S. 1. Tazir nedir?

C. 1. Allah tarafından miktarı belirlenmeyen suçların veya ne haddi ne de kefareti olmayan muhalefetlerin cezasına tazir denir. Tazir, hâkimin içti hadına kalır. En az haddin miktarına ulaşmamalıdır. Buna göre hür kişinin taziri kırka ve kölenin taziri de yirmiye ulaşmaması gerekir. Bir maslahattan dolayı terk etmesi de caizdir. Had ise, Allah tarafından miktarı belirlenen cezadır ve arttırılıp eksiltilemez. Belirlenmiş hadler – zikri geçen – altı ce zadır: Zina, iftira, hırsızlık, içki, yolkesen ve riddet hadleri.

S. 3. Hangi hadler tevbeyle düşer ve hangileri düşmez?

C. 3. Insana taalluk eden cezalar, kısımlara ayrılır: Bazıları sadece Al lah (kamu) hakkıdır, bazıları da sadece kul (kişi) hakkıdır. Sadece Allah hakkı olan cezalar tevbeyle düşebilir. Ancak sadece kul hakkı olanlar düş mez. Hadlerin bazıları tevbe ve afla düşer bazıları düşmez şöyle ki:
Tevbe ve afla düşen hadler:
1- Namaz kılmayanın haddi: Mahkemeye götürüldükten sonra da olsa, sadık bir tevbe ederse cezası düşer. Çünkü cezanın gereği terk etmekte isrardır, geçmişte kılmadığı namazlar değil.
2- Iftira haddi: Kendisine iftira atılan kişi hakim karşısında ifti racıyı affedebilir. Çünkü bu ceza Allah tarafından insan hakkı olarak konulmuştur ve hak sahibi düşürdüğünde buna terettüp eden ceza da düşer.
3- Hirabe haddi: Yolkesen mahkemeye getirilmeden önce tevbe derse cezası düşer. Ancak onun dışındaki cinayet, hırsızlık, içki içme, gasp gibi Allah ve kul hakları alınır.
Tövbe İle düşmeyen hadler:

Bunlar dışındaki hırsızlık, içki ve zina hadleri gibi hadler tevbeyle düş- mez. Ikisi arasındaki fark ise, hukuki cezalar hak eşitliği, sosyal düzeni ko rumak için uygulanır, burada tevbenin bir etkisi olmaz. Uhrevi günahlar ise – türü ne olursa olsun – kişinin Allah açısından taksirat göstermiş olup emir ve yasaklarını yerine getirmemesidir ve nasuh tövbe hepsini siler.

Kolay Şafi fıkhı
itisam yayınları