Şafii mezhebine göre Cenaze Namazı

Şu hadîs, cenaze namazının meşruiyetine delâlet etmektedir: ‘Hz. Peygamber, Necâşî’nin vefatını, Necâşî’nin öldüğü gün insanlara haber verdi. Müteakiben halkı musallaya çıkarıp dört tekbir aldı‘.

Cenaze namazı, ancak ölü yıkandıktan sonra sahih olur. Cenaze na­mazının kılınma şekli şöyledir:

1. İhram tekbiri alınıp niyet edilir.
Niyetin keyfiyeti, dört tekbirden ibaret olan namazı farz-ı kifaye ola­rak şu ölünün üzerine kılmaya içinden niyet etmek şeklindedir.

2. Tekbir alındığında, normal namazlarda olduğu gibi eller bağlanıp Fatiha sûresi okunur.

3. Fatiha’yı tamamladıktan sonra ikinci tekbir alınır, eller kulak memelerine değecek kadar kaldırılır, sonra eller bağlanır. Sonra Hz. Peygamber’e salât ve selâm okunur. Bunun en efdali ise içinde Hz. İbrahim’e salât ve selâm okunanlardır. Bunlar namazın hükümleri bah­sinde geçmişti.

4. Sonra üçüncü tekbir alınır ve ölü için dua edilir. Zaten cenaze namazındaki en büyük maksat duadır.
Talha b. Abdullah b. Avf şöyle rivayet etmiştir: İbn Abbas’ın ar­kasında cenaze namazı kıldım. Fatiha’yı okudu ve sonra şöyle dedi: ‘Onlar Fatiha okumanın sünnet olduğunu bilsinler’.
Ebu Usame b. Fahr’dan şöyle rivayet edilmiştir: ‘Cenaze namazında sünnet olan-, imam tekbir aldıktan sonra Fatiha’yı gizlice okumak, sonra Hz. Peygamber’e salât ve selâm getirmek, ölü için dua etmek, tekbirlerden sonra bir şey okumamak, sonra da gizlice selâm vermektir’.
Cenaze namazının bu şekilde kılınması şöhret bulmamıştır.
Duanın en azı ‘Yârab! Ona rahmet et’ veya ‘Yârab! Onu affet’ de­mektir. Duanın ekmeli ise Hz. Peygamber’den rivayet edilen şu duayı okumaktır:
Ey Allahım! Dirimizi, ölümüzü, hazır olanımızı ve olmayanımızı, küçüklerimizi, büyüklerimizi, erkeklerimizi, kadınlarımızı bağışla! Ey Allahım! İçimizden yaşamasını dilediğini İslâm üzere yaşat, içimizden ölmesini dilediğini de iman üzere öldür.[4]Sonra şöyle dua etmelidir: Alhhumme hazâ abduke ve ibnu abdeyke. (Ey Allahım! Bu senin kulundur ve iki kulunun da evladıdır). Eğer ölü, kadın olursa şöyle dua edilmelidir:
Yârab! Şu senin kulun ve şu da iki kulunun kızıdır. Eğer kadınsa;
Allahım, bu cariyendir ve cariyenin kızıdır. Dostlarını bırakarak dünyanın genişliğinden çıkıp kabrin karanlığına girmiştir. Kabird mülâki olacak şeylerle başbaşa kalmıştır. O, senden başka ilah ol­madığına ve Muhammed’in, senin kulun ve rasûlün olduğuna şehadet ederdi. Sen onu bizden daha iyi bilirsin. Yârab! O, senin mi­safirindir, sen, ağırlayanların en hayırhsısın. O, senin nimetine muh­taç olmuştur. Sen ona azap etmekten müstağnisin. Biz sana yalvara-rak geldik, ona şefaat ederek geldik. Ey Allahım! Eğer iyilik işleyense iyiliğini artır. Eğer kötülük işlemişse kötülüğünden vazgeç. Onu rah­metinle, rızanla karşı karşıya getir. Onu kabir fitnesinden ve azabın­dan koru. Onun kabrini genişlet. Onun yanlarını yerden uzak tut. Rahmetinle onu emniyete kavuştur. Azabından emin kıl. Ta ki onu cennetine koyacağın zamana kadar. Ey merhametlilerin en merha­metlisi!
Eğer ölen, çocuk olursa şöyle dua edilir:

5 Ey Allahım! Bu çocuğu anne ve babasına öncü kıl. Şeref, nasihat, ibret ve şefaatçi kıl. Onların kalplerine sabır ihsan eyle. Onları, evlat­larından sonra fitneye düşürme, çocuklarının ecrinden mahrum etme!
Bu duaları, İmam Şafii birtakım rivayetlerden seçmiştir. Çoğu zaman aynı mânâyı ifade eden lafızları kendisi kullanmıştır. İmam Şafii’nin öğrencileri de bunları güzel görmüşlerdir.
Bu husustaki en güçlü rivayet, Avf b. Mâlik’in rivayetidir: Hz. Pey­gamber, bir cenaze üzerine namaz kıldırdı. Ben de onun duasından şunları ezberledim. Hz. Peygamber şöyle diyordu:
Allahım! Ona mağfiret et, ona merhamet eyle ve onu her türlü belâ ve kötülüklerden selâmette kıl. Onu affet. Vardığı yerde ona ikram eyle, girdiği yeri (kabrini) geniş kıl. Onu su, kar ve dolu ile yıka. Ve onu beyaz elbiseyi kirden temizlediğin gibi hatalardan temizle, ona dünyadaki mekânı karşılığında ondan daha hayırlı bir mekân, aile ve akrabası yerine dünyadakilerden daha hayırlı bir aile ve akraba, eşinden de daha hayırlı bir eş ver! Onu cennete koy ve kabir fitne-siyle cehennem azabından koru!
Avf b. Mâlik şöyle demiştir: “Bu duayı işitince ‘keşke bu ölünün ye­rinde ben olaydım’ diye temennide bulundum”.

6. Sonra dördüncü tekbir alınıp şu dua okunur:
Ey Allahım! Bizi onun ecrinden mahrum etme. Ondan sonra bizi saptırma. Hem bizi, hem de onu bağışla!

7. Sonra sağa ve sola -diğer namazlardaki gibi- selâm verilir.
Abdullah b. Mes’ud şöyle rivayet ediyor: ‘Hz. Peygamber, cenaze namazında, diğer namazlardaki selâm gibi selâm veriyordu’.
Bütün bu söylediklerimizden, cenaze namazının ayakta kılındığı ve kılınması gerektiği anlaşılmaktadır.

BENZER KONULAR:

• cenaze namazını abdestsiz kıldım ne yapmalıyım
• cenaze namazı kimlere farzdır?
• cenaze namazı yanlış kılınırsa ne yapılmalı
• Bebeğin cenaze namazı kılınır mı
• cenaze namazını cünüp kıldım ne yapmalıyım?
• Tümünü görüntüle.