4 Mezhebe göre: ORUCUN SÜNNETLERİ, ADABI ve MEKRUHLARI

Dört mezhebe göre (Hanefi Şafii Maliki ve Hanbeli) Orucun sünnet adap ve mekruhları

1. Orucun Sünnetleri ve Adabı: Oruçlu kişinin aşağıdaki işleri yapması müstehaptır:

1- Bir yudum su içmek gibi az da olsa sahurda bir şey yemek ve sahuru gecenin son vaktine tehir etmek.

Sahura kalkmak, oruca güç kazanmak içindir. Buharî ile Müslim’in rivayet et tikleri bir hadis buna delildir: “Sahura kalkın. Zira sahur yemeğinde bereket vardır.” Hakim’in Sahih’inde rivayet ettiği şu haber de bunu kuvvetlendirmektedir: “Sahur yemeği ile gündüz tutacağınız oruç için kuvvet kazanın. Gündüzün kaylule uykusu ile de gece kalkıp teheccüt namazı kılmaya kuvvet kazanın. ” Ahmed b. Han bel şu haberi nakletmiştir: “Sahur yemeği berekettir, bir yudum su ile de olsa onu bırakmayın. Çünkü Allah ve melekleri sahurda yemek yiyenlere rahmet ve istiğfar ederler. ”  Sabah vakti girinceye kadar sahuru tehir etmek de müstchaptır. Çünkü Taberanf’de rivayet edilen bir hadiste şöyle buyurulmuştur: “Üç şey Peygamberle rin ahlâkındandır: İftarı acele yapmak, sahuru geciktirmek, namazda sağ eli sol el üzerine koymak. ” Yine Ahmed’in rivayet ettiği bir haberde şöyle buyurulmaktadır. “İftarı acele yapıp sahuru geciktirdikleri müddetçe ümmetim hayır üzerindedir.” Başka bir hadiste şöyle buyurulmuştur: “Şüpheli olanı bırak, şüpheli olmayanı al.”

2- Güneş kesin olarak battığı zaman namazdan önce acele iftar etmek:

İftanın bir hurma ile yahut tatlı bir şey ile yahut su ile yapılması müstehaptır. Bunun gibi iftann üç yahut daha fazla tek sayılı bir şeyle yapılması da müstchaptır. Çünkü hadiste şöyle buyurulmuştur: “İnsanlar iftarda acele ettikleri müddetçe hayır üzerindedirler. ”  Namazdan önce iftar etmek daha faziletlidir. Çünkü Hz. Peygamber (a.s) böyle yapmıştır. 2) Iftann tek sayı ile yapılmasının müstehap ol- masının dayandığı delil Enes hadisidir: “Resulullah (a.s) namaz kılmadan önce bir kaç tane yas hurma ile iftar ederdi. Eğer yaş hurma bulunmazsa kuru hurma ile if tar ederdi. Eğer kuru hurma da yoksa bir kaç yudum su içerdi.” (3) Saatlerin bulun madığı yerlerde hava bulutlu ise güneşin battığında dair kesin bilgi edinilinceye ka dar beklemek gerekir. Fakat hava bulutsuz ise iftarda acele etmek mümkündür. Şa- fiſlere göre iftar etmeksizin visal, sürekli oruç tutmak haramdır. Sürekli oruç iki ve ya daha fazla gün boyunca gece iftar etmeksizin oruç tutmakur. Çünkü Buhari ile Müslim’de bunun yasaklandığı ile ilgili hadisler vardır. Bunun sebebi de vücudun güçsüz düşmesidir. Ancak peşpeşe oruç tutmak Hz. Peygamber (a.s.)’e has özelliklerdendir.

3- İftarda tercih edilen bazı duaları okumak:

Bu dualar şunlardır:

اللهم لك ، وعلى رزقك أفطرت، وعليك توكل، وبك آمنت. ذَهَب وانت النمو، و ألأجر، إن شاء الله، يا اسية القضال اغفر لي، الحمدلله الى أنمائی فص ، وقني فافطر.

“Allahım, senin rızan için oruç tuttum, senin rızkınla orucumu açtım. Sana gü vendim, sana iman ettim. Susuzluk gitti, damarlar ıslandı. İnşaallah ecir ve sevap da sabit oldu. Ey fazl u keremi geniş olan Rabbim, beni yarlıga Hamdolsun Allah’a ki o bana yardım etti de oruç tuttum, rizık verdi de orucumu açtım.”

iftarda dua etmenin sünnet oluşu, bu esnada oruçlu kişinin duasının reddedil miyeceği ile ilgili şu hadistir: “Iftar anında oruçlunun duası geri çevrilmez.”

