Paylaş
Tasavvuf Ve Vehhabilik
Question
Tasavvuf Ve Vehhabilik
SORU: Vehhabiler tasavvuf erbabını niçin tenkit etmektedir?
CEVAP: Önce Vehhabilik ifadesinin anlamını bilmemiz gerekir. Bazı kimseler, pek çok araştırmacının 14. hicri yüzyılın müceddidi saydığı Muhammed b. Abd’ul Vehhab’ın yolundan giden kimselere Vehhabî demişlerdir.
Abd’ul Vehhab’ın hareketinde çıkış noktası Ahmed b. Hanbel’in mezhebidir. Bunlar kendilerine “Tevhid ehli” demektedirler.
Bunlar bidatlere, hurafelere ve dinden olmadığı halde dinden imiş gibi ona ilave edilen hikayelere savaş açmışlardır.
Muhammed b. Abd’ul Vehhab’ın tabileri tasavvufçulara yüklenir ve onları tenkit ederler. Zira Hz. Peygamber ve raşid halifeler döne¬minde, hatta diğer sahabe ve tabiînin dönemlerinde (bu günkü şekli ile) tasavvuf yok idi.
Abd’ul Vehhab’ın taraftarları, tasavvufçulan şeriatın hükümlerine tam olarak boyun eğmedikleri ve bir takım taşkınlıkları ve sözleri -ki bunların gerçek durumunu ancak Allah bilir- sebebiyle eleştirmekte¬dirler.
Tasavvufçular bâtınî ilimler ve te’vil (yorum) konusunda pek ge¬niş davranmaktadırlar.
Eğer tasavvufçular (davranışlarında ve sözlerinde) Kur’an ve sün¬nete bağlı kalsalar kendilerine hücum edilmesine ve eleştirilmelerine gerek kalmayacaktır.
Benzeri konular:
Answer ( 1 )
Tasavvuf ve Vehhabilik üzerine yapılacak bir değerlendirme, İslam’ın iki farklı yorumu ve pratiği olan bu anlayışların temel görüşlerini, farklılıklarını ve benzerliklerini anlamayı gerektirir. İşte genel bir çerçeve:
Tasavvuf Nedir?
Tasavvuf, İslam’ın manevi ve mistik boyutunu temsil eder. Amacı, insanın Allah’a yakınlaşmasını sağlamak ve ruhsal arınmayı gerçekleştirmektir. Temel unsurları şunlardır:
Zühd ve Takva: Dünya nimetlerinden uzaklaşma, nefsin arındırılması.
Marifet ve Hakikat: Allah’ı derin bir şekilde tanımak ve O’na ulaşmak.
Tarikatlar: Sufi öğretileri belirli bir disiplin ve rehberlik çerçevesinde öğreten yollar.
İbadet ve Zikir: Namaz, oruç gibi farz ibadetlerin yanı sıra zikir, sema ve diğer uygulamalar.
Sevgi ve Hoşgörü: Allah sevgisi ve tüm yaratılmışlara şefkat gösterme.
Vehhabilik Nedir?
Vehhabilik, 18. yüzyılda Muhammed bin Abdülvehhab tarafından Suudi Arabistan’da başlayan bir hareket olup, tevhid (Allah’ın birliği) anlayışını sıkı bir şekilde savunur. Temel özellikleri şunlardır:
Katı Tevhid Anlayışı: Allah’tan başkasına ibadet etmeyi veya aracılığıyla dua etmeyi şirk olarak görme.
Bidatlara Karşı Çıkış: İslam’a sonradan eklenmiş her türlü ritüeli reddetme.
Selefi Yaklaşım: İslam’ı, Hz. Muhammed ve sahabeler dönemindeki haliyle yaşama çabası.
Kıyas ve İcma Sınırlamaları: Fıkıh ve yorumlarda çağdaş kıyas ve icmadan ziyade, ilk dönem İslam alimlerinin görüşlerini esas alma.
Kabir Ziyaretlerine Karşı Tavır: Türbe ziyareti gibi uygulamaları şirk tehlikesi olarak görme.
Farklılıklar
İlahi Sevgi ve Tecrübe: Tasavvuf, Allah’ı sevgi ve ruhsal deneyimle tanımaya önem verirken, Vehhabilik daha çok katı kurallara ve akidevî doğruluğa odaklanır.
Zikir ve İbadet Şekilleri: Tasavvuf, toplu zikir ve sema gibi ritüellerle ibadeti zenginleştirirken, Vehhabilik bu tür uygulamaları bidat olarak reddeder.
Kabir ve Türbe Ziyareti: Tasavvuf, Allah dostlarına saygı çerçevesinde türbe ziyaretlerini desteklerken, Vehhabilik bunu kesinlikle şirk olarak kabul eder.
Teolojik Esneklik: Tasavvuf daha esnek ve yorumlamaya açık bir teoloji sunarken, Vehhabilik katı kurallar çerçevesinde bir İslam anlayışı benimser.
Benzerlikler
Tevhid Anlayışı: Her iki yaklaşım da Allah’ın birliğini vurgular.
İbadetlere Önem: Namaz, oruç ve diğer temel ibadetlerin önemi konusunda ortak bir anlayış.
İslam’a Hizmet: İslam’ın yayılması ve korunması konusunda bir çaba.
Sonuç
Tasavvuf ve Vehhabilik, İslam düşüncesinin farklı yönlerini temsil eden iki anlayıştır. Tasavvuf, manevi bir derinlik ve içsel yolculuk arayışını temsil ederken; Vehhabilik, saf ve özgün bir İslam anlayışını sürdürme çabasındadır. Bu farklılıklar, İslam dünyasında çeşitli yorumların ve uygulamaların ortaya çıkmasına neden olmuş, zaman zaman tartışmalara ve ayrışmalara da zemin hazırlamıştır.
Daha fazla detay isterseniz, belirli bir yön veya tarihsel bağlama odaklanabiliriz.