, güzel ahlakı, İslam’a uygun sosyal ilişkileri, zulümden, haramlardan ve günahlardan uzak duruşu ile manen gelişir, olgunlaşır ve kemale erer. İnsanın bu duruma gelmesinde kalp temizliği ve niyet duruluğu muharrik unsurlardır. Çünkü bütün düşünce, istek ve planlar kalpten çıkar.Organları harekete geçiren kalptir. Kalbin, insanın bu gelişiminde etkisinin müspet yönde olabilmesi için; iman, ibadet, ilim, Allah’ı zikir, Allah sevgisi, Allah saygısı, Allah korkusu, takva ve niyet duruluğu ile sürekli beslenmesi; inkar, şüphe, kin, nefret ve haset hastalığından temizlenmesi; şefkat, merhamet, ihlas, samimiyet ve dürüstlük ile bezenmesi gerekir.
Yüce Rabbimiz “Onlar, iman edenler ve kalpleri Allah’ı zikir ile huzura kavuşan kimselerdir. Biliniz ki, kalpler ancak Allah’ı zikretmekle huzur ve sukuna erer.[1]” buyuruyor. Peygamberimiz (s.a.v.)’ de kalbin günahlarla kararmaması için ümmetine örnek olmak üzere: “Allah’ım! Beyaz elbiseyi kirlerden temizlediğin gibi kalbimi günahlardan temizle.[2] diye dua etmiştir. İnsan; Allah ve Peygamber’in gösterdiği yoldan yürüyebilirse kalbi temiz kalır, kalbi katılaşmaz, kararmaz, kilitlenmez, perdelenmez, mühürlenmez, haktan sapmaz, şüpheci olmaz, şeytan istila edemez. Aksi takdirde yaşı ilerler, ahlakı ilerlemez, şeytanı razı eder, Rabbini razı edemez, nefsini tatmin eder, kalbini tatmin edemez. Kendileri, aileleri ve diğer insanlarla barışık olmazlar. Bencil ve çıkarcı olan bu kimselerin sosyal ilişkileri de zayıf olur.
İnsan amel yapmadan önce Allah’a yönelerek, O’na tövbe ederek kalbini manevi kirlerden temizleyerek, amel için nasıl niyet edileceğini öğrenmelidir. Zira niyetsiz yapılan ameller hiçbir kıymet ifada etmez. Bunun içindir ki Hz. Peygamber (s.a.v.); “Niyeti olmayan kişinin ameli de olmaz”[3] buyurmuşlardır. Diğer bir hadisi şerifte ise Peygamberimiz (s.a.v.): “Mü’min’in niyeti amelinden hayırlıdır”[4]. “Şüphesiz Allah kulun niyetine göre onu cezalandırır veya mükafatlandırır.”[5] buyurmuştur.
İnsanın yapmış olduğu amellerin Allah katında kabul veya reddedilmesinde kişinin niyeti büyük önem arz
etmektedir. Amelin iyi veya kötü sonuç vermesi, amelin işlendiği anda kişinin niyetine bağlıdır. Niyeti duru ise sonuç mutluluk ve kurtuluş, kötü ise hüsran ve perişanlıktır. Bu hususu Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle dile getiriyor: “Ameller niyet iledir ve herkes için sadece niyet ettiği şey vardır.[6]” “Bir kimse biraz uyuduktan sonra kalkıp namaz kılmak niyet ve arzusuyla gece yatağına yatıp uyusa ve sabah oluncaya kadar da uyanmasa, Allah ona yapmaya niyet ettiği şeyin sevabını aynen yapmış gibi verir.[7]”
Kişi hayra niyet ettiği müddetçe, devamlı hayır işlemiş ve bu güzel niyeti sayesinde de her saatini ibadetle geçirmiş olur. İnsanın işlediği amelin küçük veya büyük olması onun niyetine bağlıdır. Nice küçük ameller vardır ki, niyetler onları büyültür. Nice büyük görünen ameller vardır ki, niyetler onları küçültür. Asıl olan kişinin amelini işlerken samimiyeti ve niyetinin duruluğudur. Unutmayalım ki; kalbimiz manevi hastalıklardan ve günahlardan temizlenmedikçe, niyetlerimiz duru olmadıkça yapılan en büyük amellerin bile zerre kadar değeri olmayacaktır.
————————
[1] Ra’d Suresi- 28. Ayet
[2] Hakim, Müstedrek, Dua, No1922
[3] Beyhaki, Sünen
[4] Müsned
[5] Muvatta
[6] Teberani, Mü’cem
[7] Ebu Davud, Tatavvu’20
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Niyet, bir eylemi yapmaya karar verme, o eylemi gerçekleştirme amacını taşıma veya bir işi yaparken içten gelen bir niyetle o işi yapma durumudur. İslam’da niyet, bir ibadeti Allah’a yönelik olarak kalpten yapma kararı ve samimiyetle yapılma durumu olarak da öne çıkar. Niyet, bir eylemi yapmadan önce zihinde oluşan kararlılık ve o eylemin neden yapılacağına dair içsel bir belirlemedir. İbadetlerde niyet, o ibadeti Allah’ın rızası için yapma amaçlı içten bir karar olarak kabul edilir.