Paylaş
“Oruca Gücü yetmeyenler üzerine de bir yoksul doyumu fidye lazımdır” ayetinde, “gücü yetmeyenler” den maksat, kimlerdir?
Question
“Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir.” âyetinde, “Orucu tutmakta zorlananlar” dan maksat, kimlerdir?
Çoğu âlimlere göre oruç tutmak, başlangıçta muhayyerdi. İsteyen tutar, istemeyen de tutmaz, her gün için fidye verirdi. Daha sonra bu hüküm, “… İçinizden kim o aya erişirse onu (orucunu) tutsun…” âyetiyle nesh edilince, herkese oruç tutmak farz kılındı. Bunların delili, Buhârî ve Müslim’in, Seleme b. el-Ekvâ’dan (ra) rivâyet ettikleri hadîstir. “… Gücü yetmeyenler üzerine de bir yoksul doyumu fidye (lazımdır)…” âyeti nâzil olunca bazılarımız oruç tuttu, bazılarımız da oruç tutmaya rak fidye verdi. Daha sonra, “İçinizden kim o aya erişirse onu (orucunu) tutsun…” âyeti nâzil olunca, bir önceki âyetin hükmünü nesh ettiğinden herkesin oruç tutması farz oldu”38 Bu görüş, İbn Mes’ûd (r.a), Mu’âz b. Cebel (r.a), İbn Ömer (r.a) ve bazı sahâbîlerden rivâyet edilmiştir.
Diğer âlimlere göre de “… Gücü yetmeyenler üzerine bir yoksul doyumu fidye (lazımdır).” âyetinin hükmü, nesh edilmemiştir. Çünkü bu âyet, çok yaşlı insanlar ile orucun çok rahatsız ettiği hasta kimse ler için nâzil olmuştur. Bu görüş, İbn Abbâs’tan (r.a) rivâyet edilmiştir. O’nun görüşü ise şöyledir: “Çok yaşlı insanların Ramazan orucu yeme leri, yerine her gün için bir fakir doyurmaları kaydıyla ruhsat olarak verilmiştir. Onların oruçlarını tekrar kaza etmelerine gerek yoktur.”
Buhârî, Atâ’dan (rh.a.), o da İbn Abbâs’tan (r.a.): “«Gücü yetmeyen ler üzerine de bir yoksul doyumu fidye (lazımdır)…» âyetinin hükmü, nesh edilmemiştir. Çünkü âyet çok yaşlı kadın ve erkekler hakkında nâzil olmuştur. Onlar oruç tutmaya güçleri olmadığından yerler. Ye dikleri her gün için de birer fakir doyururlar”40 rivâyetini yapmıştır. Buhârî’nin rivâyetine göre, hükmü nesh edilmeyen bu âyetin icmâli mânâsı şöyledir: “Orucu zorlukla tutabilecek kişiler, tutamadıkları tak dirde, her günü için birer fakir doyururlar.”
BENZER KONULAR:
Cevapla