Oruç Ve Sağlık

SORU: Orucun sağlıkla ilişkisi hakkında bilgi verimlisiniz?

CEVAP: Oruç İslâm’ın farzlarından bir farz, kurallarından bir kural, ibadetlerinden bir ibadettir. Hz. Allah, sadece dinî bir ayin olsun diye, sadece İslâmiyet’in bir belirtisi olsun diye orucu farz kırmamıştır.

Oruç ibadet edenin anlamaksızın, farkında olmaksızın yerine getirdiği, taat olarak boyun eğip teslim olduğu bir ibadet değildir. Bilakis oruç ahlâkî güzellikleri olan, insan bedenini temizleyen ve onaran bir ‘hadettir. İnsan dinî ibadetlerini yerine getirirken Allah’ın lütuf ve ihsakrar eder ve Allah’ın verdiği nimetlere şürkederse, bu ibadetlerde , ndisi için maddî ve manevî, kişisel ve sosyal, sağlık ve ahlâk yönünden birçok yararlar görür. İhtimal ki bu özellik, Allah’ın yılda bir ay çullarına farz kıldığı oruçta daha açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Hz. Allah oruçtan söz ederken: “Ey iman edenler! Sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de oruç farz kılındı. Umulur ki muttakilerden olursunuz” buyurumuştur.

Ayetteki “…muttakilerden olursunuz” ifadesinde orucun hikmetine veciz ve belâğatlı bir işaret vardır. Bu, takva kelimesidir.

Takva geniş ve genel manası ile insan için yararlı olan iki sonucu gerçekleştirir. Bunlardan biri korunmaktır.

Dosdoğru ve sağlıklı tutulan orucun insanı pek çok hastalık ve zarardan koruduğunda şüphe yoktur.

Takvanın insana sağladığı ikinci sonuç (kelimenin sözlük anlamında bulunan) kuvvettir.

Her ne kadar oruç dış görünüşü itibariyle yemeyi azaltmak ve gıdadan mahrum olmak gibi görünse de, gerçekte -doğru dürüst tutulduğu takdirde- vücuda sağlık, korucuyu özellik ve kuvvet kazandırır. Bu açılardan bakıldığında sanki takva, kuvvet ve koruma demektir.

Bir insanda kuvvet ve korunma faktörleri bir araya gelince o kimse mükemmel bir sıhhat ve afiyete sahip demektir.

Oruç cahillerin sandığı gibi insanın takatini aşan ve onu bitkin düşüren birşey değildir. Çünkü Cenab-ı Hak orucu yükümlülük ve ergen-“K çağında bulunup sağlık yönünden gücü yeten ve ikamet halinde olan kimselere farz kılmıştır.

Oruç tutmaya gücü yetmeyen çocuğa oruç farz değildir.

Hasta iyi oluncaya kadar oruç tutmaz. Şifa bulduktan sonra tuta macığı orucu kaza eder. Yolcu da yolcu iken oruç tutmakla yükümlü değildir. Yolculuk hali sona erdikten sonra tutamadığı günleri kaza eder. Öyle ise oruç tutmakta bir zorluk ve insanı perişan eden bir durum yoktur.

Orucun felsefesi, ihtiyaç fazlası yiyecekle mideyi yorgun düşürmek ile bağlantılıdır. Zira mideyi bu hale getirmek genellikle vücudu kötü duruma düşürür ve çeşitli hastalıklara yol açar. Bunun içindir ki Cenab-ı Hak: “Yeyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz. Çünkü Allah israf edenleri sevmez” (A’raf/31) buyurmuştur. Hz. Peygamber de bu konuda şöyle buyuruyor:

İnsanın canının her çektiğini yemesi israftır.

Vücudun ihtiyacı oranında orta derecede yemek yemek en sağlıklı olandır. Bu konuda hadisler vardır. Bunlardan bazıları aşağıya alınmıştır:

(Aşırı derecede yemeyip bazen) aç durun ki sıhhatli olasınız. Mide hastalık yuvasıdır. Pehriz ilacın başıdır.

İnsanoğlu midesinden daha kötü bir kap doldurmamıştır. İnsana belini dik tutabileceği kadar yiyecek yeterlidir. Şayet bir kimse mutlaka bir şeyler yiyecekse, midesinin üçte birini yemeğe, üçte birini içeceğe, üçte birini de nefes almaya ayırsın.

Bilindiği üzere mide, durup dinlenmeksizin çalışır durur. Midenin bir süre dinlenmeye ihtiyacı vardır. Eğer kişi midesine bu istirahatı sağlamaz ise mide sahibine rağmen hastalık yoluyla bu istirahatı gerçekleştirir. Sonuçta normale dönebilmek için tedavi masrafı olarak bir hayli ağır külfetler yükler. Bunun içindir ki din, oruç tutmak suretiyle her yılda bir kere, bir ay boyunca mideye istediği sakinliği ve istiraha-ti bahsetmiştir.

Nitekim doktorlar şişmanlık, karaciğer yorgunluğu, damar sertliği, yüksek tansiyon gibi hastalıklara tutulan kimselere oruç tutmayı öğütlemektedir.

