Paylaş
Peygamberimizin müziğe ve müzik aletlerine bakışı
Question
Müzik ve çalgı aletlerinden yüz çevirmek
Müzik ve çalgı aletleri ile ilgili hadisler, peygamber efendimizin müzik ile ilgili düşünceleri
Kurtubî İsra suresinde yer alan yüce Allah’ın: “Onlardan gücünün yettiği kimseleri sesinle yerinden oynat. Onlara karşı atlılarınla, piyadelerinle gürültü çıkararak baskın düzenle, mallarına evlatlarına ortak ol, onlara batıl vaadlerde bulun. Fakat şeytan onlara bir aldatıştan başka ne vaadeder?” (el-İsra, 17/64) buyruğunu açıklarken şunları söylemektedir: “Âyet-i kerimede çalgı aletlerinin şarkı ve boş oyalayıcı işlerin haram kılındığına delâlet eden ifadeler vardır. Çünkü yüce Allah: “Onlardan gücünün yettiği kimseleri sesinle yerinden oynat.” buyruğu bir görüşe göre bu demektir. Mücahid dedi ki: “Şeytanın sesi yahut fiili ve onun güzel gördüğü işlerden olan herbir şeyden sakınmak icab eder.”
Beyhâkî, es-Sünenu’l-Kübrâ’da Abdullah b. Dinar’dan şöyle dediğini rivayet etmektedir: İbn Ömer şarkı söyleyen bir küçük kızın yanından geçti. Şöyle dedi: Eğer şeytan (kötülüğe sürüklemeksizin) kimsenin yakasını bırakacak olsaydı bunu bırakırdı.
İbn Ebi’d-Dünya ve Beyhâkî, Şuabu’l-İman’da İbn Mesud Radıyallahu anh’dan şöyle dediğini rivayet etmektedirler: Kişi bineğine binip de Allah’ın adını anmazsa bir şeytan onunla birlikte terkisine biner ve ona haydi şarkı söyle, der. Eğer güzel şarkı söyleyemiyor ise ona: Temennide bulun, der.
Yine İbn Ebi’d-Dünya’nın naklettiğine göre Ömer b. Abdu’l-Aziz -Allah’ın rahmeti üzerine olsun- oğlunun mürebbisine şunu yazmıştır: “Onların senin tedibin neticesinde kanaat sahibi olacakları ilk husus başlangıcı şeytan, âkıbeti Rahmanın gazabı olan lehviyâta buğzetmek olsun. Çünkü ilim bellemiş güvenilir kimselerden bana ulaştığına göre çalgı aletlerinin çalındığı yerde bulunmak ve şarkıları dinlemek ve bunları dillendirmek, suyun otu yeşerttiği gibi kalpte münafıklığı yeşertir.”
Benzeri konular:
Answer ( 1 )
Peygamber Efendimiz Muhammed (s.a.v.)’in müziğe ve müzik aletlerine bakışı konusunda İslam kaynaklarında farklı görüşler bulunmaktadır. Genel olarak, İslam’ın temel prensiplerinden biri olan nefsin kontrol edilmesi ve ruhsal gelişim, İslam’ın toplumdaki eğlenceleri ve araçları üzerinde de etkili olmuştur.
Peygamber Efendimizin müzik ve çalgı aletleriyle ilgili tutumu, daha çok ölçülü bir şekilde yapılması ve aşırıya kaçılmaması yönündeydi. Bazı hadislerde, özellikle eğlencenin ölçüsüz hale gelmesi, insanları ibadetten alıkoyması, boş zamanları israf etmesi ve ahlaki değerleri zedelemesi konusunda uyarılar bulunur. Müslümanların, müzikle ilgili faaliyetlerde nefsani arzulara kapılmamaları gerektiği vurgulanmıştır.
Hadislerde, Peygamber Efendimiz’in müzik aletlerini doğrudan yasaklayan ifadeler kullandığına dair bazı rivayetler vardır. Örneğin, sahih hadis kaynaklarında, “Ümmetimden bazı insanlar, haram olan çalgı aletlerini helal kılacaklardır” şeklinde bir uyarı bulunmaktadır (Buhari, “Eşribe”, 29). Bu tür rivayetler, müzik ve çalgı aletlerinin İslam’da hoş karşılanmadığını ima eder.
Ancak bu konuda farklı görüşler de mevcuttur. Bazı İslam alimleri, müziği ve çalgı aletlerini tamamen yasaklamazlar. Bu alandaki görüş ayrılıkları, müzik ve eğlencenin nasıl yapıldığına, içeriğine ve amacına bağlı olarak değişir.
Sonuç olarak, Peygamber Efendimizin müziğe ve çalgı aletlerine bakışı, toplumu eğlendirecek ya da ibadetten uzaklaştıracak aşırılıklardan kaçınmayı amaçlayan bir dengeye dayanıyordu.