Şafii Mezhebinde “HAC”

İslam’ın beşinci ve son şartıdır. Hicretin 9. yılında farz kılınmıştır.

Haccın Tanımı

Haccın kelime anlamı kutsal yer ve makamları ziya ret etmek demektir. Din terimi olarak hac, dinin gerekli gördüğü şartlara sahip olan bir Müslümanın, ömründe bir defa, özel vaktinde ihramlı olarak Arafat’ta vakfe yapıp, Kurban Bayramı günlerinden birinde Kâbe’yi tavaf etmesidir.

Hac Kimlere Farzdır?

Hac ibadeti şu şartlara sahip olan herkese farzdır:

1. Müslüman, hür, akıllı ve ergin olmak;

2. Sağlıklı olmak (Hac ibadetini yapmaya engel fizik sel ve ruhsal bir kusuru olmamak);

3. Hac ibadetini hiçbir sıkıntıya düşmeden yerine ge tirmeye (yol giderlerini, yemesini, içmesini, konaklaması ni vb. karşılamaya), hac ibadeti müddetince çoluk çocuğunu (bakmakla yükümlü olduğu kişileri) rahatça geçindirmeye yetecek bir mali güce (paraya, servete) sahip olmak;

4. Yol güvenliği bulunmak (hac yolunda savaş, salgın, hastalık vb. bulunmamak).

Haccın Farzları

Tanımından da anlaşılacağı üzere haccın farzları ikidir:

1- Arafat’ta vakfe yapmak,

2- Kâbe’yi tavaf etmek.

Arafat’ta vakfe (durma)nin belirli vakti vardır ve bu kurban bayramının arefe günüdür.

Kurban bayramının arefe günü herhangi bir neden le Arafat’a ulaşamamış olan kimse vakfe görevini yapa madığı için hacı olamaz. Arafat, Mekke’nin 16 km güney doğusundaki bir dağın adıdır. Bu dağın tepesi çok ge niş bir ovadır. Haccin iki farzından biri olan vakfe bu ova da yerine getirilir. Bu ova üzerinde bulunan bir tepeye de Cebelü’r-Rahme (Rahmet dağı) adı verilmiştir.

Arafat, ilahi dinler tarihinde adı çok geçen, önem li olaylara sahne olmuş bir mekândır. Hz. Âdem ve Havva’nın cennetten çıkarılmalarından sonra burada buluştukları, Hz. İbrahim’in burada Cebrail ile konuştuğu rivayet edilmektedir. Hz. Muhammed (s.a.v.) ünlü Veda Hutbesini burada vermiştir.

Kâbe’yi tavafın ise Kurban bayramının ilk dört günün de yapılması vaciptir. Kurban bayramı günlerinde yapıl mayıp yıl boyunca herhangi bir günde yapılması da caiz (geçerli)dir.

Kâbe, Suudi Arabistan’ın Mekke şehrinde, Harem i Şerif denen çok büyük bir caminin ortasında bulunan
bina. Kâbe ilk olarak Allah’ın emriyle Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail tarafından yapılmıştır. Yeryüzünde Allah adi na, Allah için dikilmiş tek yapı olan Kâbe Allah’ın birliği nin sembolüdür. Kâbe’ye Beytullah (Allah’ın evi) de de nir. Kâbe, dört köşeli, genişliği 11, uzunluğu 12, yüksekliği 13 metre olan kübik bir yapıdır. Kâbe’nin bütünü yere ka dar uzanan siyah bir örtü ile örtülüdür. Kâbe’nin kapısının bulunduğu duvarda yerden 1,5 metre yükseklikte ünlü Hacerü- 1 Esved denen siyah taş bulunur.

– İhram

Haccın sıhhatinin (geçerli olmasının) en önemli şartı ise ihramdır. İhram sözlükte “haram kılmak” anlamına ge lir. Buradaki anlamı ise, hacı adaylarının Mekke’ye belirli uzaklıktaki yerlerden itibaren normal elbiselerini çıkartıp, havlu ve peştamal denen, iki parçadan ibaret dikişsiz be yaz elbiseler giymeleridir. Bu yalnız erkekler için gereklidir. Bir hacı adayı ihrama girdikten sonra normal hallerde he lal olan bazı şeyleri (traş olmak, tırnak kesmek, cinsel ilişki de bulunmak, av avlamak… gibi) geçici bir süre için (ih ramdan çıkana kadar) kendine haram kılar. Bu esnada hiçbir canlıya zarar veremez, yeşil otları bile koparamaz.

