Paylaş
Orucu bozmayan şeyler nelerdir? Hadislerle
Question
ORUCU BOZMAYAN ŞEYLER
وعن عائشة رضي الله عنها قالت: »كان النبي صلى الله عليه وسلم يقبل وهو صائم، ويباشر وهو صائم، ولكنه كان أملككم لإزبه.« متفق عليه، وال لفظ
646- Hz. Äişe radıyallahu anhá şöyle anlatıyor: “Hz. Peygamber sal lallahu aleyhi ve sellem oruçluyken (eşlerini) öper ve onların tenlerine değerdi. Ancak o sizin içinizde nefsine en çok malik olanınızdı. “*
Hadisten Çıkarılan Hükümler:
1- Hadise göre oruç tutanın karısını öpmesi ve onunla oynaşmak amacıyla vücuduna değmesi caizdir. Ancak bunu cinsel ilişkiye girmeksi
zin veya ilişkiye yol açacak bir şey yapmaksızın kendinden emin olduğu zaman yapabilir. Çünkü Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem öyle yapmıştır. Hz. Aişe radıyallahu anhânın “Ancak o sizin içinizde nefsine en çok malik olanınızdı.” ifadesi de bunu göstermektedir. Bu cümlede geçen “irb” kelimesi “ereb” şeklinde de rivayet edilmiştir ve buna göre cümlenin anlamı “Şehvetine en çok malik olanınızdı.” demek olur. Şafiiler ve Hanbeliler bu görüşü benimsemişlerdir.
Bir görüşe göre oruçlu kişinin karısını öpmesi veya ona temas etmesi mutlak olarak mekruhtur. Hanefiler ve Malikiler, İbni Ömer’den alarak bu görüşü kabul etmişlerdir. Bunun sebebi ihtiyatlı olmaktır. Herhalde onlar bu görüşü Hz. Aişe radıyallahu anhânın sözündeki işaretten almışlardır. Bir görüşe göre Mâlikiler böyle yapmayı haram saymışlardır. Her iki gö- rüşe göre de böyle yapan oruçlu kişi boşalırsa orucu kaza etmesi gerekir. Mâlikiler’e göre ise hem kaza hem de kefaret gerekir.
Gerçekte bu görüşler arasında bir ihtilaf yoktur ve hepsi de hadisle, özellikle de son cümlesiyle amel etmişlerdir. Onların buradaki bakış açısı duruma nasıl riayet edileceğidir. Bundan dolayı bazısı sadece genç olan oruçlunun karısını öpmesini ve ona temas etmesini mekruh saymıştır. Asıl olan ise yukarıda öğrendiğin şeydir. Allah daha iyi bilir.
2- Hadiste geçen oruçluyken (eşlerini) öper” ifadesinin zahirine göre, farz ve nafile oruç, ramazan orucu ve diğer oruçlar bu hususta birbirine eşittir. Müslim’in rivayetinden açıkça anlaşılan da budur. Dört imam arasinda bu konuda ihtilaf vardır.
3- Eğer eşine temas etmesinden veya onu öpmesinden dolayı oruc lu kişi boşalırsa ittifakla orucu fasit olur, orucuna devam etmesi ve son ra onu kaza etmesi gerekir. Fakat ona bakar, düşünür ve bunu yapmaya devam ederken boşalırsa cumhura göre orucunu kaza etmesi gerekmez. Mâlikiler’e göre ise orucu kaza etmesi gerekir. Mâlikiler buna delil olarak demişlerdir ki, boşalma birleşmeden istenebilecek en son amaçtır.
Burada oruçlu kişinin dikkat etmesi gereken şey, ihtiyatlı davranarak gözlerini ve düşüncesini olabildiğince korumasıdır. Çünkü o yüce Allah’ın şerefli kıldığı bir orucu tutmakta, o büyük ibadeti yapmaktadır.
وعن ابن عباس رضي الله عنهما: «أن النبي صلى الله عليه وسلم اختجم وهو مخرم، واختم وهو ضائم.« رواة البخاري
647-İbni Abbas radıyallahu anhümä şöyle anlatıyor: “Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ihramlıyken ve oruçluyken kan aldırdı.”5
وعن شداد بن أوس رضي الله عنه أن النبي صلى الله عليه وسلم أتى على رجل بالبقيع وهو يتجم في رمضان فقال: «أفطر الحاجم والمخجوم.» رواه الخمسة إلا الترمذي، وضحه أحمد، وابن خزيمة، وابن حبان .
648- Şeddad b. Evs radıyallahu anhın naklettiğine göre, bir keresinde Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Bakü de ramazan ayında kan aldıran bir adama rastlayınca şöyle buyurdu: “Kan alanın ve kanı alınanın orucu bozuldu. ”
وعن أنس بن مالك رضي الله عنه قال: «أول ما گرهت الحجاقة ل لصائم أن جعفر بن أبي طالب اختجم وهو صائم، قم به النبي صلى الله عليه وسلم فقال: »أفطر هذان« ثم رخص النبي صلى الله عليه وسلم بغد في الحجامة ال لصائم، وكان أنس يختجم وهو صائم.« رواه الدار قطني وقواه.
649- Enes b. Malik radıyallahu anh şöyle anlatıyor: “Oruçlunun kan aldırmasının mekruh sayılması ilk defa şöyle başladı: Cafer b. Ebi Tâlib oruçluyken kan aldırırken Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ona uğradı ve şöyle buyurdu: ‘Bu ikisinin orucu bozuldu. Sonra Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem oruçluyken kan aldırmaya ruhsat verdi. Enes de oruçluyken kan aldırırdı.”
