1. Ümmet

İslamiyet’in anahtar kavramlardan birisi de ümmettir. Ümmet, Müslüman olan ve İslam dinine bağlı bulunan insanların genel adıdır. Ümmet kelimesi karşıladığı kavram itibariyle zaman içinde değişim göstermiştir. Kur’an’da ümmet kavramı Mekke’de inen surelerde çok çeşitli manalarda mesela hayvan sürüleri, eski medeniyetler, insan toplulukları ve benzerleri için kullanılmışken Medine’de inen surelerde yeni ortaya çıkan Müslüman toplumunu tarif etmek için kullanılmıştır. Ümmet ifadesinin terimsel anlamları ise hem sosyolojik hem de siyasi olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise genel kabule göre ümmet kavramı şu şekildedir:

İslam ümmeti, Kur’an’ın ilahi birlik ve egemenlik mesajına, peygamberin elçiliğine ve ilahi kanunun(şeriat) geçerliliğine dayanışma içinde bağlı tek bir ümmettir. Müslümanlar güçlü bağlarla birbirilerine bağlı müminler ve müminelerdir. Bugün var olan ve devam eden bütün kargaşaya rağmen müslümanların bu güçlü bağı en derin şekilde hissedilmektedir(Nasr, 2003, s. 15).

İnsanlar arasında fikir ayrılıkları olması gayet doğaldır. Bu tür ayrılıkların mevcut olması insanlığın doğasında vardır. Bu doğa durumu Kur’an tarafından da belirtilmiş ve kabul edilmiş bir gerçektir: ‘‘Rabbin dileseydi insanları elbette tek bir ümmet yapardı. Fakat, rabbinin esirgedikleri müstesna, hep ihtilâf içinde olacaklardır. Allah onları buna uygun yarattı…’’(Hud 11/118-119). Fakat bu ayrılıkların her türlü fikri kapsayacak şekilde, istişare yoluyla, makul şartlar çerçevesinde ve iyi niyetle çözülmesi gerekmektedir. Böylece farklı fikirlerin katılımıyla birlikte toplumun genelini kapsayan ve kimsenin toplumdan uzaklaştırılmadığı çözümler üretilir. Bu şekilde toplumlar hem daha çok kenetlenirler hem de ilerleyerek gelişirler. Fikir ayrılıklarının toplumsal bölünmeye ve çatışmaya dönüşmesi ise asla kabul edilemez. Kur’an’da toplumsal bölünmeye karşı gelindiği şu şekilde aktarılır: ‘‘Hep birlikte Allah’ın ipine sımsıkı yapışın; bölünüp parçalanmayın. Allah’ın size olan nimetini hatırlayın. Hani siz birbirinize düşman idiniz de Allah gönüllerinizi birleştirdi ve O’nun nimeti sayesinde kardeş oldunuz…’’(Âl-i imrân 3/103). İslamiyet’ten önce Arap Yarımadası’nın durumu ortadadır. İslamiyet’ten önce soy ve dil birliği bulunmasına rağmen Araplar arasında birlik ve beraberlik olgusu gelişmemiştir. Aksine kavimler arasında sürekli savaşlar yaşanmıştır. Böyle bir durum ile tekrar karşılaşılmaması için tüm insanlar Allah’ın ipine davet edilmiştir. Ümmetin bir arada durması, ümmetin egemen olduğu devletin de daha güçlü ve etkin olmasını sağlar, halkın ortak hedefi ve kendi aralarında kurdukları dayanışma ve bağ ile devletler uzun ömürlü olur. Hz. Muhammed de müminleri yaşayan bir organizmaya benzetmiş ve onların birbirleriyle ilişkilerinin karşılıklı ilgi, sevgi ve merhamete dayandırmalarını istemiştir(H. Ünal, 2011b, s. 48).

BENZER KONULAR:

• “Ümmetime Cehennemin sıcaklığı, hamam sıcağı gibi olacaktır” hadisi
• Ümmetin geleceği ile ilgili hadisler
• “Benim ümmetimin helaki Kur’an’da ve sütte olacaktır” hadisi sahih midir
• Ümmetimden hata unutma ve zorlandıkları şeyin hükmü kaldırıldı hadisi
• Ey Rabbimiz bizleri Peygamber Efendimize lâyık ümmet eyle duası
• Tümünü görüntüle.