ORUCUN ÇEŞİTLERİ

Farz oruç, nafile oruç, haram oruç ve mekruh oruç olmak üzere dört çeşit oruç vardır.

1. FARZ ORUÇ

Bu da kendi içinde uç kısma ayrılır:

a. Zamanın kendisi sebebiyle farz olan oruç. Ramazan ayında tutulan oruç gibi.

b. Bir sebepten ötürü farz olan oruç. Kefaret orucu gibi.

c. Kişinin, tutmak için kendini yükümlü kıldığı oruç. Adak orucu gibi.

2. NAFİLE ORUÇ

Farzlardan ayrı olarak kişinin kendi arzu ve isteğiyle tuttuğu ve tutmakla da Allah’ın rızasına ermeyi amaçladığı oruçlara nafile oruç denir. Bununla ilgili olarak bir hadis-i şeriflerinde Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyurmuşlardır:

من صام يوما في سبيل الله جعل الله بينه وبين الكار خدا گمان الماء والأرض

“Allah yolunda bir gün oruç tutan kişi ile cehennem arasına Allah, yerle gök arası mesafesi kadar geniş bir hendek koyar. ”

Nafile oruçlara örnek olarak şunlar gösterilebilir:

1. Gün aşın tutulan oruç: Bir gün oruç tutmak, bir gün tutmamak ve bunu yıl boyu sürdürmek. Hz. Davud (a.s) bunu hep yaparmış. Bunun en faziletli oruç şekli olduğunu bildiren Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyurmuşlardır:
أفضل الصيام صوم داود كان يصوم يوما ويفطر يومالأ أفضل من ذلك

“Orucun en faziletlisi Davud (a.s)’un tuttuğu oruçtur. O bir gün tutar, bir gün tutmazdı. Bundan daha faziletli bir oruç yoktur”

2. Her ayda tutulan üç gün oruç: Bunun en faziletli şekli, eyyam-1 bid’de yani her kameri ayın 13, 14 ve 15. günlerinde tutulmasıdır. Bununla ilgili olarak nakledilen bir rivayette anlatıldığına göre Sevgili Peygamberimiz (s.a.s), Ebu Zerr el-Gifari (r.a) hazretlerine şöyle bir tavsiyede bulunmuştur:

إذا مت من الشهر تله أيام قضم ثالث عشرة ورابع عشرة وخامس عشرة “(Her) aydan üç gün oruç tuttuğunda 13, 14 ve 15. günlerinde oruç tut.

3. Her aftanın pazartesi ve perşembe günlerinde tutulan oruç: Usame b. Zeyd (ra)’den gelen bir rivayette ifade edildiğine göre Peygamber (s.a.s) pazartesi ve perşembe günlerinde oruç tutarmış. Kendisine bunun fazileti sorulduğunda şu cevabı vermiştir:

إن أعمال الناس غرض يوم الاثنين ويوم الخميس وأحث أن يعرض عملي وأنا صائم “İnsanların amelleri pazartesi ve perşembe günlerinde (Allah’a) arz edilir. Ben de oruçlu iken amelimin (Allah’a) arz edilmesini isterim.

4. Şevval ayında tutulan altı günlük oruç: Bu altı günlük oruç peş peşe tutulabileceği gibi fasılalı olarak da tutulabilir. Ama Ramazan bayramının ilk gününden sonra peş peşe tutulması müstehaptır. Ashab-ı kiramdan Ebu Eyyub el-Ensari (r.a)’den gelen bir rivayette anlatıldıgına göre, bu orucun fazileti hak kında Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) soyle buyurmuşlardır:

من صام رمضان ثم أتبعه سينا من شؤال قد لك صيام الدهر

“Ramazan orucunu tutup ardından altı gün Şevval orucunu tutan kişi, senenin tamamında oruç tutmuş gibi olur.

