Oruç ile ilgili kısa soru ve cevaplar

oruç ilgili sorular ve cevapları

Diş çektirmek, dolgu yaptırmak, dişleri misvak ya da fırçayla yıkamak, iğne yaptırmak orucu bozar mı?

Diş çekimi orucu bozmaz. Ancak dişin çıktığı yerden akan kan, tadı ağzın her tarafına dağılacak kadar çok olur, ya da karıştığı tükürüğün yansından çok olur ve yutulursa orucu bozar ve kaza gerekir.

Diş dolgusu konusu da vücudun herhangi bir yerindeki yaraya ilaç koyma gibidir: Dolgu maddeleri sivi olmayıp, dimağa ve karın boşluğuna ulaşamadıkları için orucu bozmazlar. Ancak kanala zerkedilen ilaç, ya da dolgu maddesi, sıvı olur ve beyne ulaşırsa, Imam Ebu Hanife’ye göre oruç bozulur, diğer imamlara göre bozulmaz. Diş çekimi için uygulanan ve halk arasında morfin diye bilinen uyuşturucu (anastezik) etkili iğne de vücudun herhangi bir yerine yapılan iğne gibidir. İmam ebu Hanife’ye göre orucu bozar. Ihtiyata uygun olduğu için kabul edilen görüş de budur. Ancak onun arkadaşları olan diğer imamlar, vücuda yarayışlı olmayan ve tabii olmayan yollarla vücuda giren şeyler orucu bozmaz görüşündedirler. Dolayısıyla onlara göre, yaralara her nasıl olursa olsun ilaç koymak, yine nasıl olursa olsun iğne yaptırmak, orucu bozmaz.

Buna göre durumu acil olmayanların, diş çekimi ve iğne işini iftardan sonraya bırakmaları tavsiye olunur. Ama bundan gecikmekle zarar göre cek olanlar, oruçluyken de iğne yaptırabilirler, dişlerini çektirirler ya da dolgu yaptırabilirler. Dolgu dışındaki şeyleri yaptıranların oruçlarını sonradan kaza etmeleri daha ihtiyatlı olur.

Dişleri özsuyunun tadı hissedilecek kadar taze bir misvakla temizlemek orucu bozmaz ama, mekruhtur. Bu, tadı duyulmayan misvakla ya da fırçayla dişleri yıkamak oruca hiçbir zarar vermez.

Dişlerin macunla fırçalanması, ya da tuzlu suyla gargara yapılması hal lerinde macunun ve tuzun tadı boğaza kadar ulaşacağından oruç bozulur. Misvaktan kopan ve yutulan parçalar buğday tanesi kadar, ya da daha fazla olursa orucu bozarlar.

Uyku halinde birşey yemek-içmek orucu bozar mı?

Uyku halinde yemek ve içmek orucu bozar. Bu durum yanılma gibi değildir. Aynca yemek ve içmek genellikle uykuya engel olacak hallerdir. Bu durumlarda orucun kaza edilmesi gerekir. Keffaret gerekmez.

Unutarak yemek-içmek orucu bozar m?

Unutarak yiyen, içen ve cimâ eden kimsenin orucu bozulmaz. Bu konuda farz ile nafile arasında hiçbir fark yoktur.  Bu konuda Peygamber (sav) şöyle buyuruyor: “Oruçlu kimse oruçlu olduğunu unutupta yediği ve içtiği zaman, orucunu (bozmayıp) tamamlasın. Çünkü o oruçluya Allah Teâla yedirmiş ve içirmiştir.”

Oruçluyken göze ilaç damlatmak Göze ilaç damlatmak orucu bozmaz. Göze sürme çekmek de orucu bozmaz.  Bu konuda Peygamber (sav)’e bir adam gelip, şöyle sordu; “Gözüm ağrıyor, oruçlu olduğum halde sürme çekebilir miyim?” Peygamber (sav) şöyle cevapladı: “Evet”

Ramazan orucuna toptan niyet edilebilir mi? Bir kadının özür halinde yemeğin tadına bakmasında ve birşey çiğnemesinde bir beis yoktur. Bir kadının kocası kötü huylu ise, o kadının yemeğin tadına bakmasında bir sakınca yoktur.

Bir bebeğin yiyeceğini çiğneyecek hayızlı ve nifaslı veya bunların haricinde oruç tutmayan kimse bulunmazsa; pişirilebilecek bir şey veya süt, yoğurt da olmazsa, o kadının bebeğinin yiyeceği şeyi çiğnemesi mekruh olmaz.

İhtilam olmak ve cünup olarak sabahlamak orucu bozar mı?

Oruçlu iken ihtilam olmak orucu bozmaz. Dokunma, oynaşma ve öpmek olmaksızın sadece bakmak ve düşlemekle boşalmada oruç bozulmaz.
Cünüb olarak sabahlayan kişinin orucu bozulmaz. Isterse bütün gün cünüb kalsın. Ancak böylesi kişilerin yıkanması gerekir. Namazlarını kaçıracağından büyük günah işlemiş olur.

Adet halindeki kadın, oruçlu gibi durabilir mi?

Adetli birinin oruçlu gibi yemeyip içmeyip oruçlu gibi durması haramdır. Orucun sıhhatinin şartlarından birisi de hayız ve nifastan temizlenmiş olmaktır. Bu nedenle hayız ve nifaslının tuttuğu oruç sahih değildir.

Daha sonra kaza etmeleri gerekir.

Bir kadın kocasından izinsiz nafile oruç tutabilir mi?

