S. 1. Lakit nedir, hükmü nasıldır ve rükünleri nelerdir?

C. 1. Lakit sözlükte, meful anlamında fail sıygasından olup yerden alma demektir.
Istilahta ise: Anne, baba, dede, nine ve bunların yerine geçecek bir ve lisi olmayan terk edilmiş çocuğa denir. Bu durumdaki çocuğu almak farz-ı kifayedir.
Rükünleri:
1.(Multakit alan kişi): Mükellef, hür, Müslüman, adaletli, reşit ve yerli (yolcu olmayan) olması şarttır.
2.Lakit: Kefili olmayan her çocuk lakittir. Kefili olmayan ergen deli de buna ilhak edilir.

S. 2. Lakiti eğitmek için evlat edinilebilir mi?

C. 2. Lakiti eğitmek ve bakmak, evlatlık alınmasına ve lakitle herhangi bir kadın veya erkek arasında – eğitimci veya değil – nesep uydurulmasınacevaz olmaz. Bakım ve eğitim ise vaciptir ve bunun temelinde İslam kar deşliği, insani rahmet vardır. Evlatlık ise haram ve batıldır, çünkü nesebin menşei evlilik ve doğumdur. Lakit ile onu alan kişi arasında böyle bir şey yoktur. Ayrıca evladın mirasta hakkı ve buna yönelik sorumlulukları var, nafaka hakkı ve bu bağlamda üzerinde haklar var. Bununla birlikte mahre miyetin, bakmanın, halvetin ve bir arada olmanın temelinde nesep vardır. Evlatlık evlada kıyas edilir ve lakit alanın evladı olmasına cevaz verildiği takdirde, mirasılarına ortak olacağı kimseler için zulüm olur. Lakit açısın- dan da uydurma neseple akrabası olanlar, onun kendi öz akrabalarından kalan mirasına ortak olup paylaşırlarsa ona zulüm olur. Hiçbir şekilde ara lannda nesep bağı olmayan birini ona kız kardeş saymak, yabancısı olduğu halde kardeş gibi bir arada kalmaları ve mahremi olmadığı halde onunla evlenme hakkından alıkoyma da ahlak ve fazilet açısından başlı başına bir zulümdür. Tüm bunlar için Allah, nesep uydurup sonra nesep bağı için sabit bütün hak ve hükümlerin verildiği evlatlığı haram kılmıştır. İslam, evlatlığa gerek bırakmayacak ve lakitin tüm yararlarını sağlayacak bakım ve eğitim prensibini koymuştur.

Kolay Şafi fıkhı
itisam yayınları