ORUCUN MEŞRUİYETİ, FAZİLETİ VE HİKMETİNİN AÇIKLANMASI

Orucun tarifi:

Oruç lügatte; herhangi bir şeyden sakınmak, uzak olmak, kendini alıkoymak anlamındadır. Bu bağlamda, Hz. Meryem’in sözünün aktarıldığı şu ayeti zikredebiliriz:

راني نذرت للرخمن ضؤما فلن أكلم اليوم انسيا

“Ben Rahman’a oruç adadım; artık bugün hiçbir insanla konuşmayacağım. ”

Buna göre oruç “susmak” yani “konuşmaktan sakınmak” anlamındaydı. Oruç istizahta ise; fecirden güneşin batmasına kadar ye me-içme gibi orucu bozan şeylerden sakınmaktır.

– Meşruiyetinin delili:

Farz olan oruç, daha önce de ifade ettiğimiz gibi Ramazan oru cudur. Farziyetinin delili ise Kur’an ve sünnettir.

Kur’an-ı Kerim’den delili şu ayetlerdir:

يا أيها الذين ءامنوا کتب علیکم القيام كما كتب على الذين من قبلكم

لعلكم تتقون ” أياما معدودات فمن كان منكم مريضا أو على سفر فعدة من أيام أخر وعلى الذين يطيقونه فدية طعام مشكين من تطوع خيرا فهو خير له وأن تصوموا خير لكم إن كنتم تعلمون ” شهر رمضان الذي أنزل فيه القرآن هدى للناس وبينات من الهدى والفرقان فمن شهد منكم الشهر فليضمه ومن كان مريضا أو على سفر فعدة من أيام أخر يريد الله بكم اليسر ولا يريد بكم العشر ولنكلوأ العدة ولنكبروا ال له على ما هداكم ولعلكم تشكزون

“Ey iman edenler! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı, ki takvalı olasınız (Allah’a karşı sorumluluğu nuzun bilincine varasınız). Oruç sayılı günlerdir. Sizden her kim hasta veya yolculukta olursa, sayılı olarak başka günlerde (oruç tutmak) vardır. Ona güç yetiremeyenlere de bir fakir doyumu fidye vardır. Her kim de gönlünden bir hayır yaparsa işte bu ken disi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz; oruç tutmanız sizin için daha da hayırlıdır. Ramazan ayı ki, insanlar için hidayet olan Kur’an, doğru yolu gösteren ve hak ile batılı ayıran apaçık deliller halinde onda indirilmiştir. Sizden her kim o aya şahid olursa oruc tutsun. Hasta olan veya yolculukta bulunan kimse, sayılı olmak üzere diğer günlerden (tutsun). Allah, sizin için kolaylık ister, sizin için zorluk istemez; böylece sayıyı tamamlayasınız ve sizi doğru yola ilettiğinden dolayı Allah’ı yüceltesiniz; umulur ki şükredersiniz.. ”

Sunnet-i Nebeviyye’den delili ise Imam Buhârî ve başkalarının rivayet ettikleri şu hadis-i şeriftir:

«جاء رجل إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم، فإذا هو يسأله . عن الإسلام، فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: خمس صلوات في اليوم

والليلة. فقال الرجل: هل علي غيرها؟ قال النبي صلى الله عليه وسلم: لا، إلا أن تطوع. فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: وصيام رمضان. قال الرجل: هل علي غيره؟ قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: لا، إلا أن تطوع. قال: وذكر له رسول الله صلى الله عليه وسلم الزكاة، فقال الرجل: هل على غيرها؟ فقال له رسول الله صلى الله عليه وسلم: لآ، إلا أن تطوع. فأذبر الرجل وهو يقول: والله لا أزيد على هذا، ولا أنقض. قال النبي صلى الله عليه وسلم

أفلح إن صدق»

“Bir adam Rasulullah’a İslâm’ın erk ve ahkamını sormak için geldi. Rasulullah da ona; ‘Gece ve gündüz olmak üzere bir günde bes vakit namaz buyurdu. Adam tekrar: Bu beş dışında bir borcum var mı? diye sordu. Hz. Peygamber (s.a.) de; Hayır! Ancak diler sen nafile kılabilirsin dedi ve ardından Ramazan orucu da var! dedi. Adam: Bunun dışında oruç var mı? diye sordu. Hz. Peygamber (s.a.): Hayır! Ancak dilersen nafile tutarsın dedi. Hz. Peygamber (s.a.) ona zekâtı hatırlattı. Adam: Zekât dışında borcum var mi? dedi. Hz. Peygamber (s.a.): Hayır, ama nâfile verirsen o baska!’ dedi. Adam geri döndü ve giderayak: ‘Bunlara ilâve yapmayacağım gibi noksan da tutmayacağım’ dedi. Hz. Peygamber (s.a.) de: Sözünde durursa kurtuluşa ermiştir buyurdu. ”

– Ramazan orucunun fazileti:

Orucun, özellikle de farz orucun fazileti son derece büyüktür. İmam Buhârî ve başkalarının Ebû Hureyre’den rivayet ettikleri bir kudsi hadiste Hz. Peygamber (s.a), Allah’ın (c.c.) şöyle buyurduğunu söylemiştir:

كل عمل ابن آدم له إلا الصيام، فإنه لي وأنا أجزي به، والصيام لجنة وإذا كان يوم صوم أحدكم فلا يرفث ولا يضب ، فإن سائة أحد أو قاتله ، فليقل إني امرؤ صائم . والذي نفس محمد بيده، لخلوف فم الصائم أطيب للصائم فرختان يفرحهما: إذا أفطر فرخ، وإذا لقي المسك عند الله من ريح

ربه فرح بصومه)

“Ademoğlunun her ameli kendisi içindir. Ama oruç benim içindir ve karşılığını ben vereceğim. Oruç kalkandır. Biriniz bir gün oruç tutacak olursa kötü söz sarf etmesin, bağırıp çağırma sın. Birisi kendisine yakışıksız laf edecek veya kavga edecek olur sa ‘ben oruçluyum!” desin. Yemin ederim ki, oruçlunun ağız ko kusu Allah katında misk kokusundan daha sevimlidir. Oruçlu için iki sevinç vardır: Biri, orucu açtığı zamanki sevincidir; diğeri de Rabbine kavuştuğu zamanki sevincidir. ”

İmam Ahmed b. Hanbel ve Nesâî’nin rivayet ettikleri bir başka hadis ise şöyledir:

إن الله تبارك وتعالى فرض صيام رمضان عليكم وسنت لكم قيامه فمن ضامة وقامة إيمانا واحتسابا خرج من توبه كيوم ولدثه أه)

Allah size Ramazan orucunu farz kıldı. Ben de onun gecesi rat thua etmenizi sünnet kıldım. Her kim iman ederek ve sevabını umarak Ramazan’da (gündüz) oruç tutar ve gecesini de ibadetle
thya ederse, annesinden doğduğu günkü gibi günahlarından arinir: ”

– Orucun hikmeti:

Orucun farz olmasındaki hikmet aşikardır. Çünkü, tıp ilmi ve doktorlar tarafından kanıtlanıp inkarı mümkün olmayan tıbbi fayda larının yanı sıra oruçta; ruhî terbiye, nefsin arındırılması, samimiyet eğitimi, sabra alıştırma, Allah’a kul olmanın ifadesi, müslüman bir ferdin yiyecek bir şey bulamadığı için aç kalan müslüman kardeşinin durumunu hissetmesinin sağlanması gibi faydalar vardır.

Orucun hikmeti nedir?

İçki ve kumarın zararları kısaca