İMAMLIK ve CEMAAT

Kimler imam olur, cemaat olmanın şartları nelerdir?

Cemaatle namaz, namazı bir imama uyarak birlik te kılmaktır. Cemaatle kılınan namazda, kendisine uyulan zata “imam” denir. İmama uymaya yani bir kimsenin kendi namazını imamın namazına bağlamasına “iktidâ, ittibâ” adı verilir. Bu uyan kimseye de “muktedî, müttabi, me’mum ve cemaat” adı verilir.
Cuma namazı hariç diğer farz namazları cemaat le kılmak, farz-ı kifayedir. Cuma namazını cemaatle kılmak ise farz-ı aynıdır.

Cemaatle namaz erkeklere mahsus olmayıp, kadınların da kendi aralarında cemaat olması sünnettir.

Cemaat en az biri imam diğeri cemaat olmak üzere iki kişi ile oluşur.

Namazların cemaatle kılınmasının ne derece önemli ve faziletli bir amel olduğu şu hadis-i şeriften açıkça anlaşılmaktadır:

“Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir.”

İmam Olmanın Şartları

İmam olacak kimsede şu şartların bulunması gerekir:

1. Müslüman olması. İslâmiyet’in tümünü veya bir hükmünü reddeden kimseye uymak câiz değildir.

2. Aklı başında olması. Sarhoş ve deli olan kimse lerin namazı sahih olmadığı gibi imam olmaları da câiz değildir.

3. Mümeyyiz olması. Henüz sağını solunu ve kıb lenin hangi tarafta olduğunu bilmeyen çocuğun namazı sahih olmadığı gibi, ona uymak de câiz değildir.

4. Erkek olması. Cemaat erkeklerden oluşmuşsa kadının bu cemaate imam olması caiz değildir. Ancak ce
maat kadınlardan oluşmuşsa onlara imamlık edecek kişi de erkeklik şartı aranmaz. Kadın kadına imam olabilir.

5. İmamin namazı, kendisine uyan kişinin mezhe bine göre de sahih olması. Örneğin, elinin içi fercine do kunmuş veya nâmahrem bir kadının eline, çıplak teniyle dokunduğu halde abdest tazelemeyen bir Hanefî’ye bir Şâfii’nin uyması câiz değildir. Aynı şekilde Hanefî’nin vü cudundan kan çıkmış bir Şâfiî’ye uyması câiz değildir.

6. İmamın başka bir imama iktida halinde olmaması. İmama bağlılıği devam ettiği sürece, imama uyan kişiye tâbi olarak namaz kılmak sahih olmaz. Çünkü imamın müstakil olması gerekir.

7. İmamın okumuş biri olması. İmamın en azından Fâtiha ile teşehhüdü düzgün olması. Fâtiha’si düzgün olmayan, harf veya şeddelerinden birini veya birkaçını ihlâl eden kimseye uymak câiz değildir. Cemaattekiler okumuş olur da imam ümmî olursa, ümmînin onlara imamlık etmesi sahih olmaz. Ancak ümmî olanlar birbir lerine imamlık yapabilir.

İmama Uyabilme Şartları

1. İmamın cemaatten ileride durması.

2. İmama uymaya niyet etmek.

3. İmama uyan kişinin namaz fiillerinde imama uyması ve onu takip etmesi.

4. İmama uyan kişinin, görerek veya işiterek az bir miktar da olsa imamın hareketlerini algılayabilmesi.

5. İmam ile cemaatin bir yerde bulunması.

6. İmam ile cemaatin kıldıkları namazın düzen ve şekilleri aynı olmasi. Örneğin vakit nama zını kılmak isteyen kimse küsûf, husûf veya cenaze namazını kılan kimseye uyamaz. Zira küsûf, husûf namazlarının her rek’atında iki kıyam, iki Fâtiha, iki rükû vardır. Cenaze na mazında ise rükû ve secdeler yoktur.

İmamlıkta Tercih Sırası

İmamlık için sırası ile şu vasıftaki kimseler tercih edilmelidir:

1. Fıkhi en iyi bilen.

2. Kur’ân-ı Kerîm’i en iyi okuyan.

3. Takvâsı en fazla olan.

4. İslâm’a önce girmiş olan.

5. Nesebi üstün olan.

6. Hal ve gidiş tarzı daha iyi olan.

7. Elbisesi daha temiz olan.

8. Bedeni daha temiz olan.

9. Sanatı daha iyi ve temiz olan.

10. Sesi güzel olan. 11. Sûreti daha güzel olan.

Bütün bunlar, mescidin görevli imamı bulunmaması durumunda tercih edilir. Ancak görevli bulunduğu zaman görevlinin imamlık yapması tercih edilir.

BENZER KONULAR:

• cemaatle namazın hükmü nedir?
• cemaatle namaz kılarken imamı Peygamberimiz olarak düşünmek
• cemaatle namazda bismillah demek
• Hanbeli mezhebine göre cemaatle namaz
• Gripken cemaatle namaz