Hadislerden Çıkarılan Hükümler:
1- “Kan alanın ve kanı alınanın orucu bozuldu.” hadisi, oruçlunun kan aldırmasının haram olduğu ve orucunun bozulduğu hakkında delil gos terilmiştir. Hadis, böyle yapan kişinin orucunun bozulacağını açıkça göstermektedir ve son derece sahihtir. Imam Ahmed b. Hanbel hazretlerinin mezhebi budur.
2- İbni Abbas ve Enes hadislerine göre, oruçlu kişinin kan aldırmasına ruhsat verilmiştir. Bu husustaki hadisler oldukça fazladır ve sıhhatleri hak kunda şüphe yoktur. Aralarında Hanefiler’in, Malikiler’in ve Şafiiler’in de bulunduğu cumhurun görüşü budur. Cumhurun, “Kan alanın ve kanı almanın orucu bozuldu.” hadisi hakkında verdikleri cevaplardan bazılarını şöyle sayabiliriz:
a) Imam Şafii’nin belirttiği gibi bu hadis neshedilmiştir. Çünkü Şeddad b. Evs hadisi fetih yılı olan hicretin sekizinci yılında varit olmuştur. Ibni Abbas hadisi ise veda haccında, hicretin onuncu yılında varit olmuştur ve bundan dolayı önceki hadisin hükmünü neshetmiştir. Ayrıca hadislerde ruhsat verdi” ifadesi kullanılmıştır ve ruhsat verme bir şeye azmettikten sonra olur. Buna göre de kan aldıranın orucunun bozulduğuna dair hadis ler neshedilmiş olur.
b) “Orucu bozuldu.” ifadesi, orucun bozulması durumuna maruz kal mak anlamına gelir. Çünkü kan aldıran kişinin bedeni zayıflar. Bu husus, Buhari de Enes b. Mâlik radıyallahu anhdan nakledilmiştir. Veya kan alan bazen bu işlemi yaparken kan aldığı kişinin bir miktar kanını emebilir ve böylece orucu bozulur. Kani alınan kişi ise zayıf düşerek oruç bozmaya ihtiyaç duyar. Bu yoruma göre neshe ihtiyaç yoktur. 50
الله عنها قالت: «اخل رسول الله صلى الله عليه وسلم وعن عائشة رضي
وهو صائم.« رواه ابن ماجه بإسناد ضعيف.
650- Hz. Aişe radıyallahu anhá şöyle anlatıyor: “Resûlullah sallalla. hu aleyhi ve sellem oruçluyken sürme kullandı, ”
قال الترمذي: «لا يصح فيه شيء ،»
Tirmizi şöyle demiştir: “Bu hususta sahih olan hiçbir rivayet yoktur. ”
Hadisten Çıkarılan Hükümler:
Hanefiler’e ve Şafiiler’e göre göze sürme çekmek orucu bozmaz. Hanbeliler’e ve Mâlikiler’e göre sürme boğaza ulaşırsa oruç bozulur ve sadece kaza gerekir. Eğer boğaza ulaşmazsa oruç bozulmaz.
Birinci görüşte olanlar bunu yorumlarken demişlerdir ki vücuttaki kan damarlan oldukça ince olup bunlardan sızma olması pek nadirdir. Sızma olsa bile ağızdaki tükürük içinde yok olur ve böylece oruç bozulmaz. Buluğul Meram
Answer ( 1 )
Oruç, İslam’da Allah’a ibadet olarak belirli bir süre boyunca yeme içme ve bazı diğer fiziksel ihtiyaçlardan kaçınmayı gerektirir. Ancak orucu bozmayan bazı durumlar ve davranışlar da vardır. Aşağıda, orucu bozmayacak şeyler hadislerle açıklanmıştır:
1. Unutarak Yemek veya İçmek
Hadiste şöyle buyrulmuştur:
“Kim oruçlu iken bir şey yer veya içer ve bunu unutur, o zaman orucunu bozmaz. Allah onu affeder.” (Buhari, Sahih, 6669)
Bu hadis, oruçlu kişinin unutkanlık nedeniyle yediği veya içtiği zaman orucunun bozulmadığını bildirir. Kişi hatırladığında hemen yeme içmeyi bırakmalı ve orucuna devam etmelidir.
2. Bir Şeyin Ağıza Girmesi (Fakat Özellikle Tıbbi Sebeplerle)
Oruçlu kişi, tedavi amacıyla ağzına ilaç alabilir veya enjeksiyon olabilir, ancak bu durum orucu bozmaz. Ancak yemek içmek, vücuda besin giren şeyler orucu bozar.
3. Cinsel İlişkiden Kaçınmak
Oruçlu iken cinsel ilişki orucu bozar, ancak bunun dışında orucu bozan başka bir durum yoktur. Cinsel ilişkiye giren kişi oruç bozmuş olur ve kefaret gerektirebilir.
4. Ağızda Su Tutmak
“Bir kimse oruçlu iken bir şey içer veya yer fakat bir zorunluluk nedeniyle vücuduna bir şey girer.” Bu da orucu bozmaz.
5. Ağlamak ve Üzüntü
Ağlamak orucu bozmaz. Şunlar hadislerle ifade edilmiştir.