Zekât Verilecek Kişilerde Olması Gereken Şartlar ve Zekât Verilmeyecek Kişiler

Kur’an’da zikredilen sekiz sınıftan birine dahil olan kişinin zekât ala*bilmesi için şu şartlara sahip olması gerekir:

1. Müslüman olmak.

Bu nedenle vacib olan zekât, müslüman olmayan kimseye verilmez. Çünkü Hz. Peygamber’in şu hadîsi buna delâlet etmektedir:

Onları önce Allah’tan başka ilah olmadığına ve benim Allah’ın rasûlü olduğuma şehadet etmeye davet et. Eğer buna itaat ederlerse onlara şunu bildir, ki Allah, onlara zekâtı farz kılmıştır. Bu zekât onların zenginlerinden alınır, fakirlerine verilir.

Zekâtın, zengin müslümanlardan alınıp, fakir müslümanlara verileceği açıktır. Müslüman olmayan zenginlerden zekât alınmadığı gibi, müslüman olmayan fakirlere de verilmez. Müslüman olmayanlara zekâtın dışındaki sadakalardan verilebilir.

2. Çalışmaya gücü yetmemek.

Fakir veya miskin iş bulup çalışabilir, yeterli para kazanabilirse ona zekât verilmesi, onun da zekâtı kabul etmesi caiz değildir. Çünkü Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:

Zenginlere ve azalan sağlam olan kuvvetlilere zekât helâl olmaz.

Zenginin ve kazanabilen güçlü kuvvetli kimselerin zekâtta hakkı yoktur.

3. Zekât alan kişinin nafakası, zekât veren kişinin üzerine vacib ol*mamalıdır.

Nafakası zekât verenin üzerine vacib olan kişi, o nafakadan ötürü zengin sayılır. Zekât verenin ona zekât vermesi, kendi kendine zekât vermesi gibidir. Çünkü o malın faydası zekât verenedir; üstelik üzerine vacib olan nafaka yükünü de hafifletmiş olur. Bu bakımdan kişi zekâtını babasına, annesine, dedesine ve ninesine veremez. Çünkü onların nafa*kaları çocuklarının üzerinedir. Kişi zekâtını; küçük çocuklarına ve küçük torunlarına veremediği gibi, büyük olmasına rağmen deli ve hastalıklı olan yakınlarına da veremez; zira bunların nafakaları akrabaları üzerine vacibdir. Kişi zekâtını karısına da veremez, çünkü karısının nafakası ken*disine vacibdir. Ancak burada bir husus vardır: Bu kimselere fakirlik ve miskinlik sebebiyle zekât verilemez. Ancak bunlar borçlu iseler veya Allah yolunda savaşa gidiyorlarsa, nafakaları kendisine vacib olan kişi bu durumda onlara zekât verebilir.