Çıkmak anlamını veren “harece” kök fiilinden tef’il babında mastar olan tahric, hadis ilminde iki manada kullanılmıştır. Birisi rivayet, diğeri hadislerin kaynağını göstermek. Rivayet manasına tahric, tamamen aynı kökten alman ihrâc karşılığı olarak kullanılır ve bir hadisi isnadıyla birlikte bir kitapta nakletmeye denir. Bazı kitaplarda bir hadis verildikten sonra harrecehu fulânun veya ahrecehu fulânun denilmişse bu o hadisin o kimse tarafından kendi isnadıyla rivayet edildiği manasınadır. Bu manada daha çok mağrib alimleri tarafından kullanılmıştır.
Tahricin ikinci manası, bir kitaptaki hadisleri teker teker ele alarak herbirinin diğer isnadlarını göstererek sıhhat durumunu belirtmektir. Bu bir bakıma herhangi bir musannifin kitabındaki hadislerin birer birer kaynaklarını göstermek, varsa diğer rivayet tanklarına işaret edip sıhhat durumunu ortaya koymaktır. Hadis alimleri hadis konusunda olsun veya olmasın, meşhur bazı kitapların ihtiva ettiği hadislerin tahricine dair kitaplar yazmışlardır. İmam Gazâlî’nin İhyâ’u Ulûmi’d-Dîn isimli eserinin hadislerini tahric eden el-Irâkî’nin Tahrîcu Ahâdîsi İhya adlı eseri, yine aynı kitaptaki hadislerin tahricine dair Kasım b. Kutluboğa’nın Tuhfetu’1-Ahyâ min Tehârîci Ahâdîsi İhya’sı, ez-Zeylaî’nin el-Hidâye’nin hadislerinin tahricini yaptığı Nasbu’r-Rayesi konunun önemli misalleridir. Bazıları muteber hadis kitaplarından senediyle birlikte hadis nakledilmesine de tahric demişlerdir. Bu manaların hepsine şamil olmak üzere hadis tahric eden alime muharric adı verilir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Tahric, hadis ilminde kullanılan bir terimdir. “Tahric etmek” veya “hadis tahric etmek”, hadis bilginlerinin, hadislerin kaynaklarını belirleme ve hadisleri derleme sürecidir.
Tahric etmek, hadislerin doğru kaynaklarını tespit etmek ve ravi zincirlerini araştırmak anlamına gelir. Hadis bilginleri, hadislerin ravi zincirlerini ve ravilerin güvenirliklerini inceleyerek, hadislerin sahihliğini ve güvenilirliğini belirlemeye çalışır. Bunu yaparken, hadislerin derlendiği kitapları ve kaynakları araştırır, rivayetleri karşılaştırır ve hadislerin uygunluğunu değerlendirir.
Tahric sürecinde hadis bilginleri, hadislerin metinlerini de eleştirel bir şekilde inceler. Hadislerin metinlerindeki tutarlılık, anlam doğruluğu, dil ve üslup incelenir. Ayrıca, hadislerin içeriği İslam’ın öğretilerine uygunluk açısından da değerlendirilir.
Tahric süreci sonunda hadis bilginleri, sahih hadisleri diğerlerinden ayırarak, güvenilir hadislerin bir derlemesini oluştururlar. Sahih hadisler, ravi zincirlerinin güvenirliği ve metinlerin uygunluğu bakımından sağlam olan hadislerdir ve İslam’ın öğretilerini doğru bir şekilde yansıtır.
Tahric, hadislerin kaynaklarını belirlemek ve doğru hadisleri tespit etmek için yapılan sistematik bir çalışmadır. Bu süreç, İslam’ın temel kaynakları olan Kur’an-ı Kerim’e ek olarak, hadislerin güvenilirliğini ve sahihliğini değerlendirmek için önemlidir.