Müslüman; kibar, mütevazı ve alçakgönüllü olmalıdır. Kendini diğer insanlardan üstün değil aşağı görmelidir. Bunları biliyorum fakat bir sorun oluştu. Ben alçakgönüllü olmaya ve kibirli olmamaya çalışırken kendimi değersiz hissetmeye başladım. Ne yapacağımı bilemiyorum. Ne önerirsiniz? Ben genç biriyim bu arada.
Cevap:
Tevazu (alçakgönüllülük), kişinin kendini başkalarından üstün görmemesi, kibir ve gururdan uzak durarak herkesle insanca ve eşit bir şekilde ilişkinin kurabilmesi anlamına gelir. Bu, kişinin kendi değerini ve sınırlarının esnekliğini göstermesini gerektirir. Tevazu, İslam ahlakında övgülerle iyileştirmeyle ve Hz. Peygamber’in (sav) sıklıkla örnek olarak gördüğümüz bir erdemdir.
Tevazu ve Kendini Değersiz Hissetmek
Tevazu, aşağı kendini görmek ya da değersiz hissetme anlamına gelmez. Dolayısıyla tevazu, insanın kendi değerini görebilir, bunu kibirlenmeden ve insanların üstünlüğünü taslamadan yaşamasıdır. İslam’da insanın kendi nefsini ve Allah’ın yeryüzündeki değerinin farklı olması önemlidir. Kendi değerini bilmekle beraber bu değerin Allah’tan geldiği idrak, tevazının özüdür.
Kibir ve tevazu arasındaki dengeyi şu şekilde açıklıyoruz:
Kibir: Kişinin kendini başkalarından üstün görmesidir.
Tevazu: Kişinin kendinden ne başkasından üstün ne de aşağı görmeden, eşit bir insan olarak kabul etmesidir.
Kendini Değersiz Hissetmemen İçin Tavsiyeler
Allah Katındaki Değerini Hatırla: Allah, insanda en güzel surette yaratılmış ve ona bir ruh üflenmiştir (Tin Suresi, 95:4). Bu, senin yaratılış açısından değerli olduklarının göstergesidir. Kendine saygı duy ve bunu tevazu içinde yaşa.
Amacını ve Sorumluluklarını Hatırla: İslam’ın, insanın ölümünden Allah’ın halifesi olarak görür (Bakara Suresi, 2:30). Bu, senin bir amacın olduğunu ve bu dünyada Allah için değerli işler yapabileceğini gösteriyor. Kendini değersiz hissetmek, bu sorumluluğu unutmaktan kaynaklanabilir.
Kendi Yeteneklerini ve Güçlü Yanlarını Tanımak: Tevazu, adını küçümsemek anlamına gelmez. Yeteneklerin ve başarıların için Allah’a şükrederek bunları eklemek faydalı olacak şekilde kullanılacak.
Hz. Peygamber’i (sav) Örnek Al: Hz. Peygamber, insanlarla ilişkisinde tevazu sahibiydi, ama aynı zamanda kendine güvenliydi. O, Allah’ın hayatındaki koşulları bilir, buna uygun davranışlardı. insanların işlerine yardım edeceğini, seviyelerini konuşur, ama asla kendini küçük görmezdi.
Bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Allah, tevazu göstereni yüceltir; kibir göstereni ise alçaltır.” (Müslim, Birr ve Sıla, 69).
Kendini Önemsemekle Kibir Arasındaki Farkı Bil: Kendini önemsemek, kendi haklarını savunmak ve kişisel bakım yapmak kibir değildir. Bu, hayatların sürdürülebilmesi ve güçlü bir insanın olması için gereklidir.
Olumsuz Düşüncelere Karşı Dua ve Tefekkür: Değersizlik hissine kapıldığında dua ve Allah’a yönelmiştir. Rabbinden sana değerini anlamayı ve güçlü bir imanla yaşamayı sağlamasını dilemek. Peygamberimizin şu duasını sık sık okuyabilirsin:
“Allah’ım! Beni gözümde küçük, görünürdeki büyük şeyle.” (Beyhakî, Şuabü’l-İman, 5:261).
Kendini Geliştirme İçin Öneriler
Başkalarına Yardım Et: İnsanlara yardım edildiğinde hem tevazuya yaklaşır hem de kendiniz faydalı olursunuz. Bu, Allah’ın rızasını kazanmanın yollarından biridir.
Pozitif İnsanlarla Çevreni Sar: Sana destek olan, değer veren ve seni motive eden bir çevre edin. Olumsuz düşüncelerle beslenmeye izin verme.
