ORUÇ FIKHI

Orucun fıkhi boyutu

Yüce Rabbimize şükürler olsun ki; rahmet, mağfiret ve bereket ayı Ramazan-ı Şerif’e yaklaşmanın, onun manevi ikliminde yüce Rabbimizin emrettiği oruç ibadetini eda etmenin mutluluğunu yaşıyoruz.
Her ibadette olduğu gibi oruç ibadetinde de bilinmesi gereken fıkhi hükümler vardır. Oruç ibadetimizin sıhhati açısından bunlardan bir kısmını hatırlatmakta fayda vardır.
Oruç; niyet ederek, tan yerinin ağarmaya başlamasından –yani imsak vaktinden-, güneş batıncaya –iftar vaktine- kadar yememek, içmemek ve cinsi ilişkiden uzak durmak suretiyle yerine getirilen bir ibadettir.
Yüce Rabbimizin; “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden evvelkilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı.”[1] emri gereği, akıl sahibi, ergenlik çağına gelmiş bütün Müslümanlar Ramazan ayında oruç tutmakla mükelleftir.

Oruçta niyet farzdır. Ramazanda, farz oruçtan başka oruç tutulamayacağı için, hangi oruca niyet edilirse edilsin Ramazan orucu yerine geçer. Cünüplük hali oruca niyetlenmeye ve oruç tutmaya mani değildir. Ancak bir an evvel temizlenmek faziletlidir. Yıkanmakla, gusül abdesti almakla da oruç bozulmaz.
Oruç tutamayacak durumdaki hastalar gebe veya emzikli kadınlar, yolcular,aşırızor ve meşakkatli işlerde çalışanlar Ramazanda oruç tutmayabilirler. Böyle kimseler daha sonra oruçlarını kaza ederler. Oruçlu bir kimse açlıktan veya susuzluktan dolayı helâk olacağından, beden ve ruh sağlığının ciddi boyutta bozulacağından endişe ediyorsa veya böyle bir şeyin olması tecrübeye veya doktor raporuna göre kuvvetle muhtemel ise, orucunu bozması câiz olur. Hastalar iyileşince, yolcular da memleketlerine dönünce tutamadıkları günlerin orucunu kaza ederler. Lohusa ve adet gören kadınlar bu halleri devam ederken oruç tutmaz, namaz kılmazlar. Tutamadıkları orucu Ramazandan sonra uygun bir zamanda kaza ederler. Ayrıca dinimiz oruç tutmaktan âciz olan yaşlı kimseleri oruç tutmaya zorlamamış, bunun yerine, tutamadıkları her gün için bir yoksulu doyuracak kadar fidye vermelerini öngörmüştür.
Sahura kalkmak ve sahuru geciktirmek müstehaptır. Peygamberimiz’in sahura kalkmayı teşvik ve tavsiye eden birçok hadisi bulunmaktadır: Efendimiz; “Oruç tutmak isteyen sahurda bir şeyler yesin”[2], “Sahura kalkın, çünkü sahur yemeğinde bereket vardır.”[3]buyurmuşlardır. İftarda ise acele edilmelidir. Oruç açılırken dua edilmesi de sünnettir.
Orucun yasakları, orucun bozulmasına sebep olan şeylerdir. Mekruhları ise, orucun anlam ve gayesine yakışmayan fiiller ve biraz ileri gidildiği takdirde orucun bozulmasına sebep olabilecek şeylerdir.

Yüce Rabbimiz buyuruyor ki; “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? …”[4] Takdir edersiniz ki hükümleri, kuralları bilerek yapılan ibadetler daha anlamlıdır. Senede bir ay tutulan Ramazan orucunun fıkhi esaslarını bir hutbede anlatmamız mümkün değildir. Fakat atalarımızın “bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıptır” sözünü unutmayalım. Camilerimizdeki vaazları takip ederek, din görevlilerimize danışarak, en önemlisi ise güvenilir ilmihal kitaplarını okuyarak doğru bilgiye ulaşabilir, bilmediklerimizi öğrenebiliriz.
Yüce Rabbimiz bu mübarek günleri bütün İslam âlemine hayırlara ve mutluluklara vesile eylesin.
Ramazan ayınız mübarek, ibadet ve dualarınız kabul ve makbul olsun! [5]

[1]Bakara, 2/183

[2] Müsned, III, 367, 379

[3] Buhârî, “Savm”, 20; Müslim, “Sıyâm”, 45

[4] Zümer39/9

[5] TDV İslam il. I.c. (fıkhı hükümler için bk. Oruç)

BENZER KONULAR:

• Oruç duası nasıl okunur
• Yahudiler oruç tutar mı
• Oruç kavramının anlamı nedir?
• Oruç Ve Orucun Hikmetleri
• Ramazan Orucunun Kazası
• Tümünü görüntüle.