Bu konuda Peygamber (sav) şöyle buyuruyor: “Evli bir kadın kocasının yanındayken, onun izni olmadan Ramazan orucu dışında oruç tutamaz.” (349) Demek ki nafile oruç tutmak isteyen bir kadın, kocasından izin almak zorundadır. Çünkü kocanın hakkı farz olup, nafile bir ibadet için kadının, kocasının hakkını terketmesi caiz değildir.

Ramazanda adetten temizlenen nasıl hareket eder?

Ramazanda adet gören bir kadın geceleyin âdet kesilip temizlenecek olsa bakılır. Eğer âdet günleri tam on gün ise, ertesi gün Ramazan orucu na başlar. Fakat on günden az ise, âdeti kesildikten sonra imsak vaktine kadar yıkanmasına yetecek kadar fazla bir zamanı kalmışsa, yine oruca başlar. Bu kadar bir vakit bulamazsa, yıkanması ardından hemen imsak olursa, o gün oruca başlamaz; çünkü böyle on günden az ådet görenler hakkında yıkanma müddeti de âdet vaktinden sayılır.

Ramazanda büluğ çağına giren çocuk ne yapar?

Eğer bir çocuk Ramazan’da gündüz büluğ çağına girerse günün geride kalan kısmında oruç tutar. Bu, müslüman olan kâfire benzer. Daha sonra ki günlerde ise oruç tutarlar. Çünkü sebep ve ehliyet gerçekleşmiştir. Oruca ehil oldukları günü kaza etmezler. Bunun gibi Ramazan’ın daha önceki günlerini de kaza etmezler. Çünkü o günlerde sorumluluk çağına ulaşmamışlardı.

Oruçlunun hiç konuşmaması (sükût orucu) doğru mudur?

Çok sevap kazanmak için oruçlu birinin, oruçlu olduğu günlerde hiç konuşmaması mekruhtur.

Kadın bugün adet günüm diyerek oruç tutmazsa, hüküm nedir?

Adeti belirli olan bir kadının, âdet olması mümkün olan günde oruç tutmaması caizdir. Çünkü âdet görme ihtimali yüksektir.

Ancak kadın kan görmeden “bugün benim âdet günüm” deyip oru cunu bozar da o gün kan gelmezse, hem kaza hem de keffaret gerekir.

Hamile ve süt emziren kadın oruç tutabilir mi?

Oruç bozmayı mübah kılan hallerden birisi de budur. Şayet oruç tutmaları kendilerinin ve çocuklarının sağlığına zarar vermeyecekse oruç tut maları gerekir. Aksi takdirde telikeli olacaksa oruç tutmayıp daha sonra kaza ederler. Bu tehlike durumu, ya güvenilir bir doktorun sözüyle ya da geçmiş tecrübelere dayanarak belirlenir.

Karı-kocanın sevişmesi orucu bozar mı?

Kan-kocanın her ikisinin de çıplak olarak birbirlerine sarılmaları mekruhtur. Eşlerin birbirinin dudaklarını öpmeleri ve emmeleri de mekruhtur.  Bu haller esnasında erkekten meni, kadında yaşlık mey dana gelirse ikisinin de orucu bozulur ve kaza gerekir.

Oruçlu kan verebilir mi?

Oruç tutan kimse kan verebilir. Ancak zayıf düşürme ihtimali varsa kan aldırmak mekruhtur. Bu durumda iftardan sonra kan aldırmak daha uygun olur.

Oruçluyken buruna ve kulağa ilaç damlatmak 

Burnuna veya kulağına ilaç damlatan kimsenin orucu bozulur. Ancak keffaret gerekmez. Fakat kulağa giren su orucu bozmadığı gibi, kulağa dökülen su da, orucu bozmaz.

Başkasının yerine oruç tutabilir mi?

Namaz kılmak, oruç tutmak bedenle yapılan ibadetlerdir. Bedenle yapılan ibadetlerde vekâlet caiz değildir. Bundan dolayı bir müslüman diğer müslümanın yerine namaz kılamaz ve oruç tutamaz. Bu ibadetler bizzat mükellef tarafından yapılması lazımdır.

Cinsel organa bir şey sokmak orucu bozar mı?

Bir kadın parmağı ıslak veya yağlı olduğu halde fercine sokarsa orucu bozulur. Ancak böyle bir durum, oruçlu olduğunu hatırlamadan yapılmışsa bozulmaz.

Kadınlar keffaret orucunu nasıl tutar?

Bir kadın, kendisine borç olan keffaret orucunu mutlaka tutması gerekir. Ancak keffaret orucu ara vermeden peş peşe 60 gündür. Bu orucu tutarken adet görecek olan kadın, adeti kesilir kesilmez ara vermeden kaldığı yerden keffaret orucuna devam eder. Eğer âdeti kesildikten sonra ara verirse bu tuttuğu oruçlar sayılmaz. Atmış günü yeniden en baştan tut mak durumunda kalır.

Boğaza kaçan toz, duman orucu bozar mı?

Boğaza duman, un tozu gibi tozlar, sinek v.b. şeyler oruçlunun isteği dışında kaçarsa oruç bozulmaz. Çünkü bunlardan kaçınmak mümkün değlidir.

Ramazan orucunu kaza etmenin vakti

Ramazan sona erdikten sonra gelecek Ramazan’a kadar geçen zaman birimidir. Borcu ödemek için kazada acele etmek menduptur. İkinci Ramazan’ın vaktinin girmesine,tutulmayan oruçlar sığacak kadar bir zaman kaldığında kaza etmede acele etmek vaciptir.

Kaynak: Aile ilmihali

BENZER KONULAR:

Oruç ile ilgili kısa soru ve cevaplar

Ezan okunurken ilaç içmek orucu bozar mı

Kadir gecesi nedir niçin kutlanır