Duanın sözleri sünnette bu şekilde sabittir.

4- Oruçlu kimselere bir humma yahut bir bardak su ile benzeri şeylerle iftar vermek

En mükemmeli oruçlulan yemeklerle doyurmaktir. Çünkü Hz. peygamber (a.s.) şöyle buyuruyor: “Oruçlu bir kişiye iftar ettiren oruçlunun alacağı sevap ka dar sevap elde eder. Oruçlunun sevabından da hiç bir şey eksilmez.”

5- Sabah vakti girmeden cünüplük, hayız ve nifastan temizlenmek:

Bunun sebebi orucun ilk başlarında temiz bulunmaktadır. İkinci sebebi, Ebu Hu reyre’nin sözü ile çelişkiye düşmekten çıkmaktır. Ebu Hureyre şöyle demiştir: “Cünüp, hayız ve nifas hâlinde yıkanmayıp sabahlayan kimselerin oruçları sahih değildir.” Bir diğer sebebi de kulağın içine, tabii delikler yolu ile iç organlara suyun kaçma korkusudur. Buna göre, Şafiîlerce oruçlunun gereksiz olarak hamama gir mesi mekruhtur. Çünkü bunun kendisine zarar vermesi ve dolayısıyla orucu bozması mümkün ve muhtemeldir. Aynca bu orucun hikmetine uygun düşmeyen bir rahatlamadır. Mutlak olarak bir kimse oruçlu iken yıkanması gerektiği hâlde yıkanirsa orucu sahihtir. Ancak namaz kılmadığından ötürü günahkârdır.

Hayız, yahut nifas durumundaki bir kadın gece temizlense ve yanınki gün oruç tutmaya niyetlenip oruç tutmaya başlasa cünüp kişi de yıkanmaksızın oruç tutacak olsa orucu sahihtir. Çünkü Allah teala şöyle buyuruyor: “Artık bundan sonra geceleri onlara yaklaşın, ve Allah’ın hakkınızda yazdığını isteyin.” (Bakara, 187) Bunun dayandığı delillerden biri de daha önce geçmiş bulunan Buhari ve Müslim’deki şu hadis-i şeriftir: “Hz. Peygamber (a.s.) ihtilâm değil, cinsi ilişkiden ötürü cünüp olarak sabahlar, sonra yıkanır ve oruç tutardi.” Buhan nin rivayet ettiği: “Cünüp olarak sabahlayan kişinin orucu kabul degildir.” hadisi sabah vakti girdiği halde cinsf ilişkide bulunan yahut cinsî ilişkisini sabah vakti girdikten sonra da devam et- tiren kimse manasında tevil edilmiştir.

6- Dili ve diğer Organları günahı olmayan lüzumsuz işlerden korumak:

Dedikodu, söz taşıma, yalan konuşmak gibi haram olan işleri yapmak ise Ra mazan’da oruçlu iken daha kuvvetli bir şekilde yasaktır. Buna dikkat göstermek her zaman farzdır, hangi vakitte olursa olsun yapılması haramdır. Hz. Peygamber (a.s.) şöyle buyurmuştur: “Yalan konuşmayı, yalan sözlerle amel etmeyi terketmeyen kimsenin yemesini içmesini terketmesine Allah’ın ihtiyacı yoktur”  Başka bir hadiste ise şöyle buyurulmuştur: “Nice oruç tutanlar vardır ki, orucundan susuzluk çekme ve açlıktan başka bir kazancı yoktur. Nice gece kalkıp nafile ibadet yapanlar vardır ki, bu kalkmasından ötürü uykusuzluktan başka bir kazancı yoktur.”
Bir kimseye Ramazan’da sövülürse, yüksek sesle: “Ben oruçluyum” demesi sün nettir. Çünkü Buhari ile Müslim’de Ebu Hureyre’den rivayet edilen bir hadis-i şerif te şöyle buyurulmaktadır: “Sizden biri oruçlu olduğu zaman kötü söz söylemesin, bağırıp çağırmasın, Bir kimse kendisine sövecek olursa, yahut dövüşecek olursa: “Ben oruçluyum” desin. ” Ramazan ayının dışında oruçlu olduğu durumlarda ise, bunu gizli olarak söyleyip kendini teskin etsin. Çünkü nafile oruçlarda riyadan kaçmak esastır.