İlmi ve Manevi Gelişim: İslam’ın insan onuruna verdiği değeri anlatan eserleri oku ve kendini manevi olarak geliştir. Bu, Allah’ın seni ne kadar anlayabilmesine yardımcı olabilir.
unutma
Kendini değersiz hissetme, aslında şeytanın sana ibadetten ve Allah’a yakınlaşmaktan alıkoymak için fısıldadığı bir düşünce olabilir. Allah’ın değerli olması, güzel bir hayatın yaşanması ve tevazının seni daha da yücelteceğini bil. Genç yaşta bu dengeyi kurmaya çalışan, olgun bir ahlak sahibi olmaya başladığının göstergesidir. Bu, Rabbinden sana bir lütuf ve aynı zamanda büyük bir sorumluluktur.
Benzeri konular:
Answer ( 1 )
Tevazu, kişinin kendisini büyük ve üstün görmeyip, alçakgönüllü, dengeli bir tutum sergilemesidir. Kişi, sahip olduğu bilgi, güç, başarı veya diğer avantajları ne kadar büyük olursa olsun, bunları başkalarından üstün görmekten veya kendini öne çıkarmaktan kaçınır. Tevazu, kibir ve gururun zıttı olarak, insanın kendi değerini ve başkalarını göz ardı etmeden dengeleyebilmesidir.
Tevazu Nasıl Olunur?
Tevazu göstermek, içsel bir duruş ve düşünce biçimidir. Bu özellik, zamanla bir insanın karakterine yerleşebilir, ancak bunu geliştirmek için belirli yaklaşımlar benimsemek faydalıdır:
Kibirden Kaçınmak: Tevazu, kibirle zıt bir kavramdır. Kibir, kişinin kendisini başkalarından üstün görmesi ve buna göre davranmasıdır. Tevazu, kibirli olmayı engeller; bu nedenle, kimseyi küçümsememek ve başkalarına saygı göstermek önemlidir.
Başarıyı Paylaşmak: Kişi kendi başarılarını kutlamak yerine, bu başarıda emeği olan diğer insanları da hatırlayarak onları takdir etmek tevazunun bir göstergesidir. “Biz” yerine “ben” vurgusundan kaçınmak ve diğerlerinin katkısını görmek tevazuyu yansıtır.
Eleştirileri Kabul Etmek: Tevazu sahibi bir kişi, hatalarını kabul eder ve eleştirileri açık yürekle dinler. Kendisinin sürekli doğru olamayacağını bilir ve gelişmeye, öğrenmeye açıktır.
Ego’yu Sakinleştirmek: Tevazu, kişinin egosunu dengelemesiyle doğrudan ilgilidir. Kişi, başarılarını, sahip olduğu imkânları ya da bilgi birikimini öne çıkarmaktansa, alçakgönüllü bir şekilde bu özellikleri gizleyebilir veya sade bir şekilde gösterebilir.
Başkalarının İhtiyaçlarını Gözetmek: Tevazu, başkalarını anlamak ve onların ihtiyaçlarına duyarlı olmakla da ilgilidir. Kendine odaklanmaktan ziyade, çevresindeki kişilerin mutluluğunu ve refahını gözeten bir tutum sergilemek tevazuyu gösterir.
Özden Gelme: Gerçek tevazu, yüzeysel bir davranış değil, kişinin içsel bir özelliğidir. Alçakgönüllü bir davranışı yalnızca başkalarına göstermek değil, içsel olarak da bir tutum haline getirmek gereklidir. Kişi kendi benliğinde tevazuyu geliştirdiğinde, dışa yansıyan hali de doğal olur.
İhtiyaçlar ve İstekler Konusunda Sınırlı Olmak: Tevazu, kişinin her şeyin kendisi için olması gerektiği anlayışından uzak durmasıyla ilgilidir. Yani, sahip olmayı hak etmediği şeyler veya sürekli daha fazlasını istemek yerine, sahip olduklarına şükretmek ve bu konuda mütevazi olmak önemlidir.
Tevazunun Faydaları
İletişimde ve İlişkilerde Derinlik: Tevazu, başkalarına saygı gösterilmesini sağlar ve bu da sağlıklı, güçlü ilişkiler kurmaya yardımcı olur.
Toplumda Saygı: Alçakgönüllü insanlar, genellikle toplumda daha çok saygı görürler çünkü kibirli ya da kendini beğenmiş insanlar, diğerlerini kendilerinden uzaklaştırır.
Kişisel Gelişim: Tevazu, kişinin kendini sürekli geliştirmeye açık olmasını sağlar. İnsan, eksikliklerini fark ettiğinde daha fazla çaba sarf edebilir.
Sonuç olarak:
Tevazu, bir değer olarak insanın iç dünyasında kök salması gereken bir niteliktir. Bunun dışa yansıması ise basit bir “ben kimse değilim” tutumundan öte, içsel bir olgunluk ve saygıdır. Tevazu, sadece başkalarına karşı değil, aynı zamanda kendimize karşı da alçakgönüllü olmayı gerektirir.