Paylaş
Oruç ile ilgili Sahabelerin ve Alimlerin sözleri
Question
Oruç hakkında Sahabeler ve Alimlerin güzel sözleri
ORUÇ VE NAFİLE ORUÇ TUTMA
2380. Said bin Salim (rh.) şöyle demiştir: “Ravh bin Zinba bir yaz gününde Medine ve Mekke arasındaki bir eve geldi ve yiyeceğini beraberinde eve getirdi. O sırada bir çoban, bir tepeden iniyordu. Ravh bin Zinba, çobana: “Ey çoban, yemek için buraya gelsene” dedi. Çoban: “Ben orucum” dedi. Ravh: “Bu şiddetli sıcakta oruç mu tutuyorsun?” deyince, çoban: “Günlerimin beyhude yere geçmesine izin mi vereyim?” dedi. Bunun üzerine Ravh şu sözü söyledi:
“Ey çoban, sen günlerine karşı cimri oluyorsun, Oysaki Ravh bin Zinba, ona karşı cömerttir.” [İktizâu’l-İlmi’l-Amel, 108]
2381. İbn Ebi’d-Dünya (rh.), bir âlimden şunu nakletmiştir: “Bir topluluk, bir adamı yemeğe davet etti. Adam, “Ben orucum” deyince, “Bugün orucunu aç, yarın tutarsın” dediler. Adam: “Yarının olacağını kim biliyor?” dedi. [İktizâu’l-İlmi’l-Amel, 108]
2382. Abdullah bin Muhammed el-Kuraşî (rh.), bir âlimden şunu nakletmiştir: “Bir topluluk, çok sıcak bir günde bir adamı yemeğe davet etti. Adam, “Ben orucum” deyince, “Böylesi bir günde oruç mu tutuyorsun?!” dediler. Adam: “Günlerin varlığına mı kanayım” dedi. [İktizâu’l-İlmi’l-Amel, 108]
2383. Ali bin Ebi Talib (r.a) şöyle demiştir: “Oruç, sadece yeme-içmeyi terk etmek değildir. Yalanı, bâtıl sözü, eğlence ve yemin etmeyi de terk etmektir.” [İbn Ebi Şeybe, Musannef, 2/442]
2384. Abdullah bin Ömer (r.anhuma) şöyle demiştir: “Dinin ipleri ve direkleri namaz ile zekât, hac ve Ramazan orucudur. Bunlar birbirinden ayrılmaz. Sadaka ve oruç, amelleri düzelten şeylerdendir.” (İbn Ebi Şeybe, Musannef, 11/46]
2385. Cabir bin Abdillah (r.a) şöyle demiştir: “Oruç tuttuğunda, kulağın ve gözün de oruç tutsun; dilin de yalan söylemekten uzak dursun. (Oruçlu olman sebebiyle) Hizmetkâra eziyet etmeyi de bırak. Üzerinde bir sükûnet ve vakar bulunsun. Oruç tuttuğun günle oruç tutmadığın günü bir tutma!” (İbn Ebi Şeybe, Musannef, 2/271]
2386. Sabit el-Bünânî (rh.) şöyle demiştir: “Tüm hayırlı işleri yapmış olsa dahi iki hasleti taşımadıkça kişi, hiçbir zaman abid olarak nitelendirilemez. Bu iki haslet de oruç ile namazdır. Zira oruç ile namaz, abidin eti ve kanı gibidir.” [Hilyetu’l-Evliya, 2/319]
2387. Hasan-ı Basri’ye (rh.) yemek ikram edilince, “Ben oruçluyum” dedi. Ona, “Bu sıcak günde oruç mu tutuyorsun?” denilince, “İlk neslin (yani sahâbenin) arasında bulunmayı isterim” dedi. [İbn Ebi’d-Dünya, el-Cû’, 43)
2388. Ziyad en-Numeyrî (rh.) şöyle demiştir: “Şöyle denirdi: Abidler, uzun süren açlık ve susuzluktan tat alırlar. Onların göz aydınlığı, teheccüd namazlarının uzunluğudur.” [İbn Ebi’d-Dünya, el-Cû’, 115]
2389. Ahnef’e (rh.), “Sen yaşlandın, oruç seni zayıf düşürüyor” denilince, “Ben onu uzun bir yolculuk için tutuyorum” dedi. [Zehebî, es-Siyer, 7/98]
2390. Süfyan (rh.) şöyle demiştir: “Vuheyb, Ramazan Bayramında gülüşen bir grup insana bakarak: “Eğer bunların oruçları kabul edildiyse, bu yaptıkları şükredenlerin fiili değildir. Eğer bunların orucu kabul edilmediyse, bu yaptıkları korkanların yaptığı bir fiil değildir” dedi. [Beyhaki, Şuabu’l-İman, 5/596]
2391. Ebu Zerr (r.a) şöyle demiştir: “Oruç tuttuğunda mümkün olduğunca onu koru!” [İbn Ebi Şeybe, Musannef, 2/421]