7- Orucu bozmayan bazı mübah şehvetleri terk etmek:

Bunların örnekleri şunlardır: İşitme, görme, dokunma, kokulu bir çiçeği kok lama yahut ona bakmak gibi. Çünkü bunlarda orucun hikmeti ile uyuşmayan bir ne vi rahatlama vardır. Bütün bu sayılanlar hamama girmekte olduğu gibi mekruh tur.

8- Şafiilere göre oruçlu kişinin damardan kan aldırmayı yahut hacamat vb. işleri terk etmesi de sünnettir.

Bunun sebebi, bu sayılanların orucu bozduğunu kabul edenlere aykın davran maktan kaçınmaktır. Ittifakla, şekerli olmayan sakız çiğnemeyi terketmek de sünnettir. Çünkü sakız ve benzeri şeyler tükürüğü çoğaltır, susuzluğu giderir. Boğaza kaçması korkusu ile yiyecek maddelerinden bazı maddeleri çiğnemeyi terketmek de sünnettir. Bunun gibi, boşalma tehlikesi söz konusu olan öpüşmeyi de terketmek yine sünnettir. Şafiflere göre, kan aldırmanın orucu bozmaması, Hz. Peygamber (a.s)’in oruclu iken kan aldırmasına binaendir.  “Hacamat yapanın da, yaptıranın da orucu bozulmuştur. ”  hadisi ise neshedilmiştir. Hanbelilere göre hacamat orucu bozar.

9- Ailesi için mümkün olduğunca bol infakta bulunmak, akrabalara iyilikte bulunmak, fakirlere ve miskinlere çok sadaka vermek:

Bunları yapmanın sünnet oluşunun dayandığı delil Buhari ve Müslim’de riva yet edilen şu hadis-i şeriftir: “Hz. Peygamber (a.s) hayır yapmada insanların en co merti idi. Ramazan’da Cebrail ile karşılaştığı zaman ise en cömert davranandı.” Bunun hikmeti oruç tutanlann ve ibadetle meşgul olanlann ihtiyaçlannı gidermek suretiyle kalplerini rahatlatmakur.

10- İlim ve Kur’an okumakla, zikir ve salavat getirmekle meşgul olmak:

İmkânlar ölçüsünde gece ve gündüz bu sayılanları yapmak sünnettir. Çünkü Buhari ile Müslim’de rivayet edilen bir hadis-i şerifte şöyle buyurulmaktadır: “Hz. Peygamber (a.s) Ramazan’da her gece Cebrail (a.s) ile karşılaşır, onunla Kur’an müzakere ve mukabelesinde bulunurdu.” Bunun gibi bütün hayır işleri yapmak da sünnettir. Çünkü Ramazan’da sadaka vermek, Ramazan dışında farz ibadetle meşgul olmaya denktir. Dolayısıyla yapılan hayırların sevabı kat kattır.

11- Özellikle Ramazan’ın son on gününde itikâfa girmek:

Çünkü itikafa girmek nefsi yasaklardan korumayı daha kolay sağlar. Emredilen şeyleri yapmaya daha çok yaklaştırıcıdır. Bir de kişi itikafta iken Kadir gecesine tesadüf etmesi ihtimali ve umudu vardır. Müslim’in rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (a.s) Ramazan’ın son on gününde, diğer zamanlannda göstermediği gayret ve itinayı gösterirdi. Hz. Aişe (r.a) şöyle buyurmuştur: “Hz. Peygamber (a.s) Ra mazan’ın son on günü girince bütün geceyi ihya eder, ailesini uyandırır, kadınlar dan ayrı kalırdı.”

Daha önce de açıkladığımız üzere, Kadir gecesinde sünnet olan şu duayı okumaktır:

اَللَّهُمَّ اِنَّكَ عَفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّى

Hz. Peygamber (a.s) Kadir gecesini gözler, hem gecesini hem gündüzünü ihya ederdi.

İşe bu sayılanlar orucun sünnetleridir. Şafiflerle Hanbeliler bunların sayısını çoğaltmış, Hanefiler ise kısaltmışur. Hanefîler sadece üç şeyin müstehap olduğunu söylemekle yetinmişlerdir. Sahura kalkmak, sahuru geciktirmek, bulutlu olmayan günlerde iftarı acele yapmak.

