Tazminat ve Mağduriyet parasını almak helal midir?

THY kurumu geçmiş zamanda uçuş zamanını ertelemiş fakat diğer yolculara sms yoluyla bildirirken bir şahsa bildirmemiştir.Şahıs aynı gün sonraki saatlerde uçuşu gerçekleştirmiştir.
Şahıs meseleyi kurumun şikayet birimine bildirmiştir.Parasal olarak bir mağduriyet yaşanmamış sadece zaman olarak mağduriyet yaşanmıştır.Buna binaen kurum biletin fiyatının iki katını özür olarak kişi adına çıkarmış şubelerinin birinden alınması iletilmistir.
Bu tarz bir parayı (kurumsal kazancın türü de dikkate alınarak ve iki kat ödeme çalışılmadan kazanılması) şahsın kullanması caiz midir?
Teşekkürler…
Mağduriyetten dolayı şirketlerin müşterilene verdiği mağduriyetten dolayı maddi tazminatı almak caizdir.

CEVAP:

Sorunuz oldukça detaylı ve önemli bir konuya işaret ediyor. Bu tür durumlarda İslam hukuku açısından mesele birkaç temel ilkeden hareketle değerlendirilir:

1. Mağduriyetin Giderilmesi ve Tazminat İlkesi

İslam’da bir kimsenin haklı bir mağduriyet yaşaması durumunda, bu mağduriyetin giderilmesi, hakkaniyetin sağlanması açısından önemlidir. Bu bağlamda:

• Şirket, kendi kusuru sebebiyle size bir zaman kaybı yaşatmış ve iletişim eksikliği dolayısıyla sizi mağdur etmiştir.
• Söz konusu tazminat, şirket tarafından mağduriyetinizi telafi etmek ve memnuniyetinizi sağlamak amacıyla önerilmiştir.
• Bu ödeme bir “hediye” veya “ikram” değil, mağduriyeti gidermek için bir tazminat niteliği taşır.

2. Tazminatın Şartları

Tazminatın caiz olup olmaması, şu şartlara bağlıdır:

• Mağduriyetin Varlığı: Şayet kişi gerçekten bir zaman kaybı veya başka bir tür mağduriyet yaşamışsa, bu tür bir tazminatı almak caizdir. Bu durum, para kaybına neden olmasa bile, zaman kaybı ve kişisel rahatsızlık gibi manevi zararları içerir.
• Tazminatın Şirket Tarafından Gönüllü Olarak Verilmesi: Eğer tazminat, karşı tarafın rızasıyla ve herhangi bir zorlamaya başvurmadan verilmişse, bu tazminatı almakta bir sakınca yoktur.
• Şirketin Mali Yapısı: Şirketin kazancının haram (örneğin faiz veya kumar gibi) bir faaliyetten elde edilmesi, o kazançtan gelen tazminatı almak açısından bir şüphe oluşturabilir. Ancak THY gibi bir kurum, genel anlamda helal bir faaliyet yürüttüğünden, kazancının helal olduğu varsayılır.

3. Şahıs Açısından Değerlendirme

Bu durumda size sunulan para, şikayetinizin değerlendirilmesi ve zaman kaybınızın telafisi adına verilmiştir. Siz, bu tazminatı almak için şirketi zorlamamış, sadece durumu bildirmişsiniz. Şirket de durumu değerlendirip uygun bir çözüm sunmuştur. Dolayısıyla bu parayı alıp kullanmanızda bir sakınca yoktur.

4. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Yaklaşımı

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın fetvalarında da şu şekilde benzer konulara değinilmektedir:

• Mağduriyetin telafisi için ödenen tazminat veya özür mahiyetindeki ödemelerin alınmasında bir sakınca yoktur, çünkü bu durum karşılıklı rızaya dayalıdır ve zulüm veya haksız kazanç içermez.

5. Hadis ve Ayetlerden Dayanak

İslam’ın haksızlıkları giderme ve adaleti tesis etme hususundaki genel ilkeleri bu durumda uygulanabilir:

• “Kim zerre kadar bir zulüm yaparsa, onu görecektir.” (Zilzal, 7-8). Şirketin kendi hatasını telafi etmesi, adaletin sağlanması açısından uygun bir davranıştır.
• “Zarar verilmesi ve zarara karşılık zarar verilmesi yoktur.” (İbn Mâce, Ahkâm, 17). Bu hadis, mağduriyetlerin telafi edilmesi gerektiğini vurgular.

Sonuç

Bahsedilen tazminat, sizin yaşadığınız zaman kaybı mağduriyetini telafi etmek için sunulmuş olup, karşı tarafın rızasına dayanıyor. Bu durumda, bu parayı almanız ve kullanmanız caizdir. Önemli olan, bu paranın herhangi bir zorlamayla alınmamış ve adil bir şekilde teklif edilmiş olmasıdır.

Dini Sitelerimiz

BENZER KONULAR:

• iş kazasında tazminat davası açmak caiz mi
• tazminat ve mağduriyet parasını kullanmak caiz mi?
• tazminat almak caiz midir
• İş yerinden kıdem tazminatını anlaşmalı olarak alıp, aynı işte çalışmaya devam etmek
• Kıdem tazminatı helal midir
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor Cevap Al
• Dini soru sor Cevap Al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor kimin?
• Dini soru sor imamlar cevaplıyor
• Dini soru sorabileceğim site arıyorum ?
• Tümünü görüntüle.