5. Arefe günü tutulan oruç: Hac ibadetini eda etmekle meşgul olmayanların Zilhicce ayının 9. günü olan arefe gününde oruç tutmaları sünnettir. Bu günde oruç tutmanın faziletini bildiren bir hadis-i şeriflerinde Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyurmuşlardır: صيام يوم عرفة إني أحتسب علي الله تعالي أن يكفر السنة التي قبله والسنة التي بعده
“Arefe günü tutulan orucun, geçen yılın ve gelecek yılın günahlarına kefaret olacagını Allah’ın rahmetinden umuyorum. ”

Arafat’a çıkan hacılarınsa arefe gününde oruç tutmamaları müstehaptır. Çinko hac ibadetini ifa etmekte olan hacılar, Arafat ve Müzdelife vakfelerini yaparken yorulacaklarından, vücutlarının oruç tutma sebebiyle güç kaybına uğramaması gerekir. Nitekim Peygamber (s.a.s) Efendimiz de hac ibadetini eda ederken arefe günü oruç tutmuş değildir. Peygamber (s.a.s) Efendimizin Veda haccında arefe günü oruç tutmadığını bildiren Hâris kızı Ümmů Fadl (r.a) şöyle bir rivayette bulunmuştur:

شول الله – صلى الله عليه وسلم – فقال بعضهم : و أن تاشا اختلفوا عندها يوم عرفة في صائم وقال بعضهم : ليس بصائم فأرسل إليه بقدح من لبن وهو واقف على بعيره بعرفة قرينه

“Bazı kimseler (veda hacanda) Resulullah (s.a.s)’ın arefe günü oruçlu olup olmadığı hususunda ihtilafa düştüler. Bazılan, ‘O oruçludur’ derken diğer bazıları ‘O oruçlu değildir dediler. Ümmü Fadl, devesi üzerinde vakfe yapmakta olan Resulullah (s.a.s)’a bir bardak süt gönderdi. O da bu sütü içti. ”

6. Zilhicce ayının başından Kurban bayramına kadar geçen 9 günün oruçlu geçirilmesi: Hac ibadetini eda etmekle meşgul olanların arefe günů oruç tutmaları sünnete uygun değildir. Hz. Hafsa (r.a), bu orucun fazileti hakkında şöyle demiş- tir: “Peygamber (s.a.s), dört şeyi asla ihmal etmezdi: Aşure günü orucu, Zilhicce’nin başından Kurban bayramına kadar geçen 9 günün orucu, her aydan üç günlük orucu ve sabah namazının farzından önce kılınan iki rekâtlık sünnet namazını.

7. Aşure orucu: Muharrem ayının onuncu gününde tutulan oruca aşure orucu denir. Sevgili Peygamberimiz (s.a.s), Medine’ye hicret ettiklerinde Yahudilerin Muharrem ayının 10. gününde (aşure günü) oruç tuttuklarını görünce; “Bu oruç neyin nesi?” diye sormuş, kendisine; “Allah, Muharrem ayının 10. gününde Hz. Musa (as) ile Israil oğullarını düşmanlarından kurtardığı için Hz. Musa (a.s) o gün oruç tutmuştur.” demeleri üzerine; “Ben Musa’ya uymakta sizden daha fazla hak sahibiyim.” demiş ve Muharrem’in onunda oruç tutmuş, bu orucu Müslümanlara da tavsiye etmiştir. Sünnete uygun olan, Muharrem ayının 9, 10 ve 11. günlerinde oruç tutmaktır, 9 ve 10. günlerde oruç tutup 11. günde tutmak istemeyen de bu sünneti yerine getirmiş sayılır.  Çünkü Peygamber (s.a.s) Efendimiz, Muharrem ayının 10’unda aşure orucu tuttuğunda, daha sonraki yılları kastederek dokuzuncu günü de oruç tutacağını söylemiştir. Onuncu günden önce dokuzuncu günde.

BENZER KONULAR:

• iyiliği emredip kendisi yapmamak ayet ve Hadislerle
• Umut verici ayetler arapça-türkçe ve açıklamalı
• Vitir namazı ilk ne zaman kılındı?
• Eşler arası cinsel ilişki
• Rahimehullah ne demek? arapça yazılışı
• Tümünü görüntüle.

Oruç Çeşitleri Nelerdir?

Farz Nafile Orucu Çeşitleri