Malikilere göre: Orucun sünnetleri şunlardır. Sahura kalkmak, sahuru geç yapmak iftan acele yapmak, dili ve diğer organları korumak, Ramazan’ın sonunda itikafa girmek

Orucun Faziletleri Ise Şunlardır: Orucu ibadetlerle mamur etmek, çok sadaka vermek, şüpheli olmayan helâl şeylerle iftar etmek, iftara kuru hurma yahut su ile başlamak, geceleri özellikle Kadir gecesini ibadet ile ihya etmek.

2. Orucun Mekruhları

Oruçta aşağıda zikredilen hususları yapmak mekruhtur:

1- Peşpeşe Oruç Tutmak (Visal orucu):

İki gün arasında yemek-içmek suretiyle iftar etmemektir. Alimlerin çoğunluğuna göre bunu yapmak mekruhtur. (1) Şafii lere göre ise haramdır. Bu husus daha önce açıklanmıştır. Ancak peşpeşe oruç tut mak Hz. Peygamber (a.s)’e mahsustur. Bunu yapmak onun için mübah idi. Dayan dığı delil İbni Ömer hadisidir: “Hz. Peygamber (a.s) Ramazan’da iftar etmeksizin peşpeşe oruç tuttu. İnsanlar da öyle yapınca Rasulullah bunu yasakladı. Ashab: “Sen pespeşe oruç tutuyorsun?” deyince şöyle buyurdu: “Ben sizden biri gibi degi lim. Beni rabbim yedirip içirir.” Bu hadis, peşpeşe orucun sadece Hz. Peygamber (a.s)’e mahsus olmasını başkaların buna katılmamalarını gerektirir. Cumhura göre, peşpeşe oruç tutmak haram değildir. Çünkü bu yasak ümmetine acımaktan ve onlara kolaylık sağlamaktan kaynaklanmaktadır. Şafiilere göre, peşpeşe oruç tutmak yasak dolayısıyla haramdır. Nitekim bunu daha önce açıkladık.

2- Öpüşmek ve cinsi ilişki dışındaki hareketlerde bulunmak. Hatta bu düşün mek ve bakmak şeklinde de olsa mekruhtur. Çünkü bu durum genellikle oruçlu ki şiyi ihtilam olmak suretiyle oruç bozmaya kadar götürebilir. Bu durum, yani mek- ruhluk hükmü, kendisinin boşalmaktan emin olması durumuna bağlıdır. Eğer bo şalmak suretiyle orucunun bozulmasından emin değilse, o takdirde yukanda sayı lanlan yapmak haramdır.

3- Gündüzün hoş koku sürünmek, hoş kokulu bir şeyi koklamak, hamama girmek suretiyle rahatlamak gibi şeylerde aşınya kaçmak da mekruhtur.

4- Yiyecek maddesini veya sakız çiğnemek de mekruhtur. Sebebi, tatmak su retiyle bir şeyin içeriye gitmesi korkusudur. Bununla beraber sakız tükürük yapar. Bir görüşe göre, sakızın yaptığı tükürüğü yutmak orucu bozar. Eğer tükürüğü dışarı atarsa o takdirde de susuz kalır.

Mezheplere göre orucun mekruhlarının özeti şöyledir:

Hanefilere göre: Oruçluya yedi şey mekruhtur.

1- Özürsüz olarak bir şeyi tatmak ve çiğnemek. Çünkü bunu yapmak orucun bozulmasına sebep olabilir.

2- Şekerli olmayan sakızlan çiğnemek. Çünkü sakız çiğneyen oruçlu kişi oruç tutmamakla itham edilebilir. İster kadın olsun ister erkek olsun durum değişmez.

3-4- Öpüşmek, kucaklaşmak, ileri derecede münasebette bulunmak. Ancak bu sayılanlarda eğer kişi boşalma veya cinsî ilişkiye düşmekten emin değilse mekruh olur. Kuvvetli olan görüş budur. Çünkü bunları yapmakla sonuçta orucun bo zulmasına sebep olma söz konusudur. Bir kimsenin hanımının dudaklarını kuvvetli bir şekilde öpmesi de mekruhtur. Fakat kendinden emin ise mekruh olmaz.

5- 6- Bilerek ağızda tükrügü toplayıp sonra da yutmak. Oruçlu kişiyi şüpheden uzaklaştırmak için bu kerih görülmüştür.

