Sözlükte “pişmanlık, dönme, nedâmet” anlamına gelen tevbe, İslâmî bir kavram olarak, kulun işlediği kötülük ve günahlara pişman olup, onları terkederek Allah’a yönelmesi, emirlerine uymak ve yasaklarından kaçınmak suretiyle Allah’a sığınarak bağışlanmasını dilemesi demektir. Tevbe, kula nispet edilince, arızî olan günah halini bırakıp aslî olan salâh haline dönmek; Allah’a nispet edilince de tâli olan gazab bakışından, aslî olan rahmet bakışına dönmek anlamına gelir. Günahlardan dolayı tevbe etmek farzdır. Kur’ân’da tevbe ve türevleri seksen altı defa geçmektedir. Tevbe, Hz. Âdem’le başlar ve kulluğun bir göstergesidir. Bir âyette tevbenin nasûh olması istenmiştir (Tahrîm, 88/8). Nasûh tevbe ise samimi, ciddi ve günaha bir daha dönmemek üzere yapılan tevbedir. Hz. Peygamber de her konuda olduğu gibi tevbe konusunda da ümmetine örneklik etmiş, hem de müminleri tevbe etmeye davet etmiştir (Buhârî, Deavat, 4; Müslim, Tevbe, 1, 78). Küfürden îmâna dönmek kâfirlerin, kötülüklerden iyiliklere dönmek fâsıkların, kötü huylardan iyi ahlâka dönmek ebrârın (iyilerin), mâsivâdan Hakk’a dönmek nebi ve velilerin tevbesidir. Tevbenin bir kısım şartları vardır. Günaha pişmanlık duymak, günahı derhal terk etmek ve bir daha eski hâle dönmemeye azmetmek. Tevbenin rükünleri ise, farzların yerine getirilmesi, borçların ödenmesi, helâl lokma yenilmesidir. Tevbe edene tâib, tevbekâr denir. İnsanı yeniden hayata bağlayan, ona ümit ve yaşama isteği veren, onu Allah’a yöneltip inanç ve îmânını kuvvetlendiren, doğru ve dürüst davranmasını sağlayan, herkesin hakkını gözeten ve kendi hakkına razı olan bir kişi haline gelmesine vesile olan tevbenin insan hayatındaki rolü büyüktür.Diyanet dini kavramlar sözlüğü