Oruç Hangi Durumlarda Kime Farz Olur?

Oruç üç şeyden biri sebebiyle farz olur: 

1- Adamak suretiyle: Kişi Allah’a yaklaşmak maksadıyla bir gün yahut bir ay oruç tutmayı adarsa bu adaklarni yerine getimesi vacip olur. Bu kişinin bir şeyi kendi kendine vacip kılmasıdır. Adanan orucun vacip olmasının sebebi, adama ol maktadır. Bir kimse belli bir ay yahut belli bir günde oruç tutmayı adasa ve bir ay önceki ayı yahut o günden bir gün öncesinde oruç tutsa bu kendisi için yeterlidir. Önemli olan ibadetin kendisidir. Belirleme batıldır.

2- Keffaret oruçları: Bu oruçlar, hata ile adam öldürmek, yemininde günahkar olmak, Ramazan’da gündüzün cinsi münasebette bulunmak yahut zıhar keffareti gibi keffaret oruçlarıdır. Bu gibi oruçlarda orucun sebebi öldürmek, günahkar olmak, yeminde durmamak, iftar etmek yahut zıhar yapmak olur.

3- Hanefilerde tercih edilen görüşe göre, gece veya gündüz Ramazan’ın bir kısmına yetişmek buradaki orucun sebebi, Ramazan’da ehliyetli olarak bulunmak oluyor.

Ramazan orucu, hava açık olunca hilali görmekle, hava tozlu ve bulutlu olunca Şaban ayını otuz güne tamamlanmakla farz olur. Çünkü Allah teala: “Sizden her kim Ramazan ayında bulunursa oruç tutsun.” buyuruyor. Hz. Peygamber (a.s.) de bir hadis-i şeriflerinde: “Hilâli görünce oruç tutun, hilali görünce oruç bozun. Eğer hava bulutlu olursa Şaban ayını otuza tamamlayın.  buyuruyor. Buhari’nin bir ifadesinde: “Ay yirmi dokuz gündür. Ayı görmedikçe oruç tutmayın. Eğer hava bulutlu olursa Şaban ayını otuza tamamlayın.” Müslim’in bir lafzında şöyle denil mektedir: “Hz. Peygamber (a.s.) Ramazan’dan bahsetti ve iki elini birbirine bitişti rerek, üç kere işaret etmiş ve ayın otuz gün olduğunu göstermiştir. Sonra üçüncüde basparmağını işaret parmagını bükerek: “Ayı gördüğünüz zaman oruç tutun ayı gördüğünüz zaman iftar edin. Eger üzerinize bulut gelirse Şabanı otuza tamamlayın.” Ayın noksanlığı bazen iki, üç, yahut sadece dört ay müddetince yirmi dokuz gün olabilir. Nevevi’nin Müslim Şerhi’nde böyle yazılmaktadır. Ramazan’a bağlı olan diğer teravih ile oruca niyet etmemiş olarak sabahlayan kimselerin akşamaka dar yiyip içmemelerinin farz oluşu gibi hususlar ancak Ramazan hilâlinin görünmesiyle yahut Şaban’ın otuz güne tamamlanmasıyla sabit olur.

Oruç ne zaman farz kılındı?