2392. Şumeyt bin Aclân (rh.) şöyle demiştir: “Ey Ademoğlu! Dünya ancak sabah ve akşamdan ibarettir. Eğer sabah yemeğini akşama geciktirirsen, adın oruç tutanların divanında yer alır.” [Letâifu’l-Meårif, 36)
2393. Meymûn bin Mihrân (rh.) şöyle demiştir: “Orucun en değersizi, (sadece) yemeyi ve içmeyi bırakmaktır.” [Hilyetu’l-Evliya, 4/90]
2394. Budeyl el-Ukayli (rh.) şöyle demiştir: “Oruç, âbidlerin sığınağıdır.” [İbn Ebi’d-Dünya, el-Cû’, 258]
2395. İbn Receb (rh.) şöyle demiştir: “Her kim, arzularına karşı oruç tutarsa, ölümünden sonra iftar eder. Kim de ölmeden önce kendisine haram kılınanları tatmakta acele ederse, cezalandırılır ve âhirette onlardan mahrum kalır. Bunun delili, Allah Teâlâ’nın şu buyruğudur: “İnkâr edenler ateşe sunuldukları gün, (onlara şöyle denir:) “Dünyadaki hayatınızda güzelliklerinizi bitirdiniz, onların zevkini sürdünüz.” (Ahkaf, 46/20), [Letaifu’l-Meârif, 36]
2396. Hasan-ı Basrî (rh.), gülmekte olan bir topluluğun yanından geçerken şöyle dedi: “Aziz ve yüce olan Allah, Ramazan ayını, insanların rızasını kazanmaları için itaat ve ibadette yarıştıkları bir meydan kıldı. Bir topluluk öne geçti ve kazandı, diğerleri geride kaldı ve kaybetti. İyilik yapanların kazandığı ve kötülük yapanların kaybettiği günde, gülüp oynayanların durumu ne şaşırtıcı!” [Letäifu’l-Meårif, 246]
2397. Seleften biri, orucu diğer ibadetlerden daha öncelikli tutunca ona bunun sebebi soruldu. O da şöyle cevap verdi: “Nefsim benimle yeme-içme konusunda çekişirken Allah’ın bunu görmesi, doyduğumda Allah’a karşı isyan ve günahta bulunurken beni görmesinden daha hoş geliyor.” [Feväidu’sSavm, 25]
2398. İmam Ahmed (rh.) şöyle demiştir: “Oruç, en faziletli nafiledir. Çünkü onun içine riya girmez.”
Answer ( 1 )
Oruç hakkında sahabelerin ve İslam alimlerinin söylediği bazı güzel ve anlamlı sözler:
Sahabelerden Sözler
“Sabır, imanın başı gibidir. Sabır üç kısımdır: Belaya sabır, itaatte sabır ve günahlara karşı sabır. Oruç, sabrın zirvesidir.”
(Bu söz orucun sabır ile olan güçlü bağını vurgular.)
“Oruç, dünyada Allah için aç kalanlara, ahirette Allah’ın nimetlerini tattırmak içindir.”
“Oruç, müminin dünyada Rabbi ile olan bağını güçlendiren bir ibadettir.”
İslam Alimlerinden Sözler
“Oruç, kul ile Rab arasında gizli bir sırdır. Çünkü oruç, insanların göremeyeceği bir ibadettir ve yalnızca Allah için tutulur.”
“Oruç, nefsin dizginlenmesi, kalbin arındırılması ve Allah’a yakınlaşmanın vesilesidir.”
“Oruç, kulun Rabbine en yakın olduğu hallerdendir. Zira Allah için açlık ve susuzluğa sabretmek, kişinin sadakatinin en güzel göstergesidir.”
“Oruç, günahların kefareti, kalbin temizlenmesi ve müminin Rabbinin huzurunda değer kazanmasıdır.”
“Oruç, dünya sevgisinden ve nefsin arzu ettiği şeylerden uzaklaştırır. Bu uzaklık, müminin kalbini ilahi aşk ile doldurur.”
Hadisler ve İlham Olan Ayetler
Ayrıca sahabeler ve alimlerin bu sözleri, şu ilahi beyanlara ve hadis-i şeriflere dayanır:
“Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı. Umulur ki, sakınırsınız.”
(Bakara Suresi, 2:183)
Resûlullah (s.a.v) buyurdu:
“Oruç bir kalkandır. Sizden biri oruçlu olduğu gün kötü söz söylemesin ve bağırmasın. Eğer biri ona kötü bir şey söyler veya sataşırsa, ‘Ben oruçluyum’ desin.”
(Buhari, Savm, 9; Müslim, Sıyam, 30)
Bu sözler, orucun yalnızca fiziksel bir ibadet değil, aynı zamanda ruhun terbiye edilmesi ve Allah’a yakınlaşmanın bir vesilesi olduğunu hatırlatır.