7- Damardan kan aldırmak yahut hacamat yaptırmak gibi kişinin bünyesini zayıflatma ihtimali olan şeyleri yapmak.

Şu dokuz şey oruçlu için mekruh değildir:

1,2- Cinsî ilişkide bulunma tehlikesi ile boşalma tehlikesi yoksa öpüşmek veya kucaklaşmak. Çünkü Hz. Aişe’nin rivayet ettiği bir hadis-i şerifte oruçlu iken Hz. Peygamber (a.s)’in hanımlarını öptüğü ve cinsî ilişki dışında onlarla şakalaştığı rivayet edilmektedir.

3,4- Biyıklara hoş koku sürmek, göze sürme çekmek.

5,6- Oruç tutanın bünyesini zayıflatmadığı takdirde damardan kan aldırmak yahut hacamat yaptırmak.

7- Gündüzün sonunda misvak kullanmak. Gündüzün başında ve sonunda bunu yapmak sünnettir. Hatta misvak yaş yahut su ile ıslatılmış olsa da böyledir.

8- Abdest dışında ağıza ve buruna su verip çalkalamak, sümkürmekte de her hangi bir beis yoktur.

9- Serinlemek için yıkanmak ve islak bir beze sürünmenin fetvaya esas olan görüşe göre oruca bir zararı yoktur.

Malikflere göre:

1- Dışan çıkarsa da tadı olan yaş bir şeyi ağıza sokmak; tuz, bal, sirke gibi tadı olup durumuna bakmak için yapan kişi kendisi de olsa bir şey tatmak, boğazına bir şeyler kaçması korkusundan ötürü mekruhtur.

2- Çocuk için hurma ve sakız çiğnemek. Eğer bu esnada boğaza bir şey kaçarsa kaza lâzım gelir.

3- Kadının yanına girmek, ona bakmak, düşünmek ve bakmak suretiyle cinsi ilişki öncesi hareketlerde bulunmak. Çünkü bu gibi durumlar genellikle oruçlu kişi nin meni akıtması suretiyle orucunun bozulmasına sebep olur. Bu hüküm kendin den emin olma durumuna bağlıdır. Eğer kişi kendinden emin değilse, bunlan yap mak haramdır.
4- Gündüz hoş koku sürünmek yahut koklamak.

5- İftar etmeksizin peşpeşe oruç tutmak.

6- Ağıza su verip çalkalamak ve burna su çekmekte mübalağa etmek.

7- Gündüzün diş kovuklannı tedavi etmek. Ancak geceye tehir edilmesinde bir hastalığın ortaya çıkması yahut artması yahut çok şiddetli bir ağrı söz konusu olursa mekruh değildir. Bir kimse bu gibi bir durumda istemeyerek ilaçtan biraz şey yutar sa orucu bozulur, kaza etmesi gerekir.

8- Gündüzün çok uyumak.

9- Lüzumsuz konuşmak, lüzumsuz işler yapmak.

10- Kan aldırmak. (hacamat)

Şafiflere göre: Orucun mekruhlan şunlardır: Damardan kan aldırmak, ha camat yaptırmak, öpüşmek (eğer boşalma korkusu olursa haramdır.) yiyecek mad desini tatmak, sakız çiğnemek, hamama girmek, işitme, görme, dokunma, koklama gibi lezzet verici şeylerde aşınya kaçmak. Çünkü bu gibi şeylerde orucun hikmeti ne uymayan rahatlamak söz konusudur. En kuvvetli görüşe göre, eğer şehveti tah rik ederse öpüşmek tahrimen mekruhtur.

Zeval vaktinden güneşin batışına kadar misvak kullanmak da mekruhtur. Da yandığı delil daha önce de geçen şu hadistir: “Yemin olsun ki, oruçlu kişinin ağız ko kusu Allah katında (Kıyamet gününde) misk kokusundan daha üstündür. ” Bu koku da zeval vaktinden sonraki zamanla ilgilidir. Çünkü zeval vaktinden önceki ağız kokusu yemeğin eseridir, zevál vaktinden sonraki ise ibadetin eseridir. Ağız koku sunun Allah katında en hoş koku olmasının manası, Allah’ın onu övmesi ve ondan razı olmasıdır. Ağıza ve buruna su verirken mübalağa etmek, boğaza bir şey kaç ması korkusundan ötürü mekruhtur.

