Orucun Tanımı Ve Mahiyeti

İSLAMDA VE DİĞER DİNLERDE ORUÇ İBADETİ

İSLAMDA ORUÇ

Oruç farsçadaki “rûze”, pehlevî dilindeki “rûzek” kelimelerinin türkçeleşmiş şeklidir. Arapçası “savm” veya “sıyam”dır. Sözlük anlamı, bir işten kendini tutmak, nefsini engellemektir. Bu iki kelime ve türevleri Kur’ân-ı Kerîm’de on üç yerde geçer. Oru­cun faziletlerinden ve hükümlerinden söz eden pek çok hadiste de savm ve siyam kelimeleri kullanılmıştır.
Orucun İslâm dinindeki terim anlamı, tan yerinin ağarmasından (fecrin doğmasın­dan) güneşin batmasına kadar oruç tutma­ya niyet ederek ve oruçlu olduğunu bilerek yemekten, İçmekten ve cinsî temastan uzak durmaktır. Dinen orucu bozan davra­nışlardan nefsi engellemeye “imsak” denir. İmsakin karşıtı “iftâr”dır. Oruca hiç başla­mamak ve oruçlu iken onu bozacak davra­nışta bulunmak iftar olarak anıldığı gibi, güneş battıktan sonra orucu açmaya da iftar denir. Oruç tutmayan, orucu vaktin­den önce bozan veya vaktinde açan kimse­ye “muftır” adı verilir. Ramazan ayına, oruç ayı anlamına gelmek üzere “şehr-i siyam” ve imsaka son verildiği için Ramazan bay­ramına îdu’l-fıtr (oruç açma bayramı) den­miştir.

Oruç, İslâm’ın beş şartından biridir.

Ya­pılması farz olan ibadetler içinde yer alır. İslâm’ın beş temel üzerine kurulu olduğunu bildiren hadis-i şerifte bu husus vurgulan­mıştır (Buhârî, İman, 34, 40; İlim, 25; Şehâdât, 26; Âhâd, s; Meğâzî, 69; Müslim, iman, 8, 19, 22; Ebû Dâvud, Sünnet, 15, 16; et-Tirmizî, İman, 3; Nesâî, Salât, 4; İman, 23; Sıyâm, 1; İbn Mâce, Mukaddime, 9; Muvatta, Sefer, 94; Müsned, 1,162, 228; II, 93; IV, 201 286). Ramazan orucunun farz olduğu

Kitap, Sünnet ve icma-i ümmet ile sabittir.

Orucun farz kılındığını bildiren âyet-i ke­rîmeler mealen şöyledir:
“Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekile­re farz kılındığı gibi, (Allah’a karşı gelmek­ten) sakınasınız diye, size de sayılı günlerde farz kılındı. İçinizden hasta olan veya yol­culukta bulunan, tutamadığı günlerin sayı­sınca diğer günlerde tutar. Oruç tutmaya gücü yetmeyenler, bir fakiri doyuracak kadar fidye verirler. Kim gönülden isteye­rek hayır işlerse bu kendisi için daha hayırlı olur. Eğer bilseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır. (Sayılı günler) Ramazan ayıdır ki bu ayda Kur’ân indirilmiştir. O Kur’ân, insanlar için hidayet kaynağı, yol gösterici ve doğruyu yanlıştan ayıran bel­geler (olarak gönderilmiş)dir. İçinizden kim bu aya erişirse oruç tutsun. Hasta veya yolcu olan da tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde tutsun. Allah sizin için ko­laylık ister, zorluk istemez. Bu kolaylığı, sayıyı tamamlamanız ve sizi hidayete er­dirdiğine karşılık O’nu büyük tanımanız için meşru kılmıştır. Umulur ki şükredersiniz” (el-Bakara 2/183-184).
Ramazan ayında oruç tutmak müslümanlara hicretten 1, 5 veya 2 yıl sonra, kıblenin değiştirilmesini müteakip şaban ayının 10. günü farz kılınmıştır. Hz. Peygamber sağlığında dokuz yılda dokuz Ramazan orucu tutmuşlardır. Bunların dördü 29, beşi de 30 gün olmuştur.

DİĞER DİNLERDE ORUÇ

Eski Mısır dininde oruç, belirli zamanlar­da günahların keffâreti otarak tutulurdu.
Budizm’de aşırılıklardan kaçınma temel prensiplerden biri olduğu için aşırı yemek de aşırı riyazet de yasaktı. Budist keşişler yeni ayın ve dolunayın olduğu günlerde oruç tutmalıydı. Ayda dört kez günahların itiraf edildiği bir oruç söz konusudur. La-maistler ayın 14, 15, 29 ve 30. günlerinde nişastalı yiyeceklerden ve çaydan başka hiçbir şey almamakta, dindarlar ise bunları da terketmektedir. Tibetlilerde dört gün süren bir “uzun oruç” merasimi vardır ki ilk iki gün hazırlıktır ve üçüncü gün tükrüğün yutulması bile yasaktır. Dördüncü ayın 15’inde, Buda’nın ölüm yıldönümünü, etten uzak durulan beş günlük bir perhiz dönemi izler. Lamaİzmin komünyonuna katılan din adamları 24 saat süren oruç tutarlar.

YAHUDİLİKTE ORUÇ

Yahudilik’te oruç bir tevbe biçimi olarak görülürdü. Allah’ın merhametini sağlaya­cak bir yol olarak başlayan oruç, sonraları içten gelen pişmanlığın bir tezahürü ol­muştur. Çeşitli vesilelerle günahların itirafı olmak üzere oruç tutulduğu gibi, toplumsal felaketler de halkın günahkarlığının bir işareti kabul edilerek bu durumlarda da oruç tutulurdu. Yahudilikte oruç adeta matem alametidir; yahudiler tarihlerinin en kötü günlerini oruçla yadetmektedirler, Yahudilikte toplam altı gün oruç vardır: Tişri ayının 10’unda keffâret günü (Yom Kippur) olduğu için, Tibet ayının 10’u ve Temmuz’un 17’sinde Yeruşalim’in (Kudüs) düşmanlarca zaptedilmesini, Ab ayının 9’unda birinci ve ikinci Kudüs mabedinin yıkılışını, Tişri ayının 3’ünde Guedalia’nın öldürülmesini, Adar ayının 13’ünde de yahudileri imha planının hazırlanmasını yadetmek üzere oruç tutulur. Bu oruçlar­dan 10 Tişri ve 9 Ab oruçları 24 saat sürer.

HRİSTİYANLIKTA ORUÇ

Hıristiyanlık’ta oruç mezheplere göre değişmektedir. Paskalya’dan önceki 40 gün oruç (perhiz) günleri olarak kabul edilmektedir. Doğu kiliselerinde (Orto­dokslar, Ermeniler, vs.) bu 50 gündür. Oruç, genelde perhiz olarak kabul edilmek­te, bu günlerde sadece günde bir Öğün yemek yenilmekte, katoliklerde cuma, doğu hıristiyanlarında çarşamba ve cuma et yenilmemektedir. 40 günlük oruç mec­buri değildir. Mecburi oruç günü 40 gün içinde sadece bir gün (katoliklerde paskal­ya’dan önceki son cuma) dür.

BENZER KONULAR:

• Oruç duası nasıl okunur
• Yahudiler oruç tutar mı
• Oruç kavramının anlamı nedir?
• Oruç Ve Orucun Hikmetleri
• Ramazan Orucunun Kazası
• Tümünü görüntüle.

Dinimizde bid’at ve hurafeler