Haccın Vacipleri

Haccin en önemli vacipleri şunlardır:

1- Sa’y yapmak: Sa’y, Kâbe’nin yakınında bulu nan Safa ile Merve tepeleri arasında yapılır. Safa’dan Merve’ye dört, Merve’den Safa’ya üç gidiş bir sa’y yapmaktır. Sa’y’ın sözlük anlamı çalışmak, gayret etmek, iş görmek demektir.

2- Müzdelife’de vakfe yapmak: Müzdelife, Mekke’de Arafat ile Mina arasında bir mekân olup farz olan Arafat vakfesinden sonra burada vacip olan Müzdelife vakfe si yapılır. Kur’an’da “Meş’ar-i haram” diye zikri geçen

Kuzeh tepesi buradadır.

3- Şeytan taşlamak: Şeytan da Mina denilen yerde taşlanır. Burada küçük, orta ve büyük cemre diye adlan dırılan ve şeytanı simgeleyen üç beton sütuna Müzdelife denen yerden toplanmış fındık büyüklüğünde yedişer taş atılır. Ve bu üç gün tekrarlanır.

Şeytan taşlamak simgesel bir olaydır. Şeytanın bizi kandırmasına, Allah yolundan uzaklaştırmasına izin ver memeyi taahhüt etmek anlamına gelir. Hz. İbrahim oğlu İsmail’i Allah için kurban etmeye söz verip bunu yerine getirmeye kalkıştığı zaman şeytan kendisini bundan vaz geçirmeye çalıştı. Hz. İbrahim de şeytanı taşladı. Onun telkinlerine kulak asmadı. Şeytan taşlamada bu olaya benzer, onu taklit eder bir davranışta bulunmak da söz konusudur.

Haccın Sünnetleri

Haccin birçok sünneti vardır. Önemlilerinden birkaçı şunlardır:

1- İhrama girerken yıkanmak (Boy abdesti almak)
2- Telbiye’de bulunmak (Lebbeyk, Allahümme Lebbeyk… Allah’ım davetini duydum emrine itaat ettim…) cümlesini her fırsatta tekrarlamak. 3-Tavaf-ı kudüm yapmak (Mekke’ye ulaşmanın, ayak basmanın şükranesi olarak Kâbe’yi tavaf etmek).

4- Peygamberimiz (s.a.v.)’in Medine-i Münevvere’de bulunan kabrini ziyaret etmek.

Haccin en önemli sünneti Peygamberimizin kabrini, bu kabrin bulunduğu Medine’yi ziyaret etmektir. Bu ziya ret şöyle yapılı

Mekke’deki görevlerini bitiren hacılar peyderpe yi Medine’ye hareket ederler. Mekke- Medine arası İstanbul-Ankara arası kadardır. Medine peygamberimi zin hayatında önemli yeri olan bir şehirdir.

İslam dini Mekke’de doğmuş, Medine’de tamam lanmıştır. Peygamberimizin kabri buradadır ve Ravza-i Mutahhara (tertemiz bahçe) diye anılır. Ravza-i Mu tahharaya bitişik çok büyük bir cami bulunur ve buna Mescid-i Nebi denir.

Mescid-i Nebi ilk defa peygamberimiz tarafından ya pılmış sonra çok çeşitli defalar yenilenerek bugünkü şek lini almıştır.

Hacılar, ya da Mekke’den önce Medine’ye gelen hacı adayları bu Mescid-i Nebi’de 40 vakit namaz kılarlar. Bu da en az sekiz gün orada kalmayı gerektirir. Peygamberimizin kabrini ziyaret de haccın önemli sün netlerindendir. Peygamberimizin “Benim kabrimi ziyaret
eden, sağlığımda beni ziyaret etmiş gibi olur” anlamındaki hadisi de bu ziyarete rağbeti arttırır.

Mekke ve Medine, İslam dünyasında, Müslümanlar arasında “Haremeyni-ş Şerifeyn” (saygıdeğer ve şerefli iki belde) diye anılır. Mekke, ayrıca Mekke-i Mükerreme (Keremli Mekke), Medine de Medine-i Münevvere (Nurlu Medine) adıyla anılır.

BENZER KONULAR:

Şafi mezhebine göre hac