Hanbelilere göre: Oruçlu kimseler için aşağıdaki işleri yapmak mekruhtur:

1- Tükrüğü toplayıp yutmak. Çünkü tükrüğün orucu bozması konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Eğer bu bilerek yapılırsa oruç bozulmaz. Çünkü tükrük çıktığı yerden mideye ulaşmaktadır. Eğer tükrük dudaklar arasından çıkarılırsa yahut ağızdan ayrılır da ondan sonra yutulursa oruç bozulur. Çünkü yerinden ayrılmıştır. Genel olarak bundan kaçınma imkânı da vardır. Oruçlunun mutad şekilde tükrüğünü yutmasında bir beis yoktur. Bunda ihtilaf bulunmamaktadır. Çünkü bu, yoldaki tozlar gibidir korunulması güçtür. Oruçlu kişinin sümüğünü yutması ha ramdır. Ağıza ulaştıktan sonra yutulursa, ister içeriden gelsin ister göğsünden gelsin, ister beyinden gelsin, orucu bozar. Çünkü ağız dışından gelmektedir. Bu kus maya benzer.

2- Ağızı çalkalamakta veya sümkürmekte mübalağa etmek de mekruhtur. Da yandığı delil, Hz. Peygamber (a.s)’in Lakit b. Sabia’ya: “Suyu ağızda çalkalamakta mübalağa et. Ancak oruçlu isen müstesna. ” büyümesidir. Bu husus abdest bahsin de geçmiştir. Normal şekilde ağıza ve buruna su vermekle oruç bozulmaz. Bunda her hangi bir ihtilaf yoktur. İster taharet için olsun ister başka maksatlarla olsun, fark etmez.

3- Gereksiz olarak bir yiyecek maddesini tatmak da mekruhtur. Çünkü bunu yapan kişi, yiyecek maddesinin boğazına ulaşıp orucunu bozmasından emin ola maz. Eğer tattığı şeyin tadını boğazında hissederse orucunu bozar. Çünkü kerahet mutlaktır.

4. Ağızda dağılmayan sakız çiğnemek. Çünkü bu sakız tükrük toplar ve ağzı kurutur, susuzluk verir. Eğer kişi sakızın tadını boğazında hissederse orucunu bo zar. Çünkü kaçınılması mümkün olan yabancı bir madde içeriye gitmektedir. Ağız- da dağılan sakız ve benzeri maddeleri çiğnemek haramdır. Tükürüğünü yutmasa da kişinin bunu yapması haramdır. Çünkü bu durum sakızın gıda çiğneme yerine geçmesi zannına sebep olmaktadır.

5- Sadece şehveti tahrik olan kimseler için öpüşmek de mekruhtur. Çünkü da ha önce geçen Aişe hadisinde şöyle denilmekterir: “Hz. Peygamber (a.s) oruçluken hanımını öper, cinsi ilişki dışında şakalaşırdı. Hz. Peygamber kendine en çok sahip olanınızdı.” “Yine Hz. Peygamber (a.s) bir genci bundan yasakladı, fakat yaşlıya müsaade etti. ”

Eğer şehvet fazlalığı sebebiyle öpüşmeden ötürü boşalmanın olacağı zannedilirse, bu ihtilafsız haramdır. Şehveti tahrik olmayanın öpüşmesi, cinsi ilişki öncesi hareketlerde bulunmasında bir kerahet yoktur.

6- Oruçlu kişinin dişleri arasında yemek artığı bırakması mekruhtur. Bunun sebebi, bunlardan tükrügüne bir şeyler karışarak midesine girmesidir.

7- Misk, kâfur, yağ, buhur, amber ve benzeri insan nefesi ile boğazına kaçmalarından emin olunmayan kokulan koklamak.

Oruçlu kimsenin yıkanmasında bir beis yoktur. Çünkü: “Hz. Peygamber (a.s) cünüplükten yıkanır, sonra da orucuna devam ederdi. ” Yine oruçlu kimsenin misvak kullanmasında bir beis yoktur. Amir b. Rabia: “Sayamayacağım kadar çok kere Hz, Peygamber (a.s)’in oruçlu iken misvak kullandığını gördüm.” demiştir.

Kaynak: Dört mezhebe göre islam fıkhı vehbe zuhayli

Oruçlu iken mastürbasyon yapılır mı? Diyanet

Sahura kalkmadan oruç tutulur mu?

Sahur yemeğinin fazileti ve önemi

Üç aylar nedir ve faziletleri