Hastalık hallerinden pek çoğunda doktor hastaya çok çeşitli ve fazmemeyi salık verir. Mideyi ve bedeni hafifliğe kavuşturmak için a ereklidir. İşte doğru dürüst tutulduğunda oruç bunları gerçekleşti-‘ Demek oluyor ki oruç insanlar için bir tedavi ve şifa kaynağıdır.

Allah Teâlâ -Kur’an’da da belirtildiği üzere- kullarına orucu se-v. helirli günlerinde farz kılmıştır. Bunun hikmeti şudur: İnsan derecede aç bırakırsa bedenini zayıf düşürür ve gücünü kaymeler Böylece çalışması ve hareket etmesi için ihtiyaç duyduğu yakı-vok olur. Özellikle zor işlerde çalışan kimseler, kas gücü harcarken daha güçsüz hale düşerler.

Bunun içindir ki İslâmiyet orucu oniki aylık sürede bir ay olarak belirlemiş, oruç tutarken sahur ve iftar yemeklerinin yenmesini teşvik etmiştir. Sahuru teşvik etmesi gündüz vakti oruca karşı güç kazanması içindir. İftara teşvik etmesi de vücuda tekrar canlılığım ve aktivite-sini kazandırmak içindir. Ayrıca İslâm dini bir sahurla arada sahur ve iftar etmeksizin oruç tutmayı (visal orucunu) yasaklamıştır. Zira bu insanın bedenini bitkin hale getirir. Oysa Allah insanlar için zorluğu değil, kolaylığı ister. Hz. Peygamber de devamlı oruç tutacağını söyleyen bir sahabîye “Oruç tut, fakat iftarını da et. (Geceleri) namaz kıl, fakat uyumayı da ihmal etme. Vücudunun senin üzerinde hakkı vardır” buyurmuştur.

Çağdaş insanın yaşaması kompleks bir hal almıştır. Yiyecek ve içecek çeşitleri öylesine çoğalmıştır ki neredeyse çekiciliği sebebiyle insan onların kölesi haline gelmiştir. İnsanlar sürekli yeyip içmelerini artırmakta aşın tüketime yönelmektedir. Bu savurganlığın sonucunda vücudu ve mideyi perişan eden kötü sonuçlar meydana gelmektedir. u bitabımda bir münasebetle şöyle demiştim: “Dünya pek çok insa-n başında bulunan maddecilik alevinin yangınlarının meydana getir*di kasırgadan şikayet etmektedir. Bu maddeciliğe olan düşkünlük, inan ^eP isteyen, fakat vermeyen, hep arzu eden, fakat sabretmeyen le getirmiştir. Artık insanlar hep toplayıp biriktirmeye şartlanmış, ^ a§ma nedir unutmuşlar, pek çoğunda şehvet ve arzulara karşı dur-hu Ölmüştür. İşte böyle bir ortamda ramazan ayı 30 gün, geceli gündüzlü devam eden bir okul gibi senede bir kere insanların ayağına gelen güzel bir fırsattır. Samimi duygu ve inançla oruç tutan kimse bu okuldan uygulamalı dersler almakta, kendisini arzuların üstesinden gelecek, onlara direnecek güce ulaştıran bir ruh elde etmektedir.

Hayat, sonu garanti altına alınmamış bir yaşantıdır. Bir gün kazanan, öteki gün kaybedebilir. Lüks ve nimetler içinde yaşamaya alışan insan bir düşme sürprizi karşısında boynu bükük, perişan vaziyette kalır. Zira böyle bir insan hayatın katı yüzünü görmeye alışmamış, basit eşya ve edavatla yaşamamıştır. Bunu içindir ki Hz. Ömer’in şu sözü çok önemlidir: “Katı şartlar içerisinde yaşamaya kendinizi alıştırınız. Çünkü nimet sürekli olmayabilir.” İşte oruç süpriz ve zorunlu bir şekilde yokluğun içerisine düşmeden insanı yokluk ve katı şartlar içerisinde yaşamaya kendi isteği ile alıştırmaktadır.

Ne acı ve tuhaftır ki pek azı dışında insanlar orucun felsefesini unutmuş ve onu amacından saptırmışlar veya orucun sahip olduğu güzellikleri tersine çevirmişlerdir.

Bunlar güzelim ramazan ayını çeşit çeşit yiyecek, içecek ve tatlı türlerinin tüketimiyle israf ayma çevirmektedirler. Temini zor da olsa ilgililerden bu tür maddeleri ramazan dolayısıyle çarşıda bol bol bulundurmalarını istemekte, haftalar öncesinden ramazan için yiyecekler hazırlamaktadırlar. Çok önemli ve kıymetli amaçlan ise göz ardı etmektedirler.

BENZER KONULAR:

• Zilhicce ayında cuma günü oruç tutulur mu?
• Oruç duası nasıl okunur
• Yahudiler oruç tutar mı
• Oruç kavramının anlamı nedir?
• Oruç Ve Orucun Hikmetleri
• Tümünü görüntüle.

Üç aylar nedir ve faziletleri