Paylaş
Şehitlik ve riya
Question
Riya ve Şehitlik
Şehit olmak isteyen birinin bir yandan da adının yaşamasını istemesi riyaya girmez mi günümüzde maalesef bu şekilde amacının dışına çıktı Şehitlik kavramı. Kimisi bu şekilde dua etmenin ne sakıncası var diyor. Aydınlatır mısınız
İyilikleri Allah bilsin yeter insanlar bilse de bilmese de olur… benim adımı falan yere yazın diyenlerin niyeti nedir Allah ona göre verecektir fakat bu iş gösterişe yani riyaya sebep olur.
CEVAP:
Riya, İslam’da amellerin Allah rızası dışında bir amaç için yapılmasını ifade eder ve sakınılması gereken bir davranıştır. Şehitlik gibi yüce bir mertebe ise, Allah yolunda mücadele ederek canını feda edenlere verilen bir mükâfattır. Ancak niyet bu noktada en temel unsurdur; zira İslam’da her amel niyete göre değerlendirilir.
Bir kişinin şehit olmayı arzulaması, Allah rızasını kazanmak ve cennete nail olma gayesiyle olduğu sürece makbul bir duadır. Ancak bu arzu, insanların övgüsünü kazanmak, adını yaşatmak veya gösteriş amacı taşıyorsa, bu niyet ibadeti zedeleyebilir ve riyaya dönüşebilir. Hz. Peygamber (s.a.v.), bu konuda uyarıda bulunarak şöyle buyurmuştur:
“Ameller niyetlere göredir. Herkesin niyeti ne ise eline geçecek olan da odur.” (Buhârî, Bed’ü’l-Vahy, 1)
Eğer bir kişi “Adımı şuraya yazın” diyorsa, burada niyetinin Allah rızası dışında bir menfaat içerip içermediği sorgulanmalıdır. Böyle bir talebin arkasında yatan motivasyon, insanlara görünme veya tanınma isteği ise bu riyaya sebep olabilir. Ancak kişi, bu tür bir istekte bulunurken dahi samimi bir şekilde, sadece başkalarını teşvik etmek veya İslam’ı yaymak gibi bir niyet taşıyorsa, bu durumda niyeti önemlidir.
Şehitlik ve Gösteriş Şehitlik kavramının günümüzde bazen farklı şekillerde yorumlanması ve amacından sapması, insanların niyetlerini sorgulamasını gerektirir. İslam, iyiliklerin ve ibadetlerin sadece Allah için yapılmasını emreder. Allah, bir kulun niyetini herkesten daha iyi bilir ve amelleri buna göre değerlendirir. İyiliklerin gizlice yapılması daha faziletlidir. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
“Eğer sadakaları açıkça verirseniz ne güzel! Ama onları gizler ve fakirlere verirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara, 2:271)
Bu nedenle, “Benim adımı yazın” gibi talepler, samimi bir niyet taşımıyorsa gösterişe dönüşebilir ve Allah katında sevabı azaltabilir. En güzel olan, iyiliklerin ve hayırlı amellerin Allah için yapılmasıdır; insanların bilmesi önemli değildir. Zira Allah her şeyi bilir ve değerlendirir.
Sonuç:
Eğer bir kişi şehit olmak isterken niyeti sadece Allah rızası ve ahiret için değil de insanların övgüsünü kazanmaksa, bu niyet sakatlanabilir ve ameli zedeleyebilir. Bu nedenle, amellerimizde samimiyeti ve ihlası muhafaza etmek, Allah’a olan yakınlığımızı korumak açısından büyük önem taşır. İnsanların bilmesi veya bilmemesi değil, Allah’ın bilmesi kâfidir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Şehitlik ve riya üzerine konuşmak, İslam’daki temel değerlerden biri olan ihlas (samimiyet) ve niyet kavramını anlamayı gerektirir. Bu konuyu şu başlıklar altında inceleyebiliriz:
1. Şehitlik ve İslam’daki Yeri
Şehitlik, Allah yolunda canını feda etmek anlamına gelir ve İslam’da en yüce mertebelerden biri olarak görülür. Kur’an-ı Kerim ve hadislerde şehitler övülmüş, cennetteki yüksek makamları vurgulanmıştır:
Kur’an-ı Kerim: “Allah yolunda öldürülenlere ölüler demeyin. Hayır, onlar diridirler, ancak siz fark edemezsiniz.” (Bakara, 2:154)
Hadis: Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur: “Allah yolunda şehit düşen kişi için cennette yüz derece vardır. Her iki derecenin arası, gökle yer arası kadardır.” (Buhari, Cihad)
2. Riya ve Tehlikesi
Riya, gösteriş amacıyla yapılan davranışları ifade eder ve İslam’da büyük bir manevi hastalık olarak değerlendirilir. Riya, amelin Allah rızası için yapılmaması, insanların beğenisini kazanma amacıyla yapılması anlamına gelir. Bu durum, ihlası zedeler ve sevabı boşa çıkarır:
Kur’an-ı Kerim: “Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki namazlarında gafildirler, gösteriş yaparlar.” (Maun, 107:4-6)
Hadis: Peygamberimiz (sav) riya hakkında şöyle buyurmuştur: “Sizin hakkınızda en çok korktuğum şey, küçük şirktir.” Ashab, “Küçük şirk nedir ya Resulallah?” diye sorunca, “Riyadır” buyurmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned)
3. Şehitlikte Riyanın Tehlikesi
Şehitlik, en yüksek fedakârlık mertebesi olsa da niyet doğru değilse sevap getirici olmayabilir. Hadislerde, niyetin önemine vurgu yapılmıştır:
Hadis: Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü ilk hesaba çekileceklerden biri şehittir. Allah ona nimetlerini hatırlatır. O da itiraf eder. Allah ona, ‘Peki, bu nimetlere karşılık ne yaptın?’ der. O da, ‘Senin yolunda savaştım ve şehit oldum’ der. Allah ona, ‘Yalan söyledin! Sen bunu, ‘cesur desinler’ diye yaptın ve bu da söylendi’ der. Sonra emredilir ve cehenneme atılır.” (Müslim, İmare)
4. Sonuç ve Dersler
Şehitlik gibi yüce bir mertebe dahi, niyet ve ihlastan yoksunsa kişinin ahiretine fayda sağlamaz.
Amellerin kabulü için niyetin sadece Allah rızası olmasına dikkat edilmelidir.
Riyadan sakınmak ve amelleri yalnızca Allah için yapmak, kişinin imanını ve ahiretteki derecesini koruması açısından hayati önem taşır.
Bu bağlamda, İslam’da hem şehitlik gibi büyük amellerde hem de günlük ibadetlerde samimiyet esas alınmalı ve gösterişten uzak durulmalıdır.