Ölüyü gece defnetmek caiz midir?

Question

Ölüyü gece defnetmek caiz midir?

Bildir

Question

Please briefly explain why you feel this question should be reported.

Bildir

İptal

Cenazeyi (Ölü) gece defnetmek caiz midir?

Gece ölü defnetmek, İslam fıkhında üzerinde farklı görüşlerin bulunduğu ve çeşitli delillere dayanan bir konudur. İslam hukukuna göre bir kimsenin cenazesi, zaruret durumunda gece defnedilebilir. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) sahabelerini gece defnettiği ve bizzat kendisinin de gece defnedildiğine dair rivayetler bu konuda delil olarak kabul edilmektedir. Nitekim sahih kaynaklarda, Peygamberimiz’in (s.a.v) Hz. Fatıma, Hz. Aişe ve Hz. Osman (r.anhum) gibi yakınlarını gece defnettirdiği belirtilmiştir. Aynı şekilde, Hz. Ebubekir’in (r.a) de gece defnedilmiş olması, İslam toplumunda gece defnin caiz görüldüğüne dair güçlü bir örnek teşkil etmektedir (Ebu Davud, Sünen, Cenaiz, 41; Buhari, Sahih, Cenaiz, 68).

Gece defnetme konusunda olumlu örneklerin yanında, bazı sınırlayıcı rivayetler de bulunmaktadır. Peygamber Efendimiz (s.a.v), bir defasında tam olarak örtülmemiş bir kefenle gece defnedilen bir sahabeye tepki göstermiş ve “Zaruret olmadıkça ölülerinizi gece defnetmeyin” buyurmuştur (İbn Mace, Sünen, Cenaiz, 30). Bu ifadeden yola çıkan bazı İslam âlimleri, gece defin işleminin özürsüz yapılmasının mekruh olduğunu ifade etmişlerdir. Bu görüşe göre, cenazenin gece defnedilmesi, zaruret yoksa hoş karşılanmamakta, aksine mümkünse gündüz vakitlerinde yapılması tercih edilmektedir. Gece defin işleminin mekruh görülmesi, vefat eden kişinin son haklarına riayet edilmesi gerekliliğiyle ilişkilendirilir. Gece yapılacak bir definde özen gösterilmesi, cenaze işlemlerinin eksiksiz ve gereken saygıyla yerine getirilmesi zor olabileceği için bu uyarı yapılmıştır.

Öte yandan, cenaze namazının kılınması ve defnedilmesi için özel bir vakit şartı bulunmamakla birlikte, bazı vakitlerde cenaze namazı kılmak mekruh sayılmıştır. Güneşin doğma, batma ve tam tepede olma anları, İslam fıkhında kerâhet vakitleri olarak adlandırılır ve bu vakitlerde cenaze namazı kılmak mekruh kabul edilir. Ancak, cenaze namazı bu vakitler dışında kılınmış ise, defnin kerâhet vakitlerinde yapılması caizdir. Bu durum, namazın kılındıktan sonra cenazenin bekletilmeden defnedilmesi tavsiyesine de uygundur. Cenazenin mümkün olan en kısa sürede toprağa verilmesi, gerek dini gerekse toplumsal açıdan uygun görülmüştür.

İslam dininin cenazeye olan saygıyı vurgulayan bu hassasiyetleri, fıkıh kitaplarında detaylı bir şekilde ele alınmış ve cenaze işlemlerinin nasıl yapılması gerektiğine dair ayrıntılı hükümler sunulmuştur. Cenazenin defni, ölen kişinin İslam toplumuna emanet edilen bir varlık olarak kabul edilmesi sebebiyle, mümkün olan en güzel şekilde yapılmalıdır. Özellikle zaruret durumunda gece defin yapılması kaçınılmaz hale geldiğinde, bu işlem ölen kişinin hukukuna ve İslam’ın öngördüğü saygı çerçevesine uygun şekilde gerçekleştirilmelidir.

Sonuç olarak, İslam fıkhında zaruret halleri göz önünde bulundurulduğunda gece defin işlemi caiz kabul edilir. Bununla birlikte, cenazenin eksiksiz ve saygı ile defnedilmesi mümkünse, gündüz vakitleri tercih edilir. Gece defin işlemi mecburiyetin dışında yapıldığında, İslam âlimleri bu durumu mekruh olarak nitelendirmiştir. Fakat zorunluluk halinde, ölen kişinin hakları gözetilerek, cenaze işlemlerinde eksiklik bırakılmaması şartıyla gece defnin caiz olduğu ifade edilmiştir. Bu konuda hem sahih rivayetler hem de Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) uygulamaları İslam toplumuna rehberlik etmektedir.

ÖZET:

Gece ölü defnetmek, İslam fıkhında farklı hükümlere sahiptir ve bu konuda Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) uygulamaları ve sahabe dönemi uygulamaları bize yol gösterici olmaktadır. Genel olarak, gece defin işlemi İslam’da caiz kabul edilmiştir ve bunun çeşitli örnekleri sahih rivayetlerde yer almaktadır. Hz. Fatıma, Hz. Aişe ve Hz. Osman gibi sahabelerin gece defnedilmiş olması da gece defin işleminin caiz olduğunu destekleyen örnekler arasındadır (bkz. Ebu Davud, Sünen, Cenaiz, 41).

Ancak, gece defin konusunda bazı sınırlamalar ve tavsiyeler de söz konusudur. Rasûlullah (s.a.v), bir gün kendisini tam örtmeyen bir kefene sarılmış bir sahabenin gece defnedildiğini duyunca buna kızmış ve “Zaruret olmadıkça ölülerinizi gece defnetmeyin” şeklinde bir uyarıda bulunmuştur (İbn Mace, Sünen, Cenaiz, 30). Bu rivayet, fıkıh âlimlerinin bir kısmını, mecburiyet olmadıkça gece defnetmenin mekruh olduğuna karar vermeye yönlendirmiştir. Burada, ölen kişinin saygı ve hakkına riayet edilerek gereken özenin gösterilmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır.

Cenaze namazı için ise belirli bir vakit sınırı bulunmamaktadır ve günün herhangi bir saatinde cenaze namazı kılınabilir. Ancak, cenaze namazının güneşin doğma, batma ve tam tepeye yükselme anlarında, yani kerâhet vakitlerinde kılınması mekruh sayılmıştır. Bu vakitlerde cenaze namazı kılınmamışsa, cenazenin bu vakitlerde defnedilmesinde bir sakınca yoktur. Bununla birlikte, cenaze namazı kılınan bir cenazenin mümkün olan en kısa sürede defnedilmesi tavsiye edilir.

Sonuç olarak, İslam fıkhında zaruret durumunda gece defin caiz görülmekte ve bu işlem esnasında gerekli özen gösterildiği sürece, gece defnetmekte sakınca yoktur. Aksi durumda, yani bir zorunluluk yoksa ve defin işlemleri eksiksiz gerçekleştirilebilecekse, cenazenin gündüz defnedilmesi tavsiye edilmiştir.

Dini Sitelerimiz:

dinisorusorcevapal.com